Wacław Potocki to autor eposu zatytułowanego „Transakcja wojny chocimskiej”, który opisuje zwycięstwo odniesione nad Turkami pod Chocimiem w 1621 roku. Dokonały tego wojska polskie, którymi dowodził między innymi Jan Karol Chodkiewicz. Dzieło to opisuje przebieg tego konfliktu i na zawsze utrwaliło go w historii literatury polskiej. To także diagnoza problemów trapiących polskie społeczeństwo i podpowiedzi, w jaki sposób należy się nimi zająć. Dzieło Potockiego jest określane jako epos, ponieważ opisuje ważne dla narodu polskiego sprawy. Tekst ten ma jednak też dużo wspólnego z tradycją tyrtejską.
Tradycja tyrtejska to rodzaj poezji patriotycznej, która nawołuje do walki o niepodległość. Jej celem jest wzbudzenie pragnienia ochrony ojczyzny i nienawiści do wroga, który ma zostać pokonany. Nazwa tej literatury wywodzi się od imienia poety spartańskiego, Tyrtajosa, który był twórcą wielu poematów, których celem było zagrzewanie innych do walki. Ten rodzaj poezji stał się szczególnie popularny w okresie zaborów w Polsce, kiedy to chętnie wykorzystywali ją przedstawiciele romantyzmu.
Czy „Transakcja wojny chocimskiej” Wacława Potockiego ma coś wspólnego z poezją tyrtejską? Zdecydowanie tak, czego przykładem jest chociażby mowa Chodkiewicza. Tradycja tyrtejska dotyczy patriotyzmu i zachęcenia do walki w obronie ojczyzny, co czyni także dowódca przemawiający do swoich wojsk. Zagrzewa je do walki i wzbudza w nich nienawiść wobec Turków, którzy atakują Polskę i muszą zostać pokonani. Chodkiewicz wspomina o zaletach wojsk polskich i o tym, jak wielką siłą są, podczas gdy przeciwnik jest słaby i nie tak groźny, jak wygląda. Chodkiewicz przypomina o wartościach, które są istotne dla szlachty polskiej, a które zniszczą pogańskie wojska tureckie, które na dodatek zabiorą Polakom wolność i podniosą rękę na polską koronę.
Tekst Wacława Potockiego i poezja tyrtejska mają zatem wiele punktów wspólnych, takich jak nawiązania do patriotyzmu, niepodległości, zachęta do walki za ojczyznę czy wzbudzanie wręcz nienawiści wobec wrogów. To gloryfikacja czynów patriotycznych i zachęta do nich, pokazywanie, jak bardzo są one istotne i potrzebne ojczyźnie. Potocki ustami Chodkiewicza chwali bohaterstwo polskiej szlachty i zwraca uwagę na jej męstwo, zachęcając ją do walki i wskazując na to, jak słabi i zepsuci są Turkowie. Dzięki temu żołnierze mogą poczuć do nich niechęć i bardziej zaangażować się w walkę z nimi.
Aktualizacja: 2025-05-28 22:18:57.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.