Jan Kochanowski był renesansowym poetą i szlachcicem. Jest on jednym z najważniejszych i czołowych przedstawicieli tej epoki, na trwałe zapisał się więc w historii literatury i w kanonie lektur. W dziełach Kochanowskiego odnaleźć można więc programowe założenia okresu renesansu i rozpoznać jego cechy, takie jak nawiązywanie do czasów antyku oraz pogląd na to, jak ówcześni twórcy i ich odbiorcy widzieli obraz świata, człowieka oraz jego życia. W utworach Jana Kochanowskiego odnaleźć można portrety codzienności oraz podejścia człowieka do otaczającej go rzeczywistości.
Jaki obraz świata wyłania się z dzieł Kochanowskiego? W jego tekstach widać wyraźny zachwyt światem i jego pięknem, są to bowiem hojne dary Boga. Kochanowski wzorował się na epoce antycznej, dlatego w swoich utworach dostrzega, jak wspaniały jest otaczający go świat, z kolei jego wiara chrześcijańska każe mu dziękować za niego Bogu. Kochanowski podziwia między innymi otaczającą go naturę, jak ma to miejsce we fraszce „Na lipę”. Szczególnie zaś swoją uwagę poeta poświęca wsi, na której spędził wiele lat swojego życia. W jego opisach jest ona miejscem pięknym, bogatym w różnorodne dary, spokojnym i szczęśliwym. To doskonały twór miłosiernego Boga.
Życie ludzie z kolei jawi się Kochanowskiemu jako fraszka, igraszka, która spoczywa w rękach Boga. To Stwórca bowiem decyduje o tym, jaki kształt przybierze ludzkie życie, człowiek zaś w swej pysze i dumie sądzi, że sam o tym decyduje. Według Kochanowskiego nie jest to prawdą - człowiek jest zaledwie aktorem w sztuce, którą pisze i wystawia Bóg i może jedynie próbować jak najlepiej odegrać swoją rolę. Człowiek w dziełach Kochanowskiego jest wręcz określany jako „igrzysko boże”. W związku z tym, jak niewielki wpływ na własne życie ma człowiek, Kochanowski w swych tekstach zaleca, by nie martwić się przesadnie tym, czego nie można zmienić. Nie przynosi to bowiem człowiekowi nic oprócz niepotrzebnej troski.
Człowiek jest więc zaledwie igraszką w rękach Boga, bez większego wpływu na własne życie. Nie oznacza to jednak, że nie należy się według Kochanowskiego przejmować swoim zachowaniem czy postawą. Poeta podkreśla, że każdy człowiek powinien być dobrym obywatelem, patriotą i starać się robić dla swojego kraju wszystko to, co dla niego najlepsze. Kochanowski sugerował więc aktywną postawę społeczną i zaangażowanie w politykę, martwił go również kierunek, w jakim szła w tamtych czasach jego ojczyzna.
Kochanowski tworzy więc w swoich dziełach spójną wizję tego, jak postrzega otaczający go świat, zamieszkujących go ludzi oraz życie człowiecze. Są to obrazy silnie inspirowane twórczością antyczną oraz wiarą chrześcijańską, które paradoksalnie Kochanowski łączył ze sobą. Z fraszek i pieśni wyłania się więc doskonały świat, stworzony przez Boga, który został dany człowiekowi, jednak nie obdarzono go mocą do jego zmiany.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.