„Dekameron” to utwór Giovanniego Boccaccia, wydany drukiem po raz pierwszy w roku 1470, na który składa się sto nowel. Opowiadają je sobie nawzajem bohaterowie dzieła, którzy wspólnie chronią się przed zarazą panującą we Florencji. Jedną z zawartych w nich noweli jest „Sokół”, która opowiada o losach zakochanego mężczyzny, który dla względów swej wybranki poświęca wszystko, nawet ukochanego, tytułowego sokoła. Sposób, w jaki została zbudowana wspomniana nowela, został uznany za modelowy i stworzono koncepcję zwaną teorią sokoła”.
„Teoria sokoła” jest więc klasycznym sposobem komponowania noweli, a zaczerpnięty on został właśnie z dzieła Boccaccia. Teoria ta głosi, że w noweli ma występować centralny motyw, którym w przypadku wspomnianego tekstu był właśnie sokół. Ten specjalny, wyróżniony przez autora przedmiot zazwyczaj nabiera także ważnego, symbolicznego znaczenia. W noweli tego typu twórca zmierza także prosto do punktu kulminacyjnego, nie wprowadza wątków pobocznych czy też postaci epizodycznych.
Najistotniejszym wydarzeniem jest odmiana losów głównego bohatera, w przypadku noweli Boccaccia zmianą tą było zdobycie przez głównego bohatera jego ukochanej, o którą starał się przez wiele lat. Udaje mu się to, ponieważ poświęca on tytułowego sokoła - ostatnią cenną rzecz, jaka mu pozostała - by podjąć Giovannę odpowiednią kolacją.
Sokół obecny jest w noweli od samego jej początku. To ukochany ptak Federigo, który z kolei jest beznadziejnie zakochany w Giovannie. Poświęca swój majątek, by jej zaimponować, jednak kobieta poślubia kogoś innego. Gdy jej mąż umiera, ponownie nawiązuje kontakt z Federigo. Ma już wtedy śmiertelnie chorego syna, który uwielbia tytułowego sokoła. Giovanna udaje się do domu mężczyzny, by prosić go o ptaka, jednak on nie wie o tym i przyrządza z niego kolację, by ją godnie ugościć. Wokół sokoła dzieją się więc najważniejsze zwroty akcji, wpływa on także na motywacje bohaterów.
Sokół noweli jest więc właśnie tym centralnym punktem całego opowiadania, wokół którego dzieje się jego jednowątkowa akcja. Sama zaś teoria sformułowana została w roku 1871 przez Paula Heysego, w oparciu właśnie o nowelę pochodzącą z wydanego blisko czterysta lat wcześniej „Dekameronu”. Teoria ta następnie znalazła swoich zwolenników wśród przedstawicieli realizmu i naturalizmu. W Polsce na tej teorii opierał się między innymi Bolesław Prus, tworząc nowelę „Kamizelka” w czasach pozytywizmu.
Aktualizacja: 2022-08-17 12:29:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.