Jan Kochanowski, Józef Buchbinder, 1884
Utwór Jana Kochanowskiego „Na młodość” został po raz pierwszy wydany w zbiorze „Fraszki księgi pierwsze” w 1584 roku w Drukarni Łazarzowej w Krakowie. Opowiada o konflikcie pokoleń, niezrozumieniu szaleństwa młodości przez ludzi dojrzałych.
Spis treści
Fraszka to gatunek liryczny wprowadzony do polskiej literatury przez Jana Kochanowskiego. Jest to utwór zazwyczaj wierszowany i rymowany, często poruszający tematykę humorystyczną lub ironiczną. Fraszki wywodzą się ze starożytności, swoją formą przypominają epigramat. Kochanowski tworzył zbiór przez około dwadzieścia lat. Większość fraszek powstała w czasie jego kariery dworskiej, chociaż niektóre pochodzą z okresu, gdy osiedlił się w Czarnolesie.
Utwór „Na młodość” składa się zaledwie z dwóch wersów. Został napisany jedenastozgłoskowcem, poeta zastosował rymy parzyste. Fraszka została napisana prostym językiem. Ze względu na maksymalne skondensowanie treści, warstwa stylistyczna nie jest rozbudowana. Cały utwór ma formę porównania.
Podmiot liryczny to człowiek rozważny, który zna naturę człowieka i rozumie prawa, którymi rządzi się młodość. Zwraca się w swojej wypowiedzi do ludzi dojrzałych, wymagających od młodzieży powagi.
Podmiot liryczny ma zdolność obserwacji, dostrzega obecny od wieków konflikt pokoleń. Starzy często oczekują od młodzieży rozwagi i mądrości. Ich wymagania są jednak niemożliwe do spełnienia, ponieważ natura młodych ludzi jest całkowicie inna. Chcą się dobrze bawić, poznawać świat, poszukiwać swojego miejsca. Zdobywanie doświadczenia zawsze wiąże z błędami, za które młodzi są krytykowani przez rodziców. Starsze pokolenie zazwyczaj szybko zapomina o swojej młodości, nie pamięta, że zachowywało się w podobny sposób.
Podmiot liryczny staje po stronie młodzieży, daje jej prawo do zabawy. Osoba mówiąca porównuje życie człowieka do odwiecznego cyklu natury. Młodość przypomina wiosnę. Jest to pora roku, gdy przyroda rozwija się i budzi do życia. Następnie nadchodzi lato - odpowiadające dorosłości, czas dojrzewania i zbiorów. Jesień to pora przekwitania, stopniowego obumierania roślin, odpowiada więc starości. Cykl kończy zima, tak jak życie człowieka dobiega kresu przez śmierć. Rok bez wiosny byłby niepełny, przyroda nie miałaby okazji rozkwitnąć. Podobnie jest z życiem, młodość to etap konieczny, aby poznać świat, a następnie dojrzeć.
Podmiot liryczny próbuje skłonić ludzi starszych, zirytowanych nierozważnym postępowaniem młodzieży, aby przypomnieli sobie swoją przeszłość. Z pewnością również podjęli wiele złych decyzji, a jednak udało im się ułożyć sobie życie. Starsze pokolenia powinny wykorzystywać swoją mądrość i doświadczenie, aby służyć młodzieży radą, a nie ją krytykować.
Podmiot liryczny uważa szaleństwa, zabawy, emocjonalność i fantazję za przywileje młodości, które należy wykorzystywać, póki jest na to czas. Nakłania więc starszych krytyków, aby wstrzymali się ze swoimi złośliwymi uwagami. Trudno wyobrazić sobie rok bez wiosny, tak samo jak młodzież, która zachowuje się w poważny, stateczny sposób.
Aktualizacja: 2024-06-26 16:53:20.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.