W 80 dni dookoła świata – motywy literackie

Autorka listy motywów literackich: Marta Grandke.

Juliusz Verne to francuski pisarz znany między innymi jako twórca powieści zatytułowanej „W osiemdziesiąt dni dookoła świata”, której głównym bohaterem jest Phileas Fogg, ekscentryczny angielski dżentelmen. Podejmuje się on zakładu, według którego ma w osiemdziesiąt dni okrążyć całą ziemię. Towarzyszy mu w tym jego służący, Jan Passepartout. W dziele Verne wykorzystał też rozmaite motywy literackie.

Spis treści

Motyw podróży

W tekście Verne’a najważniejszy bez wątpienia pozostaje motyw podróży, gdyż to właśnie na niej opiera się cała historia powieści. Podróż jest rezultatem zakładu między Phileasem Foggiem a jego znajomymi z klubu „Reforma”. Fogg upiera się, że w ciągu osiemdziesięciu dni okrąży cały świat i powróci do Londynu. W powieści zostaje zatem ukazana jego wyprawa przez takie kraje jak Indie, Chiny, Japonia i Stany Zjednoczone. Na każdym z jej etapów Fogg napotyka niespodziewane trudności, które niekiedy wynikają z charakteru danego regionu – to zatem także okazja, by lepiej poznać kulturę innych państw i ich mieszkańców. Dla Fogga podróż jest jednak celem samym w sobie i chce ją odbyć w jak najszybszym tempie, podróżując pociągami, statkami, a nawet saniami i na słoniu. Podróż pozwala mu też poznać jego prawdziwą miłość – Hinduskę Audę.

Motyw zakładu

Z podróżą łączy się też motyw zakładu, jaki Fogg zawarł ze swoimi znajomymi z klubu. Ma odbyć podróż dookoła świata w osiemdziesiąt dni, a stawką jest tutaj dwadzieścia tysięcy funtów. Ten zakład może zrujnować Fogga finansowo, ale on przede wszystkim traktuje go jako kwestię swojego honoru. Ostatecznie Fogg wygrywa zakład przypadkiem, dzięki zmianie czasu i daty wynikającej z podróży na wschód. Zakład jest także początkiem wielkiej zmiany w jego życiu – planowanego małżeństwa.

Motyw zbrodni

W dziele pojawia się także motyw zbrodni, a konkretnie kradzieży pieniędzy z banku. Zbiega się to z wyjazdem Fogga z Londynu, dlatego inspektor Fix podejrzewa, że podróż ta to sposób na ucieczkę przestępcy. Fix z tego powodu depcze Foggowi po piętach, utrudniając i opóźniając jego wyprawę. Niesłusznie oskarżony Fogg zostaje nawet aresztowany, a cała sprawa wyjaśnia się dopiero wraz ze schwytaniem faktycznego złodzieja.

Motyw śledztwa

Ze zbrodnią łączy się motyw śledztwa, jakie prowadzi Fix. Uznaje on za prawdopodobne, że Fogg okradł bank, a podróż to ucieczka z pieniędzmi. Rusza zatem za nim w pościg, śledząc każdy jego krok, próbując dowiedzieć się czegoś od jego służącego, przeszkadzając w wyprawie i nieustannie czekając na przesłanie nakazu aresztowania. Śledztwo Fixa okazuje się jednak ślepą uliczką, gdyż Fogg jest niewinny. Motyw śledztwa towarzyszy zatem bohaterowi przez całą jego podróż.

Motyw poznawania świata

W powieści o podróży pojawia się również motyw poznawania świata. Nie interesuje to jednak Fogga, który skupia się na dotrzymaniu terminu, ale jego służący, Passepartout, chętnie zwiedza nowe kraje. Z tego powodu wpada w kłopoty, kiedy wchodzi w butach do hinduskiej świątyni.

Motyw miłości

Verne wykorzystał także motyw miłości. Phileas Fogg dzięki podróży poznaje swoją prawdziwą miłość – Hinduskę Audę, którą pomógł uratować ze stosu pogrzebowego jej męża. To odmienia życie obojga bohaterów. Miłość jest tu przedstawiona jako najważniejsza wartość wyniesiona z podróży.

Motyw czasu

W tekście ważny jest motyw czasu i jego upływ. Fogg ma bowiem zaledwie osiemdziesiąt dni na okrążenie świata. Czas go goni, a Fogg nie może go tracić, dlatego każde opóźnienie jest dla niego problemem. Ostatecznie czas pozwala mu wygrać zakład, dzięki jego zmianie i podróżowaniu na wschód.


Przeczytaj także: Na podstawie lektury W 80 dni dookoła świata wybierz i opisz miejsce w które chciał/abyś pojechać

Aktualizacja: 2025-11-03 14:04:31.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.