Michaił Bułhakow to autor znanej powieści, która należy już do klasyki rosyjskiej literatury. Mowa oczywiście o dziele zatytułowanym „Mistrz i Małgorzata”, gdzie autor opisuje między innymi wizytę szatana i jego świty w Moskwie. Akcja osadzona jest w latach trzydziestych XX wieku, co jest istotne ze względu na reżim, jaki panował w ówczesnym Związku Radzieckim. Bardzo ważnymi bohaterami, oprócz tytułowych postaci Mistrza i Małgorzaty, są też Woland wraz ze swoją świtą szatańską. Postaci diabelskie, przedstawione w powieści „Mistrz i Małgorzata”, pełnią w tym dziele specjalne funkcje.
Postaci diabelskie kojarzą się przede wszystkim ze złem i chaosem, jednak Bułhakow zupełnie odwraca tę sytuację i jego szatan działa wbrew stereotypom, z którymi jest powszechnie utożsamiany. Woland pragnąłby wprowadzić trochę zła i zamętu do Moskwy z lat trzydziestych, ale po jego przybyciu okazuje się, że miasto jest tak zepsute, że ciężko jest pogorszyć jeszcze tę sytuację. W związku z tym Woland musi przekonywać jego ateistycznych mieszkańców, że Bóg istnieje, wbrew sobie szerząc wiarę w Chrystusa. Tak jak w „Fauście” - pragnie zła, ale ostatecznie przypada mu w udziale szerzenie dobra. Jest to paradoks, a postać Wolanda służy tutaj też ukazaniu tego, że dobro i zło nie są w stanie istnieć bez siebie nawzajem, są od siebie w pełni zależne.
Woland ze swoją świtą organizuje też pokaz czarnej magii. Widownia pragnęłaby, żeby jego uczestnicy odsłonili się jako oszuści i kuglarze, tymczasem Woland i jego towarzysze doprowadzają do tego, że na wierzch wychodzą największe grzechy i tajemnice moskiewskiej elity. Woland odkrywa prawdziwą naturę tych ludzi i stawia ich w obliczu tego, kim są. Jego postać służy zatem jako zwierciadło ich postępków, w którym mogą się przejrzeć i dojrzeć do refleksji na swój temat. Woland zatem próbuje zmienić tych ludzi, wskazując bezpośrednio na ich występki i nie obawiając się mówić o nich głośno.
Paradoksalnie wizyta szatana w Moskwie sprawia, że do miasta powraca nieco porządku i sprawiedliwości. Woland jest wcieleniem zła i okrucieństwa, ale nie jest ono niesprawiedliwe. Mieszkańcy Moskwy mają zatem styczność z zupełnie nowym porządkiem rzeczywistości. Są też wystawieni na kontakt właściwie ze zjawiskiem religijnym, w obliczu którego są zmuszeni przewartościować i przemyśleć własną niewiarę. Wizyta Wolanda i jego obecność zmusza ich zatem do przemyślenia swojego życia i postaw, jakie w nim przyjmują każdego dnia. Dla wielu osób, które mają na sumieniu liczne występki, to także chwila, w której otrzymują oni za nie nauczkę i mogą się poprawić.
Postaci szatańskie, takie jak Woland, Behemot czy Azazello, paradoksalnie przyczynili się zatem swoją obecnością do poprawy moralności zepsutych przez system totalitarny mieszkańców Moskwy. Ich metody bywały czasami dość brutalne, ale zawsze skuteczne.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.