Ignacy Krasicki, Per Krafft (starszy), około 1767
Utwór Ignacego Krasickiego „Dwa psy” należy do zbioru „Bajki i przypowieści na cztery podzielone”, wydanego w Warszawie w 1779 roku. Bohaterami większości bajek są zwierzęta, które służą jako alegorie ludzkich zachowań i przywar.
Spis treści
Bajka to krótki utwór epicki, zakończony morałem. Utwór „Dwa psy” jest bajką epigramatyczną, posiada więc dużo cech charakterystycznych dla liryki. Ma formę wierszowaną, zbliżoną do epigramatu. Bajka jest krótka, składa się z zaledwie czterech wersów. Została pozbawiona fabuły i wszystkich cech typowych dla utworów epickich. Utwór napisano trzynastozgłoskowcem, pojawiają się rymy parzyste.
W bajce wypowiada się trzecioosobowy narrator, który jest świadkiem dialogu między tytułowymi dwoma psami. Utwór ma tylko dwóch bohaterów - rozpieszczonego mopsa oraz pilnującego domu psa, spędzającego cały czas na zewnątrz, mimo niskiej temperatury.
Bajka została napisana prostym językiem, jej warstwa stylistyczna jest minimalistyczna. Dwa psy potrafią mówić, nabierają cech ludzkich, zastosowano personifikacje („mówi mopsu tłustemu kurta”, „odpowiedział mops kurcie”). Pojawia się też epitet („mopsu tłustemu”).
Narrator opisuje rozmowę dwóch psów, których życie całkowicie się od siebie różni, mimo że należą do tego samego gatunku. Kurta, pies pilnujący domu, kundelek z uciętym ogonem (stąd "kurta"), zazdrości rozpieszczonemu mopsowi, spędzającemu cały dzień na wygodnej kanapie w ciepłym domu.
Między psami dochodzi do krótkiej rozmowy, ukazującej niesprawiedliwość zaistniałej sytuacji. Kurta musi spać na mrozie, podczas gdy mops wypoczywa w ogrzewanym pokoju. Domowy pupil jest tłusty, właściciele karmią go przysmakami. Pies stróżujący pyta więc mopsa, dlaczego gdy spędza cały czas na krótkim łańcuchu, on może przebywać w domu. Mops chętnie udziela odpowiedzi, ukazując swoją wyższość. Kurta musi marznąć na zewnątrz, ponieważ pełni rolę służącego, a mops dostarcza rozrywki. Mimo, że pilnowanie domu jest ważniejsze niż zabawa, mops jest lepiej traktowany.
Prostą sytuację ze świata udomowionych zwierząt można odnieść do zasad, panujących u ludzi. Teoretycznie każdy człowiek powinien być równy, a jednak rzeczywistość wygląda inaczej. Ciężka praca nie wiąże się z bogactwem, robotnicy zazwyczaj nie zdobywają fortuny, którą posiadają ludzie urodzeni w zamożnych rodzinach lub politycy, niedbający o interesy prostych obywateli. Sprawiedliwość na świecie jest utopijną wizją, niemającą nic wspólnego z rzeczywistością.
Mops w żaden sposób nie zasłużył na przywileje, które posiada. Nie przynosi swoim właścicielom praktycznych korzyści, spędza cały dzień na zabawie. Miał szczęście, ponieważ urodził się jako pies konkretnej rasy, która nie jest przeznaczona do ciężkiej pracy. Kurta jest rozżalony swoim losem, ponieważ za pilnowanie domu nie otrzymuje żadnej nagrody. Śpi na mrozie, cały dzień przywiązany jest do budy łańcuchem, nie dostaje nawet przysmaków, które są zarezerwowane dla domowego mopsa.
Podobnie mogą czuć się ciężko pracujący ludzie, którzy za swój wysiłek otrzymują niewielkie wynagrodzenie. Utwór napisany w XVIII wieku wciąż pozostaje aktualny, nierówności społeczne istnieją od wieków.
Aktualizacja: 2024-06-26 16:57:38.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.