Czemu służy deformacja rzeczywistości w Mistrzu i Małgorzacie?

Autorka opracowania: Marta Grandke. Redakcja: Aleksandra Sędłakowska.

„Mistrz i Małgorzata” to powieść Michaiła Bułhakowa, rosyjskiego pisarza. Akcja toczy się w Moskwie lat trzydziestych XX wieku, gdy do miasta przybywa szatan z całą swoją świtą. Tło fabularne powieści stanowi okres istnienia Związku Radzieckiego, totalitarnego systemu mającego ogromny wpływ na życie mieszkańców. W związku z tym w książce można dostrzec zniekształcenie rzeczywistości oraz elementy groteski, zaaplikowane przez Bułhakowa, aby uchwycić charakter i działanie ówczesnego państwa.

Deformacja rzeczywistości w powieści Bułhakowa wiąże się z momentem, gdy do miasta przybywa Woland oraz jego świta. Do tego momentu wszystkie wydarzenia biegną znanym, utartym torem. Gdy szatan pojawia się i wdaje w rozmowę z Iwanem Bezdomnym i Berliozem, który wkrótce ginie w wypadku tramwajowym, w mieście rozpętuje się chaos. Dochodzi do nieprawdopodobnych wydarzeń, takich jak pokaz czarnej magii w teatrze, ujawnienie grzechów i tajemnic członków elity moskiewskiej, przepowiednie Wolanda, przemiana Małgorzaty w czarownicę i bal wiosenny, lot na miotle czy też ocalenie spalonej powieści Mistrza.

Działania Wolanda powodują, że bohaterowie tracą poczucie rzeczywistości, nie wiedzą, co wydarzyło się naprawdę, a co jest wytworem ich wyobraźni czy choroby umysłu. Między innymi to doprowadziło Mistrza czy Iwana Bezdomnego do pobytu w szpitalu psychiatrycznym. Przeniesionemu do Jałty Lichodiejewowi nikt nie chciał wierzyć, gdzie się naprawdę znajduje i sądzono, że robi sobie żarty. Ludzie z trudem rozpoznawali się w tej nowej, zdeformowanej rzeczywistości i nie wiedzieli, o co się opierać.

Jakie było zatem zamierzenie autora, tworząc tak zniekształcony świat? Akcja powieści toczy się w czasach Związku Radzieckiego, gdzie totalitarny reżim kontrolował każdy aspekt życia obywateli, prowadząc do zaniku więzi społecznych i wzajemnego zaufania. Życie w takim systemie było tak absurdalne, że Bułhakow, aby oddać jego prawdziwy obraz, postanowił wprowadzić elementy deformujące rzeczywistość, co paradoksalnie przywróciło jej pewien sens. Woland, będąc szatanem, nie może wywierać wpływu na ludzi, ponieważ są oni już tak głęboko zepsuci, że jego zło jest niepotrzebne. W rezultacie zmuszony jest czynić dobro, co samo w sobie jest rodzajem deformacji rzeczywistości. Dzięki temu czytelnik dostrzega, jak okrutne i zdeformowane było życie w Moskwie oraz jakie zmiany zaszły w jej mieszkańcach.

W powieści Bułhakowa deformacja rzeczywistości i groteska pełnią funkcję demaskującą, ukazując prawdziwe oblicze życia pod rządami totalitarnego reżimu Związku Radzieckiego. Autor wykorzystał te środki, by ujawnić wiele aspektów świata, w którym przyszło mu żyć i tworzyć.


Przeczytaj także: Opisy natury w Mistrzu i Małgorzacie

Aktualizacja: 2024-08-07 16:55:49.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.