Zofia Nałkowska jest znana między innymi jako autorka powieści zatytułowanej „Granica”. Została ona po raz pierwszy opublikowana w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w roku 1935. Nałkowska opisała w swoim dziele losy młodego Zenona Ziembiewicza, który szybko i błyskotliwie rozwijał swoją karierę, jednocześnie wikłając się w nieszczęśliwy trójkąt miłosny z Elżbietą Biecką oraz Justyną Bogutówną. Jego decyzje ostatecznie doprowadziły go do katastrofy i skończyły się też samobójczą śmiercią Zenona. „Granica” porusza jednak wiele wątków i między innymi zalicza się do kategorii powieści społecznych.
Spis treści
Powieść społeczna należy do kategorii dzieł, które opowiadają o losach zwykłych ludzi. Autorzy poruszają też w nich społeczne problemy, które są na przykład istotne dla współczesnych im czytelników. Dzieło takie zawiera obraz danego społeczeństwa i opisy grup, które się na nie składają. Pojawiają się też w nich wątki dotyczące napięć, jakie pojawiają się między poszczególnymi klasami. To wszystko składa się na powieść społeczną i takim właśnie tekstem jest „Granica” Nałkowskiej.
Dlaczego można powiedzieć, że Granica to powieść społeczna? Przede wszystkim pojawia się niej opis społeczeństwa współczesnego Nałkowskiej. Pokazuje ona wszystkie warstwy społeczne, od arystokracji, którą reprezentują Tczewscy, poprzez średnio zamożne osoby, takie jak Kolichowska czy Biecka, aż do prawdziwie ubogich ludzi, czyli Bogutowej i Jasi Gołąbskiej. Nałkowska charakteryzuje wszystkie te grupy, opisuje dokładnie to, jakie są, a także wskazuje na ich wady i problemy, z jakimi się zmagają. Nałkowska pokazuje też, że klasy te dzielą granice, których nie da się przekroczyć i poszczególne społeczności nie mają wspólnych interesów, które mogłyby je łączyć. Dzieli je za to wszystko, od sytuacji materialnej, aż po wyznawane wartości. Autorka szczególnie dużo miejsca poświęca osobom ubogim i znajdującym się na marginesie społeczeństwa.
Autorka zadaje też sobie wiele pytań o człowieka i jego naturę. Analizuje ludzkie zachowania, obserwuje, co dzieje się, gdy człowiek zostanie doprowadzony do ostateczności i znajdzie się na granicy własnej wytrzymałości, po czym ją przekroczy. Nałkowska chce wiedzieć, czy człowiek po takim wydarzeniu może wciąż pozostać sobą, czy raczej jego tożsamość po prostu się rozpada. Sprawdza też, gdzie są możliwe kompromisy, a gdzie należy postawić barierę i jej nie przekraczać. Pojawia się też wiele refleksji na temat ludzkiej moralności i tego, jak elastyczna jest ona w wybranych przypadkach.
Nałkowska sprawdza zatem, jak ludzie funkcjonują w trudnych warunkach. Pokazuje Jasię Gołąbską, która poddaje się wraz ze śmiercią dzieci, czy też arystokratów, którzy bez wahania pozbywają się kucharki, gdy zachodzi ona w ciążę i zaczyna sprawiać tym problem. Nałkowska analizuje też relacje między poszczególnymi postaciami, a także całymi grupami społecznymi. Próbuje wyciągnąć z tego uniwersalne wnioski, jednocześnie zachowując indywidualność każdej jednostki. Pokazuje też mechanizmy, które kierują ludzkim życiem – ojciec Ziembiewicza zdradzał matkę i Zenon powtarza te schematy w swojej dorosłości. Ma tego świadomość, ale nie jest w stanie uciec od pewnych wzorców zachowania.
Aktualizacja: 2024-06-29 10:43:45.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.