Symbolika w Małym Księciu

Po­wiast­ka fi­lo­zo­ficz­na An­to­ine­'a de Sa­int-Exu­péry­'e­go „Mały Ksią­żę” jest wie­lo­znacz­na. W sen­sie do­słow­nym, moż­na trak­to­wać ją jak baśń dla dzie­ci. Utwór po­sia­da jed­nak ce­chy przy­po­wie­ści. Opi­sa­ne sy­tu­acje są punk­tem wyj­ścia do roz­wa­żań na te­mat re­la­cji mię­dzy­ludz­kich, sa­mot­no­ści i naj­waż­niej­szych war­to­ści. Po­ja­wia­ją się więc ele­men­ty i po­sta­ci o zna­cze­niu sym­bo­licz­nym.

Róża nie­spo­dzie­wa­nie wy­ro­sła na pla­ne­cie Ma­łe­go Księ­cia i zo­sta­ła jego pierw­szą mi­ło­ścią. Ich re­la­cja była jed­nak bar­dzo trud­na. Róża sta­ła się sym­bo­lem pięk­na, mi­ło­ści i de­li­kat­no­ści, ale też nie­re­al­nych ocze­ki­wań i ego­izmu. Czte­ry kol­ce kwia­tu świad­czy­ły o jego na­iw­no­ści, po­nie­waż wie­rzył, że za­pew­nią mu bez­pie­czeń­stwo. Ich obec­ność może ozna­czać tak­że cier­pie­nie, zwią­za­ne z mi­ło­ścią.

Baobaby są sym­bo­lem roz­ra­sta­ją­ce­go się zła. Mały Ksią­żę mu­siał je wy­ry­wać, gdy tyl­ko moż­na było od­róż­nić je od po­ży­tecz­nych ro­ślin. Ba­oba­by to ogrom­ne afry­kań­skie drze­wa, dla­te­go gdy­by się roz­ro­sły, aste­ro­ida roz­pa­dła­by się na ka­wał­ki. Kieł­ko­wa­nie ba­oba­bów moż­na po­rów­nać do ro­dzą­ce­go się zła. Nie­mo­ral­ne po­stę­po­wa­nie rów­nież roz­po­czy­na się od nie­po­zor­nych my­śli i po­wol­ne­go prze­kra­cza­nia gra­nic. Gdy jed­nak zło nie zo­sta­nie zdu­szo­ne w za­rod­ku, może roz­ro­snąć się do ogrom­nych roz­mia­rów. Mały Ksią­żę sys­te­ma­tycz­nie po­zby­wał się ba­oba­bów, co moż­na po­rów­nać do cią­głej pra­cy nad wła­sny­mi sła­bo­ścia­mi, aby nie po­zwo­lić im na prze­ję­cie kon­tro­li nad ca­łym ży­ciem.

Wąż po­zwo­lił Ma­łe­mu Księ­ciu na po­wrót na jego pla­ne­tę. Uką­szo­ny przez nie­go chło­piec umarł i wy­zwo­lił się od ogra­ni­czeń, zwią­za­nych z cia­łem. Wąż stał się więc sym­bo­lem spraw osta­tecz­nych. Śmierć nie zo­sta­ła w po­wia­st­ce przed­sta­wio­na w dra­ma­tycz­ny spo­sób. Nie jest de­fi­ni­tyw­nym koń­cem, ale no­wym po­cząt­kiem. Mały Ksią­żę, dzię­ki cier­pie­niu, od­na­lazł wol­ność.

Lis na­uczył ty­tu­ło­we­go bo­ha­te­ra wie­le na te­mat przy­jaź­ni. Po­sia­dał ży­cio­wą mą­drość, któ­rą chęt­nie się dzie­lił. Stał się sym­bo­lem trud­ne­go pro­ce­su oswa­ja­nia, czy­li two­rze­nia wię­zi mię­dzy­ludz­kich. Jego po­stać uka­zu­je tak­że sens cier­pie­nia. Lis chciał za­przy­jaź­nić się z Ma­łym Księ­ciem, cho­ciaż wie­dział, że bę­dzie za nim tę­sk­nił, gdy odej­dzie.

