Odprawa posłów greckich jako dramat moralno-polityczny

Autorką opracowania jest: Marta Grandke.

„Odprawa posłów greckich” to pierwszy nowożytny dramat polski, który został stworzony przez Jana Kochanowskiego i po raz pierwszy wystawiono go w roku 1578, w trakcie uroczystości weselnych Jana Zamoyskiego i Krystyny Radziwiłłówny. Kochanowski posłużył się w dramacie poetyką maski, kostiumem historycznym i pod historią wybuchu wojny trojańskiej, ukrył nawiązania do czasów mu współczesnych. W ten sposób zawarł w swoim dziele krytykę działań ówczesnych władz polskich, króla oraz sejmu. Równocześnie przedstawił rzadko podnoszony aspekt historii wojny trojańskiej, jakim było przybycie poselstwa greckiego do Troi. Dzieło Kochanowskiego nazwać można dramatem moralno-politycznym.

Aspekt polityczny spełnia w dziele sama jego tematyka. Kochanowski wybrał bowiem moment w historii wojny trojańskiej, gdy najbardziej istotne były decyzje podejmowane przez władzę, nie zaś same działania zbrojne. Poeta przedstawił bowiem działania króla Troi, Priama oraz trojańskiego sejmu. Dokonał jego surowej oceny, ukazując słabość i wady władz Troi. Przedstawił króla jako władcę słabego, nieudolnego, nie potrafiącego zadbać o interesy i bezpieczeństwo swoich poddanych.

Priam nieustannie umywał ręce od leżącej na jego barkach odpowiedzialności, członkowie sejmu trojańskiego zaś z kolei nieustannie zaniedbywali swoje obowiązki, interesowało ich tylko zadbanie o prywatne interesy, nie zaś dobro całego kraju. Krytykując władze Troi, Kochanowski równocześnie dokonał oceny politycznego postępowania współczesnych mu władz Polski. Zwrócił uwagę na ich słabości i wady, wyraził też swoje zaniepokojenie tym, co czego takie rządy mogą doprowadzić.

Kochanowski pokazuje też, że każdy naród spotyka taki los, na jaki skazuje go jego władza. Dlatego tak potrzebne jest uświadomienie narodu oraz zmotywowanie go do zmian w tym zakresie. Realizując tematykę władzy i jej rządów, Kochanowski sprawia, że jego dramat staje się polityczny. Przedstawia on także konflikt między polityką a prywatnym interesem człowieka, który sprawuje władzę.

Innym aspektem istotnym w dramacie Kochanowskiego jest moralność. Jego bohaterowie stają bowiem przed trudnymi etycznie dylematami, poeta także dokonuje osądu ich wyborów, nie wahając się krytykować postaw krótkowzrocznych czy egoistycznych. I tak w negatywnym świetle zostaje przedstawiony na przykład Parys - Aleksander - którego bezmyślne dążenie do zdobycia Heleny doprowadziło do zagłady całego narodu.

Równie negatywnie zostaje ukazany jego ojciec, król Priam, który nie potrafi rządzić. Jest on skupiony tylko na sobie, nie przejmuje się losem poddanych i nie poczuwa do odpowiedzialności za Troję. Taka postawa moralna również jest surowo potępiona przez Kochanowskiego. Kochanowski wskazuje również, że moralność i polityka łączą się ze sobą, a osoby, które sprawują władzę, powinny być pod tym względem jeszcze bardziej nieskazitelne, są bowiem odpowiedzialne za losy całego społeczeństwa.

Poeta wskazuje także, że polityka ma w sobie tendencję do przyciągania właśnie osób niepewnych moralnie, które nie kierują się silnym kodeksem etycznym, a wyznawane przez nie wartości są wątpliwe. W dramacie ukazane są także moralne dylematy, jak na przykład ten, który przypadł Parysowi - wybiera on między pożądaniem najpiękniejszej kobiety na świecie, a zachowaniem godnym przedstawiciela całego narodu. Parys daje się jednak ponieść namiętności i ryzykuje dobrem swojego kraju, by zaspokoić własne egoistyczne potrzeby. Kochanowski ukazuje czytelnikowi także skutki takich błędnie rozwiązanych etycznych dylematów. 

„Odprawę posłów greckich” Kochanowskiego można więc nazwać dramatem polityczno-moralnym ze względu na podjętą w utworze tematykę oraz oceny, jakim podlegają dane działania czy postaci.


Przeczytaj także: Uzasadnij, że Odprawa posłów greckich jest utworem uniwersalnym i aktualnym nawet w dzisiejszych czasach. Odwołaj się do znajomości lektury i do wybranych zjawisk współczesności

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.