Król Edyp jako tragedia antyczna

Autorka opracowania: dr Aleksandra Smusz.
Autor Sofokles

Król Edyp jest tragedią antyczną, o czym świadczą następujące cechy:

  • klasyczna budowaprologos (opis zarazy, która spadła na Teby jako zemsta bogów za niepomszczoną śmierć króla Lajosa), parodos (pierwsze wejście chóru), epeisodia (sceny z udziałem postaci rozwijające akcję), stasimony (pieśni chóru, które przeplatają epeisodia), exodos, czyli rozwiązanie akcji i zejście chóru (samobójstwo Jokasty, oślepienie się Edypa i przejecie władzy przez Kreona, refleksje rady starców).
  • tragizm – w Królu Edypie los głównego bohatera naznaczony jest tragizmem, który wynika z hamatrii – winy tragicznej będącej konsekwencją jego tragicznego zbłądzenia;
  • kommos – lament Edypa nad własnym losem, gdy poznaje on prawdę o sobie;
  • ironia tragiczna – czyny bohatera, wbrew niemu samemu, nieuchronnie prowadzą do katastrofy. Dzieje się tak dlatego, że niewiedza króla na temat samego siebie jaskrawo kontrastuje z jego rzeczywistą sytuacją. Najlepiej widać to na początku akcji tragedii, kiedy Edyp przeklina zabójcę Lajosa, nie zdając sobie sprawy z tego, że potępia w ten sposób samego siebie;
  • hybris, z gr. ‘pycha’ – cecha ta uniemożliwia Edypowi zdroworozsądkową ocenę sytuacji, gdy rzuca on oskarżenia na Tyrezjasza i Kreona o spiskowanie przeciw niemu;
  • stychomytia – dynamiczny dialog składający się z krótkich replik, pojawia się w rozmowie Edypa z Tyrezjaszem, a także ze sługą Lajosa;
  • zasada trzech jednościmiejsca (akcja rozgrywa się przed pałacem królewskim w Tebach), czasu (przedstawione wydarzenia obejmują jeden dzień) i akcji (rozwijany jest tylko jeden wątek, dotyczący winy Edypa);
  • zasada decorum, czyli stosowności – cała tragedia ma jednakowy, jednorodny, podiosły styl. O scenach krwawych wiadomo z relacji, nie bezpośrednich opisów.
  • katharsis – widz przeżywa uczucie litości i trwogi, śledząc tragiczne losy Edypa, człowieka szlachetnego i sprawiedliwego, który nieświadomie popełnił zbrodnię ojcobójstwa i kazirodztwa.

Przeczytaj także: Prawo boskie czy prawo ludzkie? Kto Twoim zdaniem ma rację - Kreon czy Antygona?

Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:11.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.