Makbet - kompozycja, język i styl

Autorką opracowania jest: Natalia Dąbrowska.

Makbet Szekspira podzielony jest na pięć aktów. Akt I liczy siedem scen. Rozgrywa się w Szkocji, w zamkach w Forres oraz Inverness, a także w ich okolicach. W tym akcie dochodzi do zawiązania akcji – Makbet poznaje przepowiednię Czarownic i postanawia zabić Dunkana, aby zostać królem.

Akt II liczy cztery sceny. Wydarzenia rozgrywają się w zamku Makbeta w Inverness. To w nim dochodzi do najważniejszego dla losów bohaterów tragedii wydarzenia. Makbet, za namową żony, zabija Dunkana. Sprawy przyjmują niesłychany obrót. Zbrodnia pociąga za sobą kolejne zabójstwa.

Akt III liczy sześć scen. Akcja przenosi się do królewskiego zamku w Forres. Makbet okazuje się być złym królem. Rządzi nieumiejętnie. Poza tym dręczą go wyrzuty sumienia i strach przed ujawnieniem zbrodni.

Akt IV ma trzy sceny. Akcja przenosi się do zamku Makdufa w Fajf, gdzie dochodzi do morderstwa całej rodziny wodza, oraz na dwór królewski w Anglii, gdzie przebywają Makduf i Malkolm.

Akt V liczy dziewięć scen. Dzieje się w zamku Dunzynan oraz jego okolicach (m.in. tak kluczowym dla toku akcji lesie Birnam). Dochodzi w nim do rozwiązania akcji. Dwoje zbrodniarzy – Makbet oraz jego żona – umierają. Lady Makbet popada w obłęd – wydaje jej się, że na rękach ma wciąż plamy od krwi – i popełnia najprawdopodobniej samobójstwo. Makbet z kolei ginie z rąk Makdufa. Spełniają się wszystkie przepowiednie Czarownic.

Tekst Makbeta pisany jest w dużej mierze wierszem. Jedynie scena 3. aktu II, w której odźwierny w żartobliwy sposób komentuje aktualne wydarzenia, jest pisana prozą. Nie powinno to jednak dziwić czytelnika. Zabieg ten jest typowy dla teatru epoki elżbietańskiej: (…) proza zgodnie z elżbietańską konwencją służy raczej partiom wyjaśniającym czy odprężającym akcję, natomiast wiersz – partiom wyraźnie emocjonalnym. [cyt. za: W. Szekspir, Hamlet, wstępem opatrz. W. Lewik, tłum. J. Paszkowski, wyd. PIW, Warszawa 1973, s. 21.]

Omawiając kompozycję tragedii Szekspira należy zwrócić uwagę na złamanie zasady stosowności. W Makbecie odnajdziemy zarówno sceny podniosłe, tragiczne i mroczne, jak i śmieszne czy rubaszne. Widoczne jest tu wyraźnie pomieszanie stylu wysokiego i niskiego.

Ważne jest także wprowadzenie do świata przedstawionego elementów nadprzyrodzonych – Czarownic, Hekate, zjawisk (głowa w hełmie, zakrwawione dziecko, dziecko z koroną i berłem) oraz ducha Banka. Czarownice mają duży wpływ na losy bohaterów, są niczym mitologiczne parki, które snują nici życia ludzi.

W kompozycji Makbeta uwidaczniają się wszystkie cechy dramatu szekspirowskiego.


Przeczytaj także: Teatr elżbietański - najważniejsze informacje, główne cechy

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.