Studnia ozna­cza cel. Mały Ksią­żę po­szu­ki­wał jej, po­nie­waż mu­siał wró­cić w miej­sce, w któ­rym rok wcze­śniej wy­lą­do­wał na Zie­mi, aby wró­cić na swo­ją pla­ne­tę. Pi­lot był zde­ter­mi­no­wa­ny, gdyż skoń­czył mu się za­pas wody pit­nej. Gdy­by nie zna­lazł stud­ni i nie na­pra­wił­by sa­mo­lo­tu na czas, cze­ka­ła­by go po­wol­na śmierć na pu­sty­ni. Stud­nia sta­ła się więc ce­lem wę­drów­ki oby­dwu bo­ha­te­rów.

Pustynia uka­zu­je róż­ni­ce mię­dzy świa­tem do­ro­słych i dzie­ci. Z po­zo­ru jest ja­ło­wa i nie­przy­ja­zna. Lu­dzie do­ro­śli nie do­strze­ga­ją w niej pięk­na. W tym zna­cze­niu, pu­sty­nia sta­je się sym­bo­lem du­cho­we­go wy­pa­le­nia, pust­ki i sa­mot­no­ści. Wie­lu bo­ha­te­rów po­wiast­ki zma­ga­ło się z tę­sk­no­tą, po­nie­waż w ich ży­ciu bra­ko­wa­ło celu oraz praw­dzi­wych re­la­cji. Mały Ksią­żę po­tra­fił jed­nak do­strzec pięk­no, na­wet w nie­przy­ja­znej pu­sty­ni. Dla oso­by po­sia­da­ją­cej dzie­cię­cą wraż­li­wość, pu­sty­nia jest sym­bo­lem ukry­te­go skar­bu. Była pięk­na, po­nie­waż na jej te­re­nie znaj­do­wa­ła się ży­cio­daj­na stud­nia.

Miesz­kań­cy pla­net, któ­ry od­wie­dzał Mały Książę, rów­nież mają zna­cze­nie sym­bo­licz­ne. Re­pre­zen­tu­ją różne typy ludzkie. Król śle­po dą­żył do po­sia­da­nia wła­dzy, cho­ciaż nie miał żad­nych pod­da­nych. Py­sza­łek jest sym­bo­lem próż­no­ści i nie­uza­sad­nio­ne­go po­czu­cia wyż­szo­ści. Pi­jak stał się uoso­bie­niem znie­wo­le­nia przez na­łóg. Zna­lazł się w błęd­nym kole, po­nie­waż pił, aby za­głu­szyć wstyd, któ­ry od­czu­wał z po­wo­du uza­leż­nie­nia. Biz­nes­men jest sym­bo­lem lu­dzi chci­wych, po­świę­ca­ją­cych całe ży­cie żą­dzy po­sia­da­nia. La­tar­nik sym­bo­li­zu­je pra­co­ho­lizm. Przez cały dzień za­pa­lał i ga­sił la­tar­nię. Geo­graf jest sym­bo­lem teo­re­tycz­nej wie­dzy i bier­no­ści. Męż­czy­zna nie po­znał świa­ta, po­nie­waż po­le­gał je­dy­nie na re­la­cjach eks­plo­ra­to­rów.

---

Prze­czy­taj tak­że: Podróże kształcą. Czego nauczył się Mały Książę podczas swojej wędrówki?

Ak­tu­ali­za­cja: 2022-08-11 20:23:58.

Sta­ra­my się by na­sze opra­co­wa­nia były wol­ne od błę­dów, te jed­nak się zda­rza­ją. Je­śli wi­dzisz błąd w tek­ście, zgłoś go nam wraz z lin­kiem lub wy­ślij ma­ila: kon­takt@po­ezja.org. Bar­dzo dzię­ku­je­my.