Czy Pinokio jest książką o wychowaniu autorytarnym czy antyautorytarnym?

Autorka opracowania: Marta Grandke.

„Pinokio” to powieść, której autorem jest włoski pisarz, Carlo Collodi. Stworzył on historię drewnianego, ożywionego pajacyka, który staje się dzieckiem szewca imieniem Dżepetto. Jak każde dziecko Pinokio dopiero poznaje świat, a dorośli w jego otoczeniu próbują go wychować na dobrą osobę. Stosują wobec niego różne sposoby i metody, w związku z czym warto zastanowić się, czy „Pinokio” to książka, która opowiada o wychowaniu autorytarnym czy może raczej antyautorytarnym.

Na początku warto wyjaśnić, czym właściwie jest wspomniane wychowanie autorytarne. To model, w którym rodzice czy opiekunowie zawsze mają rację, a dziecko musi ich bezwzględnie słuchać. Rodzic, który stosuje taki styl wychowania, kocha swoje dziecko, ale jest przekonany, że musi go ono zawsze we wszystkim słuchać. Wszystkie działania czy aktywności dziecka są regulowane przez sztywne zasady ustalone przez jego rodziców. Dziecko odpowiada na to najczęściej albo biernie, albo agresywnie. Często stosuje się wobec niego bardzo surowe kary, za różnego rodzaju przewinienia. 

W powieści „Pinokio” wychowywany jest przede wszystkim drewniany pajacyk. Pinokio zostaje wystrugany przez szewca Dżepetta i staje się dla niego czymś w rodzaju dziecka. Potem spotyka dobrą wróżkę o błękitnych włosach, dla której na początku jest niczym brat, a potem staje się ona dla niego bardziej matką. W czasie swoich przygód Pinokio spotyka też surowego dyrektora cyrku, który zarządza zwierzętami wykonującymi sztuczki oraz mieszkającego w domu Dżepetta Gadającego Świerszcza. Wszystkie te postaci mają wpływ na jego wychowanie.

Pinokio jest bardzo nieposłuszny i krnąbrny, dlatego kwestia jego wychowania żywo zajmuje każdego, kto się z nim styka. Zachowuje się niewłaściwie, nieustannie sprzeciwia się wszystkim, wpada w różne tarapaty i lekceważy wszystkich wokół siebie. To właśnie przez to różne osoby stosują wobec niego odmienne style wychowawcze. Powieść „Pinokio” zdaje się bowiem pokazywać zarówno autorytarny styl wychowania, jak i jego antyautorytarny odpowiednik.

Opiekunowie Pinokia, tacy jak na przykład dobra wróżka, Dżepetto czy nawet Gadający Świerszcz reprezentują w powieści styl wychowania antyautorytarny. Starają się raczej dobrze radzić Pinokiowi i pokazywać mu świat, zamiast narzucać mu sztywne zasady i karać go za przewinienia. Pinokio często nadużywa ich zachowania i zachowuje się wobec nich źle, ale mimo zawsze mu wybaczają, dają kolejną szansę i pomagają w miarę swoich możliwości. Przykładem tego może być ucieczka Pinokia, po której Dżepetto trafił do aresztu, a pajacyk spalił sobie nogi. Mimo to szewc po powrocie do domu nakarmił głodnego pajacyka i dorobił mu nowe stopy.

Z kolei Gadający Świerszcz starał się dobrze doradzać Pinokiowi, ale zostawiał mu też dużo wolności. Nie wahał się jednak przed wypominaniem Pinokiowi jego błędów i starał się wskazywać lepszą drogę. Robił to nawet jako duch, ponieważ Pinokio zabił go przy pomocy młotka, wściekły, że owad ośmielił się go krytykować. Dobra wróżka z kolei nieustannie wybaczała Pinokiowi kolejne błędy i obiecała mu, że stanie się on prawdziwym chłopcem.

Przeciwieństwem tych opiekunów był surowy dyrektor cyrku, który reprezentował autorytarny model wychowania. Kupił on Pinokia, gdy ten stał się osiołkiem. Wymagał od niego bezwzględnego posłuszeństwa i nie uznawał żadnych wybryków. Bez wahania karał pracujące dla niego zwierzęta, gdy coś mu się nie podobało. Pinokio musiał zatem mu się bezwzględnie podporządkować, jeśli chciał uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Czytelnik widzi zatem w powieści dwa modele wychowania. Zostały one przedstawione tak, że bez wahania można powiedzieć, który z nich autor właściwie popierał. Ostatecznie w przypadku Pinokia sprawdził się antyautorytarny styl wychowania, preferowany przez Dżepetta czy wróżkę. Po wielu trudnych chwilach Pinokio zrozumiał wreszcie, że jego opiekunowie chcą dla niego jak najlepiej i wskazują mu właściwe ścieżki w życiu. Zmienił się więc na lepsze, a w związku z tym został następnie przemieniony w prawdziwego chłopca, tak jak obiecała mu to wróżka.


Przeczytaj także: Opisz wybraną przygodę Pinokia

Aktualizacja: 2023-12-13 09:58:47.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.