Alojzy Feliński przeszedł do historii jako twórca jednego z najważniejszych polskich dramatów klasycystycznych, czyli dzieła zatytułowanego „Barbara Radziwiłłówna”. Przedstawia ono losy sporu o małżeństwo króla Zygmunta Augusta i Radziwiłłówny, których namawiano do rozwodu, ponieważ ich związek nie spotkał się z aprobatą dworu ani matki króla, królowej Bony. Feliński poruszył w swoim dziele złożoną problematykę, związaną z historycznymi wydarzeniami.
Spis treści
Zgodnie z tytułem dramatu małżeństwo Barbary Radziwiłłówny z królem Zygmuntem Augustem stanowi jego najważniejszy wątek. Było ono źle postrzegane przez dwór i otoczenie króla, ponieważ Barbara wdała się z nim w romans, a następnie oboje zawarli związek małżeński bez zgody rodziców. Barbara była uznawana za osobę podstępną i rozwiązłą, co w dramacie przejawia się niechęcią wobec jej koronacji na królową Polski. Aktywnie przeciwdziała temu matka króla, Bona, która nakłania syna do rozwodu. Chęć koronowania Barbary niemal prowadzi do wybuchu rokoszu i wojny domowej. Ostatecznie senat popiera Barbarę, lecz ta ginie po koronacji, otruta przez własną teściową, która ucieka z kraju. Małżeństwo Augusta i Barbary to związek tragiczny, skazany na klęskę, który przynosi wiele nieszczęść.
W utworze pojawia się problematyka dbałości o dobro Królestwa Polskiego, zagrożonego ze wschodu. Bona pragnie je umocnić korzystnym małżeństwem na zachodzie, jednak na przeszkodzie stoi związek Augusta z Barbarą. Rozwiązaniem ma być rozwód. Dla dobra poddanych i królestwa Barbarę nakłania się do rozstania i wyjazdu, lecz August inaczej rozumie dobro państwa. Dla niektórych wyrazem tego jest rokosz, bunt przeciwko królowi i jego żonie oraz spiski za jego plecami. Bona posuwa się nawet do otrucia żony syna. Dobro państwa staje się tu także pretekstem do rozgrywania własnych interesów i walki o wolności szlacheckie.
W dziele wiele osób dąży do własnych celów, nie zawsze zgodnych z wolą króla Polski, dlatego pojawia się problematyka spisków, zdrady i intryg, w których przoduje Bona. Podstępem próbuje ona nakłonić Barbarę do rozwodu i wyjazdu z kraju, by w ten sposób pozbyć się niechcianej synowej. Ostatecznie posuwa się nawet do skrytobójstwa i otrucia Barbary. Spiski pojawiają się również na dworze, gdzie prowadzą je poddani króla, niezgadzający się z jego polityką, co ostatecznie prowadzi do rokoszu.
Problematyka racji stanu i osobistego szczęścia
Warto zauważyć, że w dziele występuje także problematyka konfliktu racji stanu i osobistego szczęścia, wobec którego staje Zygmunt August. Osobiście pragnie on małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną, lecz racja stanu nakazuje mu rozwód i zawarcie korzystnego politycznie związku. Kiedy wydaje się, że August pogodził obie te sfery, Barbara zostaje otruta.
Aktualizacja: 2025-11-04 17:45:06.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.