Kim jesteś – interpretacja

Autorka interpretacji: Adrianna Strużyńska.
Zdjęcie Tadeusza Borowskiego

Bundesarchiv, Bild 183-S98592 / Rudolph / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 DE, via Wikimedia Commons

Utwór Tadeusza Borowskiego „Kim jesteś” stanowi dojrzałe wyznanie miłości. Poeta nie opisuje gwałtownego uczucia, które dopiero się narodziło. Dobrze zna kobietę, ale wciąż darzy ją miłością.

Spis treści

Kim jesteś - analiza utworu i środki stylistyczne

Autor nie zastosował podziału na strofy, utwór ma budowę stychiczną. Składa się z osiemnastu wersów. Utwór został napisany dziewięciozgłoskowcem. Nie pojawiają się rymy.

Wiersz należy do liryki inwokacyjnej, co sugeruje już jego tytuł. Podmiot liryczny zwraca się do kobiety. Nie ujawnia jej tożsamości, ale z pewnością jest to jego ukochana. Pojawiają się więc liczne apostrofy („Kim je­steś? Ręki two­jej gest i uśmiech drżą­cy w cie­niu ócz znam”, „Tak i ty bli­ska mi je­steś i tak zna­na, że sło­wem cie­bie nie ogar­nę ani ob­ra­zem”, „czuję w so­bie idą­cy czar od cie­bie”).

Warstwa stylistyczna utworu jest rozbudowana. Oprócz wspomnianych apostrof zastosowano także pytania retoryczne („Kim je­steś?”, „Skąd przy­sze­dłem tu?”), epitety („uśmiech drżą­cy”, „domy bli­skie i otwar­te”, „nie­po­ko­ją­cą uf­ność”), metafory („czu­ję w so­bie idą­cy czar od cie­bie”) oraz porównania („nie mogę w so­bie kształ­tu od­two­rzyć, jak­bym szedł uli­cą tak do­brze zna­ną, że mi pa­trzeć na domy bli­skie i otwar­te na oścież oczom -- nie po­trze­ba”, „jak­bym uj­rzał anio­ła, któ­ry na­gle roz­wi­jać jął do lotu skrzy­dła i memu dzi­wił się lę­ko­wi”). Pojawia się również wyliczenie („czar od cie­bie, nie­po­ko­ją­cą uf­ność, do­broć i może gro­zę pięk­na”) i oksymoron („nie­po­ko­ją­cą uf­ność”).

Kim jesteś - interpretacja wiersza

Podmiot liryczny zwraca się do swojej ukochanej. Nie chce przekazać jej niczego konkretnego, dzieli się z nią refleksją na temat miłości. Osoba mówiąca niespodziewanie zatrzymuje się w codziennym pędzie. Dostrzega rzeczy, na które przez długi czas nie zwracała uwagi.

Podmiot liryczny wyznaje ukochanej miłość w spokojny, dojrzały sposób. Pary nie łączy chwilowe zauroczenie, ale prawdziwe uczucie, które przetrwało lata. Łatwo jest wdać się w chwilowy, namiętny romans. Nowa osoba zawsze wydaje się fascynująca. W związkach, które dopiero się rozpoczęły, czułość i wyznania miłości są na porządku dziennym. Zakochanym wydaje się, że tak będzie zawsze. Nie dopuszczają do siebie myśli, że ich uczucia kiedyś osłabną. W naturze człowieka leży jednak niestałość. Nawet największe namiętności przemijają. Związek dwojga ludzi ewoluuje z czasem. Jeśli istnieje między nimi wystarczająco silna więź, zakochanie przeradza się w dojrzałą miłość. Przyjaźń i docenianie zwyczajnych, codziennych chwil sprawiają, że ludzie zostają ze sobą, nawet gdy zauroczenie przemija.

Osoba mówiąca zdaje sobie sprawę, że niejednokrotnie nie dostrzegała obecności swojej ukochanej. Zadaje więc sobie zaskakujące pytanie, zastanawia się, kim tak naprawdę jest jej partnerka. Podmiot liryczny zna kobietę tak dobrze, że nie potrafi jej opisać. Obecność ukochanej jest oczywista i naturalna. Na początku związku, mężczyzna z pewnością podziwiał jej oczy, uśmiech, a nawet gesty. Wszystko wydawało mu się wyjątkowe i niepowtarzalne. Upływ lat sprawił jednak, że przestał dostrzegać cechy, w których się zakochał.

Codzienna rutyna nie sprzyja namiętności. Podmiot liryczny zdaje sobie sprawę ze schematyczności swojej egzystencji. Gdy idzie dobrze znaną ulicą, nie przygląda się budynkom, ponieważ widział je już wiele razy. Po powrocie do domu, sytuacja wygląda podobnie. Osoba mówiąca dostrzega, że często ignorowała swoją ukochaną. Nadchodzi czas na refleksję. Podmiot liryczny wciąż kocha kobietę, ale trudno wyrazić mu te uczucia. Jest przekonany, że żaden wiersz ani obraz nie oddadzą tego, jak postrzega swoją ukochaną. Dla innych jest zwyczajną kobietą, która nie wyróżnia się wśród pozostałych.

Osoba mówiąca patrzy na nią inaczej. Darzy adresatkę utworu prawdziwą, dojrzałą miłością, dlatego nie dostrzega jej przeciętności. Być może na co dzień nie docenia wszystkiego, co kobieta wnosi do jej życia. Trudno jej jednak wyobrazić sobie samotną egzystencję bez ukochanej.

Podmiot liryczny dostrzega w kobiecie rzeczy dla innych niezauważalne. Nie odbiera jej obecności wzrokiem ani słuchem, po prostu ją czuje. Tak silna więź łączy tylko osoby, które przeżyły ze sobą wiele lat. Wspólne doświadczenia zbliżają. Zacierają się różnice między dwoma ludźmi, ponieważ para dzieli ze sobą wszystkie codzienne chwile.

Podmiot liryczny opisuje sprzeczności, które łączy w sobie ukochana. Potrafi być opiekuńcza, dobra i piękna, ale też niepokojąca, a nawet groźna. Te cechy sprawiają, że wciąż jest fascynująca i tajemnicza. Podmiot liryczny jest przekonany, że nigdy w pełni nie pozna ani nie zrozumie swojej ukochanej. Jest bliska i znajoma, a jednocześnie daleka. Osoba mówiąca porównuje ją do istoty nadprzyrodzonej, żyjącej w towarzystwie człowieka. Ukochana przypomina anioła, który dziwi się, dlaczego ludzie odczuwają przed nim respekt. Kobieta nie zdaje sobie sprawy z własnej wyjątkowości, ponieważ nie patrzy na siebie z perspektywy człowieka, który ją kocha.

Adresatka utworu posiada różne oblicza, które ukazuje odpowiednim osobom. Dla niektórych może być piękna, przeciętna, groźna lub życzliwa. Podmiot liryczny zna ją najlepiej, ale wciąż ma wrażenie, że kobieta ma przed nim tajemnice. Ukazuje w wierszu subiektywny portret kobiety, w którym największe znaczenie odgrywają uczucia.


Przeczytaj także: Obozy koncentracyjne i łagry to miejsca w których odbierano godność - czy zgadzasz się z tym twierdzeniem? Rozprawka

Aktualizacja: 2024-06-26 20:05:02.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.