Powieść Władysława Reymonta zatytułowana „Chłopi” to dzieło, które w sposób bardzo szczegółowy i realistyczny przedstawia życie mieszkańców dawnej polskiej wsi. Autor ukazuje wiele zarówno codziennych, jak i uroczystych okazji, w jakich biorą udział jego bohaterowie. Do tej drugiej kategorii należy przede wszystkim wesele, jakie odbywa się po zaślubinach Macieja Boryny z Jagną Paczesiówną. Reymont pokazuje, jakie obyczaje towarzyszyły chłopskiemu ślubowi i co one oznaczały pod względem symbolicznym.
Wspólne życie młodej pary zaczynało się wstępnie wraz z wydarzeniem, jakim było wysyłanie swatów. To oni rozmawiali z rodzicami wybranej dziewczyny i dowiadywali się, czy wyrażą oni zgodę na jej ślub z mężczyzną, którego przedstawicielami byli. Przypominało to właściwie transakcję handlową, podczas której rodzice przyszłej panny młodej próbowali uzyskać od potencjalnego zięcia jak największą ilość ziemi. Potem oficjalnie świętowano zawartą umową w karczmie przy wódce. Zrękowiny był to zatem symbol tego, że panna młoda nie decydowała o swoim życiu i że jej uczucia były nieważne. Zaręczyny były handlem, w którym chodziło bowiem o korzystne sojusze czy połączenie gospodarstw.
Dzień ślubu to z kolei dekorowanie chaty i przygotowywanie jedzenia. Wszystko przystrajano zgodnie z obyczajem, bielono ściany domu czy wynoszono sprzęty, by zrobić miejsce dla gości. Gości częstowano wódką, przepijali oni zdrowie młodej pary. Wszystko to sygnalizowało rozpoczęcie nowego etapu w życiu, czegoś świeżego, świętowano utworzenie nowej rodziny. Specjalnie ubrana była także panna młoda, czyli Jagna, na głowę której włożono wysoką koronę z pawich piór, złotych szyszek oraz gałązek rozmarynu. Strój ten był odświętny i pasował do uroczystej okazji zaślubin.
W pewnym momencie dokonywało się obcięcie włosów panny młodej, na które Jagna jednak nie pozwoliła. W dniu ślubu miała przepięknie zaplecione włosy i nie dała ich sobie odebrać. Cięcie to symbol wejścia w nową rolę i nowy stan, zerwanie z dawnym, panieńskim życiem i opuszczenie domu rodziców. Kobieta w tej chwili stawała się wszak poważną żoną, a z czasem matką, zatem nie pasowały jej długie włosy jak u panny.
W trakcie zaślubin pojawiał się też orszak weselny. Jego rolą było zaprowadzenie gości do domu panny młodej. Potem orszak zabierał pana młodego do domu jego przyszłej żony. Następnie odbywało się błogosławieństwo rodziców nad parą młodą, co symbolizowało ich wstąpienie na nową drogę życia. Było to też pożegnanie z rodzinnym domem i udanie się do nowego gospodarstwa, jak było to w przypadku Jagny. W kościele miał miejsce uroczysty ślub, a potem odbywała się zabawa.
Ważnym obyczajem był pierwszy taniec pary młodej. Najpierw Jagna tańczyła ze wszystkimi mężczyznami obecnymi na weselu, a następnie skierowała się do Macieja Boryny. Rozpoczynało to tańce dla wszystkich, miały miejsce także zabawy weselne.
Następnie odbywały się też oczepiny, czyli założenie pannie młodej czepca. Był to dla niej początek małżeństwa i koniec życia panieńskiego. Jagna musiała także wkupić się w łaski innych gospodyń wiejskich i zbierano środki na czepiec dla niej. Był to symbol nowej roli, jaką brała na siebie w tym dniu, czyli żony, gospodyni oraz z czasem też matki.
Ostatnim elementem wesela były przenosiny panny młodej do domu męża. Najpierw przenoszono jej wiano, a potem orszak weselny prowadził Jagnę prosto do domu Boryny. Świeżo upieczonemu małżeństwu życzono jeszcze szczęścia oraz pomyślności. Wszystkie te obyczaje i tradycje podkreślały to, że panna młoda przechodzi pod opiekę swojego męża i staje się częścią jego rodziny, porzucając dom rodzinny oraz przyjmując na siebie nowe role oraz obowiązki.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.