„Lilla Weneda” to dramat Juliusza Słowackiego. Opowiada historię ludu Wenedów i walczących z nimi Lechitów. Opowieść utrzymana jest w stylistyce mitologicznej, a inspirowana mitologią słowiańską, nordycką i celtycką.
Lilla Weneda jest tytułową bohaterką dramatu. Jest skromną, delikatną, łagodną i wrażliwą córką króla Derwida. Bardzo kocha ojca i braci, dla których jest w stanie zrobić wszystko. Dziewczyna jest gotowa, by poświęcić życie dla swojego ludu oraz rodziny. Nie unosi się dumą czy honorem, jest gotowa służyć Lechitom i być im wierna, jeśli tylko jej najbliżsi zostaną uwolnieni. Kłania się przed królem Lechem i królową Gwinoną, okazuje emocje, płacze i błaga o miłosierdzie dla rodzica i rodzeństwa.
Lilla bardzo kocha swoją rodzinę, szczególnie ojca, który w pierwszym akcie został oślepiony przez wyłupienie oczu. Walczy o niego zaciekle, chcąc uwolnić go z niewoli lechickiej. Idzie na układ z królem, wedle którego musi uratować ojca trzy razy, by został wypuszczony na wolność. Lilla wykazuje się sprytem, odwagą i talentem, pomagając królowi Derwidowi. Wierzy, że tylko on i bracia są w stanie pokonać Lechitów i odzyskać swoje ziemie. Pomaga ojcu także później, opiekując się niewidomym rodzicem.
Lilla nie waha się także poświęcić życie, kiedy ojciec musi wybrać między nią a harfą. Dziewczyna pragnie, by ojciec mógł wrócić do domu z instrumentem, którym zagrzewa do walki wojowników. Nie bała się o swój los, wiedziała, że poświęcenie siebie to droga do zwycięstwa jej ludu. Nie chce złego losu dla Lechitów, jest w stanie nawet im służyć i być po ich stronie, byle tylko jej najbliżsi byli spokojni i zdrowi.
Dla Lilli najważniejsza była jej rodzina i lud. To właśnie dla nich poświęca swoje życie, kiedy nie dotrzymuje obietnicy złożonej Gwinonie. Lilla miała przyprowadzić jej syna, który został uwięziony przez Wenedów. Chłopak jednak popełnił samobójstwo. Lilla honorowo pozwala się udusić, nie broni się przed gniewem Gwinony, wiedząc, że tylko w ten sposób mogą zostać wyrównane rachunki po obu stronach konfliktu.
Gwinona to żona Lecha, króla Lechitów. To dojrzała islandzka księżniczka, matka trzech synów. Jest wyniosła i bardzo pewna siebie. Synów traktuje z pewnym dystansem, od małego wpajając im twarde zasady bycia mężczyzną. Męża również nie traktuje zbyt poważnie, uważając, że nie daje jej swobód, jakie znała z nordyckiego grodu.
Gwinona jest okrutna, brutalna i bezlitosna. Po krótkiej kłótni z Derwidem nakazuje wyłupać mu oczy. Widok okaleczonego mężczyzny nie robi na niej wrażenia. Podobnie widok zapłakanej i błagającej na kolanach Lilli – prośby dziewczyny bardziej ją nudzą niż poruszają jej serce.
Gwinona łaskawie godzi się na układ z Lillą i zgadza się, by Derwid został uwolniony, jeśli Lilla trzy razy go uratuje. Gwinona robi to jednak pod wpływem męża, wiedząc, że jest mu poddana jako żona. Gwinona jednak nie może pogodzić się z przegraną, do samego końca wierząc w to, że Lilli nie uda się uratować ojca. Kiedy przed jej obliczem staje Lilla z ojcem, oczekując zwrócenia harfy, bez której nie da się zagrzać do walki Wenedów, stawia Derwidowi ultimatum – albo harfa, albo córka. Gwinona do samego końca robi wszystko, by Wenedzi przegrali bitwę z Lechitami.
Islandzka księżniczka kocha ponad wszystko najstarszego syna – Lechona. Pozostałym dwóm synom poświęca mało czasu i wyśmiewa, kiedy nie dają rady zabić Derwida. Mówi, że „zachowują się, jak baby”, uważa, że są mało męscy i nigdy nie będą mogli być następcami ojca.
Jednak Lechon jest dla niej najważniejszy i jest w stanie dla niego poświęcić wszystko. Kiedy chłopak zostaje zniewolony, Gwinona zaczyna płakać, bać się i błagać o litość i miłosierdzie dla syna. Bez namysłu dusi Lillę, gdy dowiaduje się, że Lechon nie żyje. Sama też staje do boju, by go pomścić i ginie w jego imieniu.
Lilla i Gwinona to dwie różne osobowości. Jedna z nich jest dobra, litościwa i łagodna, chcąca jedynie dobrego życia dla swojego ludu. Druga zaś jest przebiegła, bezlitosna i brutalna. Liczy się dla niej władza i możliwość podejmowania decyzji oraz podbój Wenedów.
Obie kobiety są inteligentne i sprytne. Obie kochają też swoich najbliższych i są w stanie dla nich poświęcić wszystko. Bardzo pragną, by to ich lud wygrał bitwę o sporne ziemie.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.