Sklepy cynamonowe to zbiór opowiadań Brunona Schulza, który ukazał się w 1933 roku. Narrator wraca tutaj do krainy dzieciństwa i podobnie patrzy na świat, jak dziecko, dlatego w utworach pojawiają się liczne motywy, zarówno realistyczne, jak i fantastyczne.
Narrator przedstawia świat z perspektywy dziecka, dzięki czemu staje się on wyjątkowy i magiczny. Ojciec przestaje być przeciętnym kupcem z małego miasteczka – staje się potężnym demiurgiem, a służąca – synonimem władczej, zmysłowej kobiety. To dzięki opowieści słowami dziecka, Sklepy cynamonowe są pełne niezwykłych wydarzeń, a opowiadania są utrzymane w konwencji onirycznej.
Bardzo ważną rolę w opowiadaniach odgrywa ojciec narratora. Chociaż z pozoru był tylko małomiasteczkowym kupcem, w oczach syna urósł do rangi ekscentrycznego, wyjątkowego człowieka. Pogarszający się stan zdrowia sprawił, że ojciec odsuwał się od rodziny, wpadając w kolejne obsesje. W opowiadaniach obecny jest więc obraz nieobecnego, zdystansowanego, obserwowanego przez syna z pewnej odległości.
Akcja rozgrywa się w niewielkim miasteczku, prawdopodobnie inspirowanym rodzinnym Drohobyczem Schulza. Patrzymy na rodzinną okolicę narratora oczyma dziecka, dlatego nie jest ona tak zwyczajna i przeciętna, jak to zazwyczaj bywa w rzeczywistości. Poznajmy różne zakątki miasta: od fascynujących narratora sklepów cynamonowych, po podejrzaną ulicę Krokodylą, na której kwitły pseudoamerykański kapitalizm, prostytucja i przestępczość.
Czytelnik poznaje ojca narratora, Jakuba, w trudnym momencie, kiedy zaczął chorować i tracić kontakt z rzeczywistością. Rodzina zaczęła ignorować jego zachowanie, zapanować nad Jakubem potrafiła tylko służąca Adela. Nie był on jedynym przykładem choroby: w obłęd popadła również córka sprzątaczki, Tłuja, która zamieszkała na śmietnisku.
W opowiadaniach jawa przeplata się ze snem, w jednej chwili wydarzenia są realistyczne, aby za chwilę przybrać nieoczekiwany, fantastyczny obrót. Świetnym przykładem są tutaj zdarzenia z pamiętnej nocy, kiedy narrator wybrał się z rodziną do teatru i odbył fascynującą wędrówkę po mieście, pełną nieprawdopodobnych przygód. Dzięki temu narracja w opowiadaniach rezonuje z dziecięcą wyobraźnią i sposobem postrzegania świata przez najmłodszych.
Narrator, jak każdy dorastający chłopiec, powoli zaczynał interesować się kobietami. W opowiadaniach pojawiają się liczne postaci kobiece. Najsilniejszą z nich była służąca Adela – jedyna, która miała kontrolę nad pogrążającym się w obłędzie ojcem. Stała się symbolem kobiecej zmysłowości i atrakcyjności. Jej przeciwieństwem była matka narratora, kobieta praktycznie niewidzialna, niknąca na tle ekscentrycznego męża.
Schulz w wyjątkowy sposób opisał przedstawiane w utworze przestrzenie. Czytelnik poznaje je z perspektywy dziecka, dla którego nawet zwyczajny budynek potrafi przypominać prawdziwy labirynt. Narrator żył w dużym domu, w którym wynajmowano pokoje, ale prawdziwym labiryntem było dla niego rodzinne miasteczko: widać to doskonale, kiedy udał się na nocną przechadzkę, przemierzając między innymi okolicę swoich ulubionych sklepów cynamonowych i gimnazjum, do którego uczęszczał. Motyw labiryntu pojawia się również w kontekście ludzkiej psychiki: ukazując obłęd ojca, autor zagłębia się w tajemnice ludzkiej podświadomości.
Jedną z obsesji ojca były ptaki: kupował jaja i dawał je do wysiadywania kurom, a następnie prowadził na strychu hodowlę. Wybór ptaków prawdopodobnie nie był przypadkowy: doskonale oddają one chęć ucieczki od codziennych obowiązków, przeciętnej, szarej egzystencji. Marzenia ojca zostały jednak zniszczone przez Adelę, która wypędziła ptaki i wysprzątała strych. Ptaki towarzyszą Jakubowi również w ostatnim opowiadaniu: pojawiają się w sklepie po pracowitym dniu. Ojciec zabił je jednak kamieniami: zdał sobie sprawę, że w rzeczywistości nie były tak wartościowe, jak mu się wydawało. Mimo marzeń i wygórowanych celów, w rzeczywistości musiał wykonywać monotonną pracę kupca, aby utrzymać rodzinę.
W opowiadaniach przedstawione zostały również skomplikowane relacje międzyludzkie i rodzinne. Małżeństwo rodziców narratora nie było szczęśliwe: matka nauczyła się ignorować dziwactwa ojca, on szukał emocji, flirtując ze szwaczkami, czy podziwiając służącą, która miała na niego większy wpływ niż żona. Ukazany został również los ciotki Agaty i jej męża Marka: zgnębiony mężczyzna znikał na tle nieustannie narzekającej żony. Z perspektywy dziecka, dorosłość nie rysuje się więc w kolorowych barwach.
Sklepy cynamonowe, chociaż przedstawiają świat z perspektywy dziecka, poruszają również tematykę dorastania. Narrator wkraczał w wiek dojrzewania: oglądał z kuzynem materiały pornograficzne, interesował się zdemoralizowaną ulicą Krokodylą, dostrzegał atrakcyjność kobiet. W jednym z opowiadań wypowiada się już z perspektywy dorosłego mężczyzny, który dawno stracił ojca: widać jednak, że nie stracił swojej bujnej wyobraźni, ponieważ zastanawiał się, czy ojciec istnieje w formie wypchanego kondora.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.