Utwór Aleksandra Fredro „Bajeczka o osiołku” przedstawia absurdalną sytuację z życia tytułowego zwierzęcia. Posługując się alegorią, poeta ukazał, charakterystyczne dla ludzi, problemy z podejmowaniem decyzji.
Autor posłużył się formą bajki narracyjnej. Jest to gatunek zbliżony do noweli, który posiada krótką i łatwą do przyswojenia fabułę. Utwór ma budowę stychiczną, poeta nie zastosował podziału na strofy. Składa się z czternastu wersów, napisanych ośmiozgłoskowcem. Wyjątkiem jest jedynie ostatni wers, który składa się z czterech zgłosek. Puenta została zawarta w wersie trzynastym i czternastym. W utworze wypowiada się wszechwiedzący, trzecioosobowy narrator. Pojawia się tylko jeden bohater - tytułowy osiołek.
Bajka została napisana prostym, żartobliwym językiem. Narrator opowiada o dylematach osiołka w ironiczny sposób, ukazując zgubne skutki niezdecydowania. Warstwa stylistyczna utworu jest minimalistyczna. Pojawia się pytanie retoryczne („Od któregoż teraz zacznie, aby sobie podjeść smacznie?”). Na rytm wiersza wpływają liczne powtórzenia („i to pachnie, i to nęci”, „trudny wybór, trudna zgoda”, „aż do rana, a od rana do wieczora”). Obecne są także anafory, kilka wersów rozpoczyna się od spójnika „i” oraz słowa „chwyci”.
Bohaterem bajki jest osiołek żyjący w komfortowych warunkach. Ma dwa żłoby, do których właściciel daje mu jedzenie. W jednym korycie umieścił siano, a w drugim - owies. Wydaje się, że to sytuacja wymarzona dla zwierzęcia, które może najeść się do syta, a nawet wybrać, na co ma większą ochotę. Osiołek jednak nie potrafi się zdecydować. Nie wie od czego rozpocząć posiłek, wybór między sianem i owsem wydaje się mu zbyt trudny. Gdy osioł chwytał siano, robiło mu się żal owsa i na odwrót. Tak poważne wątpliwości w błahej sprawie są absurdalne, a jednak zwierzę zastanawiało się przez długie dni i noce. Utwór posiada zaskakujące zakończenie. Osioł, nie potrafiąc dokonać wyboru, umiera z głodu, otoczony sianem i owsem.
Sytuacja przedstawiona w bajce jest całkowicie nierealistyczna. Zwierzęta nie posiadają tak skomplikowanej psychiki, aby nie zaspokoić głodu z powodu wątpliwości, co do wyboru posiłku. W prawdziwym świecie osioł z pewnością zjadłby cokolwiek, aby przetrwać. Alegoria zwierzęca służy jednak do ukazania słabej natury człowieka. Bardzo często ludzie mają ogromne problemy z podejmowaniem decyzji. Ciągłe wahanie i niepewność powodują, że traci się szansę, po dokonaniu wyboru bywa już za późno na działanie. Narrator przedstawia powszechną wadę - chęć posiadania wszystkiego. Wiele osób nie rozumie, że aby coś osiągnąć zawsze trzeba zdecydować się na poświęcenia. Nikt nie posiada perfekcyjnego życia, w którym niczego nie brakuje. Bajka przedstawia również minusy posiadania wielu możliwości. Gdyby osiołek dostał tylko jeden rodzaj pożywienia, z pewnością nie umarłby z głodu. Podobnie bywa z człowiekiem. Świadomość zbyt wielu możliwych rozwiązań prowadzi do niezdecydowania i zagubienia. Poeta dobitnie przedstawia skutki niedojrzałości i odkładania ważnych wyborów na później. Nie musi to kończyć się śmiercią, ale bardzo często innymi poważnymi konsekwencjami.
Ostatnia aktualizacja: 2022-08-11 20:23:55
Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu Ustawy 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wszelkie prawa autorskie przysługują poezja.org. Dalsze rozpowszechnianie utworu możliwe tylko za zgodą redakcji.