Autor Bruno Schulz
Autorką opracowania jest: Adrianna Strużyńska.

Zbiór opowiadań Sklepy cynamonowe to dzieło Brunona Schulza, które przedstawia wspomnienia z czasów dzieciństwa. Narratorem jest tutaj prawdopodobnie sam narrator, który wychował się w małym miasteczku i był synem kupca. Nie mamy tutaj jednak do czynienia z klasycznymi, realistycznie spisanym wspomnieniami z czasów dzieciństwa, ale oniryczną wizją, która łączy w sobie wrażliwość i wyobraźnię dziecka z przemyśleniami osoby dorosłej.

Świat przedstawiony to próba rekonstrukcji rzeczywistości z czasów dzieciństwa. Oczywiście jest to niemożliwe, ponieważ zmienia się nie tylko człowiek, ale też otaczający go świat. Nawet senne, małe miasteczko jest już inne, niż narrator zapamiętał je z czasów dzieciństwa. Opowiadania nie mają więc charakteru realistycznego, zacierają się tutaj granice między realizmem, oniryzmem i wyobraźnią. To narrator jest panem rzeczywistości i on określa zasady, ponieważ świat przedstawiony to tylko jego wspomnienie.

Dzieciństwo zostało przedstawione w sposób fragmentaryczny, skupiając się na wydarzeniach, które z jakiegoś powodu zapadły narratorowi w pamięć. Czasami zapach, dźwięk czy jedna, banalna z pozoru sytuacja jest dla dziecka niezwykle ważna i pamięta ją do końca życia. Chociaż wspomnienia są spisane po czasie, o czym świadczy wypowiadanie się narratora z perspektywy dorosłego mężczyzny w jednym z opowiadań, narrator zachowuje swoją dziecięcą wrażliwość i bogatą wyobraźnię.

Małe miasteczko momentami przypomina labirynt, jak ma to miejsce w opowiadaniu Sklepy cynamonowe, które dało tytuł całemu zbiorowi. Dla dziecka nawet wieczorny spacer po portfel do domu może być niezwykłą przygodą. Utrzymanie utworu w onirycznej konwencji sprawia, że czytelnik widzi rodzinne miasteczko narratora tak, jak on sam w czasach dzieciństwa. Zwyczajne budynki, ulice i zakamarki wydają się wręcz magiczne.

Zbiór opowiadań to pewnego rodzaju wyrażenie żalu za skończonym dzieciństwem. Człowiek nieuchronnie dojrzewa, nikt nie może pozostać dzieckiem na zawsze. Do świata narratora powoli przenikały elementy świata dorosłych: pornografia, fascynacja kobietami, wizyty na słynącej z zepsucia ulicy Krokodylej.

Schulz ukazuje w zbiorze swój raj utracony: świat dzieciństwa, który już nie istnieje. Nawet we wspomnieniach dziecka widać już pierwsze rysy na idealnym wizerunku zapamiętanej z najmłodszych lat rzeczywistości. Kupiectwo, w takiej formie, w jakiej uprawiał je ojciec narratora, odchodziło do lamusa. Nawet w małym miasteczku zaczynał panować kapitalizm, nastawienie na ilość, a nie przede wszystkim jakość. Narrator żegna się więc nie tylko z dzieciństwem, ale też światem, jaki zapamiętał i w jakim czuł się dobrze.

Z dzieciństwem nieuchronnie kojarzy się bogata wyobraźnia i właśnie nią wyróżnia się narrator. Nawet zwyczajne rzeczy, zjawiska, sytuacje i osoby nabierają wyjątkowego znaczenia. To doskonałe przypomnienie, jak postrzegaliśmy świat jako dzieci, pełni ekscytacji, chęci do odkrywania nowych rzeczy. Służąca Adela staje się synonimem kobiecości i zmysłowości, sklepy cynamonowe symbolem egzotyki i innego, ciekawszego świata. W opowiadaniach ukazana jest charakterystyczna dla dziecka chęć ucieczki przed rzeczywistością, która często wydaje się monotonna, wypełniona nauką, nakazami i zakazami. 

Opowiadania Schulza nawiązują również do założeń zajmującego się psychoanalizą Freuda. Narrator wciąż nosi wspomnienia czasów dzieciństwa w swojej podświadomości – takie, jakimi je zapamiętał, a nie jakimi faktycznie były w rzeczywistości.


Przeczytaj także: Degradacja człowieka w Sklepach cynamonowych

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.