Mistrz i Małgorzata - interpretacja tytułu

Autorka opracowania: Marta Grandke.

Michaił Bułhakow to autor klasycznej powieści literatury rosyjskiej, czyli dzieła zatytułowanego „Mistrz i Małgorzata”. Opowiada ono o wizycie szatana w Moskwie w latach trzydziestych XX wieku, kiedy to w mieście zaczynają się dziać niezwykłe wydarzenia. Wplątani w nie zostają także tytułowi bohaterowie, czyli Mistrz i Małgorzata. Tytuł powieści ma też bardzo duże znaczenie dla wydarzeń, jakie zostały w niej opisane przez autora.

Tak jak w przypadku innych dzieł, także powieść Bułhakowa otrzymała tytuł, który jest znaczący i staje się kluczem do zrozumienia całego tekstu. Składa się on z imion dwóch istotnych postaci, czyli Mistrza i Małgorzaty. Wydawać by się mogło jednak, że nie pasuje on zupełnie do treści, ponieważ ci bohaterowie pojawiają się w niej stosunkowo późno. Czytelnik wcześniej poznaje Wolanda i jego świtę, zaś losy Mistrza i Małgorzaty zostają przywołane przez Bułhakowa dużo później.

Całość ma wydźwięk dość ironiczny. Gdy czytelnik nie wie jeszcze, kim jest godnie i interesująco brzmiący Mistrz, nie domyśla się zapewne, że to mężczyzna w brudnej czapce, pacjent szpitala psychiatrycznego, który wyzbył się swojego imienia, a przydomek nadała mu ukochana. Wiele osób nazywało bohatera Mistrzem, ale nikt nie zdawał sobie sprawy z tego, z czego to właściwie wynika. Na czapce mężczyzny wyszyto literę „M”, która sygnalizowała jego przydomek. Odbiorca nigdy nie poznaje prawdziwego imienia i nazwiska Mistrza.

Mimo późnego pojawienia się w powieści Mistrz i Małgorzata są jednak bardzo ważnymi postaciami, stąd ich obecność w tytule. To właśnie wątek ich historii jest klamrą wiążącą ze sobą wszystkie inne historie. Mistrz jest też autorem powieści o Piłacie, która nieustannie pojawia się w dziele.

Mistrz i Małgorzata zakochują się w sobie przypadkiem, pewnego dnia spotykając się na ulicy. Od razu wiedzą, że są sobie przeznaczeni, a Małgorzata porzuca dla Mistrza swojego męża. Dopinguje go w pisaniu i nadaje mu przydomek, który zastępuje mu imię. Ta relacja ostatecznie jest bardzo ważna dla innych postaci, takich jak Woland. Różne wydarzenia sprawiają, że Mistrz trafia do szpitala psychiatrycznego, a Małgorzata decyduje się go odnaleźć. To właśnie przez to zgadza się być gospodynią na balu Wolanda i wchodzi w pakt z samym diabłem. Później szatan pomaga jej odnaleźć jej ukochanego oraz ofiarowuje parze wieczny spokój i ich własny dom w pierwszym kręgu piekielnym. To właśnie Woland pozwala im uciec z piekła Moskwy i zaznać szczęścia w życiu po śmierci. 

Jak widać, losy Mistrza i Małgorzaty ostatecznie okazały się kluczowe dla wszystkich wątków, jakie Bułhakow zawarł w swojej powieści. Sam tytuł pojawił się dopiero w szóstej wersji tego często zmienianego i redagowanego przed wydaniem dzieła. Początkowo miało ono zostać wydane pod nazwą „Konsultant z kopytem”, ale ostatecznie twórca nie zdecydował się na ten tytuł i wybrał za to imiona opisywanych przez siebie na jego kartach bohaterów.

Tytuł powieści Michaiła Bułhakowa odnosi się zatem bezpośrednio do istotnych dla fabuły postaci. W przypadku Mistrza jest to jedynie pseudonim nadany mu przez ukochaną, który brzmi bardzo tajemniczo i godnie. Warto zwrócić na ten fakt uwagę przed rozpoczęciem lektury.


Przeczytaj także: Scharakteryzuj wizerunek diabła przedstawiony w Mistrzu i Małgorzacie

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.