Alek, Rudy i Zośka to główni bohaterowie książki Aleksandra Kamińskiego pt. „Kamienie na szaniec”. Byli oni trójką przyjaciół, którzy walczyli w konspiracji warszawskiej w czasie II wojny światowej. Swoją postawą i oddaniem wielokrotnie udowodnili, że są gotowi działać w służbie najwyższych wartości. Każdy z młodzieńców posiadał indywidualny zestaw cech, dzięki którym potrafili stawić czoła zagrożeniu.
Zośka, a więc Tadeusz Zawadzki, charakteryzował się ogromną dyscypliną i zdolnościami przywódczymi. Był to silny, wysportowany chłopak, który stawiał sobie duże wymagania. Posiadał delikatne rysy twarzy, zielone oczy i jasne włosy – jego pseudonim odnosił się do tych cech wyglądu. Jako uczeń Zośka wyróżniał się nie tylko inteligencją, ale i skromnością. Nieco nieśmiały z trudem przyjmował pochwały na swój temat. Chłopiec wyróżniał się szczególnie w takich dyscyplinach sportowych jak hokej, tenis i strzelectwo. Zośka o wiele bardziej związany był z matką i to z nią spędzał większość czasu – jego ojciec, uznany profesor Politechniki Warszawskiej, współpracował z AK.
Tadeusz nie szukał przyjaciół – pozostawał jednak serdeczny dla każdej osoby. Cecha ta, połączona z wyjątkową charyzmą chłopca sprawiała, że ludzie cenili go i chcieli z nim przebywać. Zośka swoje zdolności przywódcze rozwijał w harcerstwie. W zgrupowaniu posiadał tytuł harcmistrza. Uczył kolegów nie tylko służby, ale przede wszystkim obowiązkowości, punktualności i odwagi. Nie wahał się, by nieść pomoc swoim przyjaciołom nawet w najbardziej dramatycznych momentach. Po aresztowaniu swojego przyjaciela – Rudego – nie ustawał w staraniach, by przeprowadzić akcję jego odbicia. Zośkę określić można jako sprawnego organizatora, ale również osobę nieco zdystansowaną od otoczenia i zamkniętą w sobie. Brał udział w akcji pod Sieczychami jako dowódca 20 sierpnia 1943 roku. Tam poległ.
Jego przeciwieństwem był Alek – Aleksy Dawidowski. Był to chłopiec o bardzo pogodnym, serdecznym usposobieniu. Mimo tego, że był równie wysportowany jak Zośka, wolny czas wolał spędzać w kinie niż uprawiając sporty. Bardzo łatwo nawiązywał kontakty i charakteryzował się szczerością i dociekliwością. Alek uczył się bardzo dobrze. Pochodził z sytuowanej rodziny – jego ojciec był właścicielem fabryki, jednak zależało mu przede wszystkim na tym, by jego syn zdobył odpowiednie wykształcenie.
Z racji swojego przyjacielskiego usposobienia Alek obdarzony był zaufaniem i sympatią wielu osób. Wiele akcji udało się przeprowadzić z powodzeniem właśnie dlatego, że koordynował je ten energiczny i bystry chłopak. Przynależność do grupy harcerskiej pozwoliła mu nie tylko na rozwijanie swoich umiejętności, ale również na uspokojenie swoich emocji, doskonalenie uważności i odpowiedzialności. Alek jako pierwszy z grupy został wyróżniony krzyżem Virtuti Militari za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku. Zginał 30 marca 1943 roku w czasie akcji pod Arsenałem.
Jan Bytnar – Rudy – wyróżniał się na tle swoich przyjaciół umiejętnościami technicznymi. Był autorem wielu wynalazków, które świetnie sprawdzały się w trakcie prowadzenia akcji. Był to chłopiec nie tak atletycznie zbudowany jak jego przyjaciele, jednak jego zdolności świetnie uzupełniały się z resztą grupy. Swój pseudonim zawdzięczał Rudy przede wszystkim kolorowi włosów oraz serdecznej, obsypanej piegami twarzy.
Początkowo Janek był postacią nieśmiałą, skrytą i stroniącą od towarzystwa. W harcerstwie sprawował funkcję kucharza. Pochodził z rodziny inteligenckiej w pierwszym jej pokoleniu. Oznacza to, że ojciec Rudego był synem chłopów. Dziadek Rudego opuścił swój dom rodzinny i przeniósł się do Warszawy, aby zdobyć wykształcenie. Można więc wnioskować, że zdolności analityczne i zaradność chłopiec wyniósł z domu rodzinnego. Wydarzenia, w których brał udział, rozwinęły jego zdolności interpersonalne i stworzyły z niego zdecydowanego, opanowanego mężczyznę. Tym, co wyróżnia Rudego na tle jego przyjaciół to niezwykła determinacja, honor i odwaga. W trakcie aresztowania nie wydał swoich najbliższych – chronił ich pomimo tortur, jakie musiał przechodzić. Dla Zośki i Alka Rudy był bardzo ważny. Cenili nie tylko jego inteligencję, ale również spryt, zaradność i lojalność. Zmarł kilka dni po odbiciu go z aresztu gestapo – 30 marca 1942. Poniósł śmierć jako pierwszy z trójki przyjaciół.
Każdy z chłopców był różny, jednak mimo wszystko bardzo wiele ich łączyło. Doświadczenie pokoleniowe – osiągnięcie pełnoletniości w czasie II wojny światowej – ukształtowało ich jako mężczyzn, patriotów i wzorowych obywateli. Byli to chłopcy ambitni, posiadali swoje plany, marzenia, przygotowywali się do wkroczenia w dorosłe życie. Mimo tego, że wojna zabrała im najlepsze lata życia, starali się ze wszystkich sił walczyć o ojczyznę i przeciwstawiać się okupantom. Aktywnie uczestniczyli w działaniach podziemnej organizacji „Wawer” – czuli, że jest to ich obowiązek. Choć posiadali – jak każdy człowiek – swoje wady – pokazali, jak ważne są takie ideały jak patriotyzm, miłość, przyjaźń, lojalność, pracowitość i oddanie sprawie.
Aleksander Kamiński zdecydował się przytoczyć ich historię w swojej książce. Wykorzystał własne doświadczenia, relację przyjaciół chłopców oraz opowieści uczestników akcji pod Arsenałem. Wiele informacji o ostatnich momentach życia Rudego zawdzięcza pamiętnikowi Zośki, który był najlepszym przyjacielem chłopca. Historia spisana została bardzo szybko, jednak po śmierci Tadeusza Zawadzkiego, Kamiński zdecydował się uzupełnić ją o dwa kolejne rozdziały. Jest to dowód na to, że postawa głównych bohaterów jest godna szacunku niezależnie od tego, jak bardzo różnili się między sobą. Zarówno Tadeusz Zawadzki, Aleksy Dawidowski jak i Jan Bytnar mogą stanowić wzór postaw dla współczesnego odbiorcy. Z całą pewnością zgodzić można się ze słowami autora „Kamieni na szaniec”, który scharakteryzował ich jako osoby, które „pięknie żyły i pięknie umierały”. Poświęcenie chłopców budzi podziw. Ich historia dowodzi, że najlepsze cechy w człowieku rozwijają się stopniowo. Mężczyźni wykorzystali swoje indywidualne talenty dla służby ojczyźnie. Poświęcili swoje młode życie dla sprawy, która stanowiła dla nich największą wartość.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:57.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.