William Szekspir na zawsze zmienił oblicze europejskiego teatru. Odszedł od sztywnych reguł, których przestrzegali twórcy antyczni, sprawiając że widowiska stały się bardziej interesujące dla współczesnej mu publiczności. Sztuka XV i XVI wieku jest nazywana teatrem elżbietańskim, ponieważ powstawała za panowania królowej Elżbiety I. Jednym z najsłynniejszych dzieł Szekspira jest tragedia „Romeo i Julia”. Dramat posiada cechy, charakterystyczne dla teatru elżbietańskiego.
Szekspir nie przestrzegał zasady trzech jedności (czasu, miejsca i akcji). Dramaty antyczne koncentrowały się wokół jednego wątku. Fabuła „Romea i Julii” jest bardziej złożona. Pojawiają się epizody i wątki poboczne. Złamana jest również zasada jedności miejsca. W dramatach antycznych, akcja rozgrywała się w jednym miejscu. U Szekspira, bohaterowie przemieszczają się między różnymi lokacjami. Wydarzenia rozgrywają się w dwóch włoskich miastach: Weronie i Mantui. Akcja ma miejsce na ulicy, placu, w domu i ogrodzie Kapuletów, celi ojca Laurentego, grobowcu, do którego złożono ciało Julii oraz na ulicy w Mantui. W dramacie elżbietańskim złamana jest także zasada jedności czasu. W starożytności, wydarzenia rozgrywały się w przeciągu jednej doby. Miało to tworzyć wrażenie, jakby wszystko działo się na oczach widza. W tragedii „Romeo i Julia”, akcja obejmuje pięć dni i nocy. Rozpoczyna się w niedzielę o świcie, a kończy się w piątek o tej samej porze.
W dramacie elżbietańskim złamana zostaje także zasada decorum. Twórcy antyczni uważali, że treść musi być zgodna z formą. Ich utwory były więc jednolite stylistycznie. Tragedię utrzymywano w stylu wysokim, a komedię - w niskim. Dzieło Szekspira jest tragedią, a jednak pojawiają się w nim elementy komiczne, które przełamują patos. Romeo i Julia wypowiadają się w podniosły sposób, posługują się rozbudowanymi porównaniami i metaforami, wyznając sobie miłość. Obecne są także postaci komiczne. Należą do nich Merkucjo i piastunka Marta. Bohaterowie wykazują się poczuciem humoru. Według antycznego wzorca, w tragedii mogły pojawiać się wyłącznie postaci wysoko urodzone, książęta i przedstawiciele arystokracji. U Szekspira jest inaczej. Rody Kapuletów i Montekich należą do arystokracji, ale pojawiają się także służący, muzykanci i obywatele Werony. W czasach antycznych na scenie nie ukazywano śmierci. O krwawych wydarzeniach bohaterowie dowiadywali się od posłańców. W dziele Szekspira, przedstawione zostają sceny śmierci Merkucja i Tybalta oraz samobójstwa Romeo i Julii.
Szekspir wprowadził do dramatu sceny zbiorowe, podczas gdy w czasach starożytnych na scenie mogło znajdować się maksymalnie trzech aktorów. Po przepychance służących na placu gromadzą się obywatele, pojawia się również scena balu maskowego. W czasach antycznych, akcja dramatu miała miejsce na otwartej przestrzeni, zazwyczaj dziedzińcu. U Szekspira pojawiają się małe pomieszczenia, takie jak sypialnia Julii lub grobowiec Kapuletów. Okazało się, że mimo obaw twórców poprzednich epok i ubogiej scenografii w teatrze elżbietańskim, widzowie nadążali za akcją i nie potrzebowali dodatkowych wyjaśnień.
Budowa dramatu elżbietańskiego różni się antycznego wzorca. W czasach starożytnych, utwór dzielił się na prolog, epejsodiony (dialogi i monologi bohaterów), stasimony (pieśni chóru) oraz epilog. Dzieło Szekspira składa się z aktów i scen, czyli ma formę znaną współczesnemu czytelnikowi. Rola chóru została znacznie okrojona. W czasach antycznych, chór objaśniał akcję. W dramacie Szekspira, zapowiada nadchodzące wydarzenia, ale ich interpretacja zostaje pozostawiona czytelnikowi.
Charakterystyczną cechą tragedii antycznej była obecność fatum. W dramacie Szekspira na los bohaterów wpływają błędy ludzkie, a nie nieodwołalna wola bogów. Romeo i Julia giną, ponieważ ich rodziny od wieków nie są w stanie się pojednać. Nie decydują o tym bóstwa, ale rody Kapuletów i Montekich.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:58.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.