Anna Kamieńska, fot: Autor nieznany, Deszczowe lato, via Wikimedia Commons
Utwór Anny Kamieńskiej „Chwila pojednania” nawiązuje do bożonarodzeniowej tradycji łamania się opłatkiem. Poetka przekonuje, że przy odrobinie dobrej woli, nawet najwięksi wrogowie są w stanie się pogodzić.
Spis treści
Wiersz jest krótki, składa się z trzech strof. Pierwsza i trzecia zwrotka są dwuwersowe, a druga - sześciowersowa. Liczba zgłosek w obrębie wersu nie jest stała. Nie pojawiają się rymy.
Utwór należy do liryki inwokacyjnej, podmiot liryczny zwraca się do czytelnika i nakłania go do wybaczenia wszystkich krzywd. Pojawiają się więc apostrofy („weź w rękę siwy opłatek dnia”). Adresat nie jest sprecyzowany, ponieważ wiersz porusza uniwersalną tematykę. Poetka przedstawia możliwość pojednania w metaforyczny sposób. Utwór opiera się na kontraście. Autorka zestawia ze sobą przedmioty i pojęcia, które na co dzień nie mają szansy ze sobą współistnieć: jabłko z nożem, drzewo z ogniem, dzień z nocą, śmiech z płaczem i nicość z ciałem.
Warstwa stylistyczna wiersza jest minimalistyczna. Pojawiają się epitety („siwy opłatek”), metafory („siwy opłatek dnia”) oraz personifikacje („niech się pojedna jabłko z nożem”, „niech się pojedna samotność z samotnością”).
Sytuacja liryczna wyraźnie nawiązuje do świąt Bożego Narodzenia, a szczególnie związanej z nimi tradycji łamania się opłatkiem. Ten zwyczaj wywodzi się od pierwszych chrześcijan, którzy dzielili się chlebem, aby podkreślić, że należą do wspólnoty. Przełamanie opłatkiem obecnie stanowi symbol pojednania i przebaczenia. Okres Bożego Narodzenia jest dla chrześcijan niezwykłym czasem. Przypisuje mu się nawet magiczne właściwości, niektórzy wierzą, że mogą wtedy dziać się cuda.
W utworze panuje świąteczna atmosfera ciepła, przebaczenia i akceptacji. Podmiot liryczny jest przekonany, że ludzie mogą zapomnieć o wszystkich krzywdach i naprawić złe relacje. Z przebaczeniem nie trzeba jednak czekać do świąt Bożego Narodzenia. Opamiętanie w gniewie może przyjść każdego dnia. Osoba mówiąca nawołuje do dzielenia się „siwym opłatkiem dnia”. Codzienność nie musi być przepełniona żalem i gniewem. Podmiot liryczny jest przekonany, że przebaczenie jest świadomą decyzją, a nie świątecznym cudem.
Osoba mówiąca zestawia ze sobą skrajności, aby udowodnić, że wszystkie różnice można pogodzić. Przekonuje, że jabłko powinno pojednać się z nożem, który na co dzień je kroi. Drzewo może żyć w zgodzie z ogniem, chociaż ten je spala. Nawet przeciwstawne pojęcia są w stanie się pojednać, podmiot liryczny łączy dzień z nocą, śmiech z płaczem i ciało z nicością. Między ludźmi często istnieją różnice charakterów, które doprowadzają do konfliktów. Znacznie łatwiej jest zepsuć wzajemne relacje, niż je naprawić. Podmiot liryczny wzywa jednak wszystkich do pojednania. Jest pewny, że wszystkie boskie stworzenia są w stanie żyć w zgodzie, jeśli tylko tego zechcą. Skoro takie przeciwieństwa, jak dzień i noc, mogą się się pojednać, ludzie również są w stanie tego dokonać.
Utwór kończy bardzo istotne stwierdzenie. Osoba mówiąca wzywa do pojednania „samotność z samotnością”. Konflikty oddalają od siebie ludzi. Wielu osobom łatwiej jest pogrążyć się w samotności i izolacji, niż wyciągnąć rękę na zgodę. Podmiot liryczny ma nadzieję, że to się zmieni. Każdy impuls jest dobry do zakończenia kłótni. Ludzie często tracą wiele lat, które mogliby spędzić z bliskimi przez dawne urazy. Nie trzeba czekać na nadejście Bożego Narodzenia, aby zakończyć spór.
Jedynym wyjściem z samotności jest wybaczenie krzywd i naprawienie relacji. Opłatek jest wyłącznie symbolem pojednania. Pogodzić można się w każdym momencie. Chrześcijanie powinni wybaczać, nie tylko w czasie świąt. Chrystus, w Ewangelii wg św. Mateusza, nakazywał: „Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują”. Podmiot liryczny stara się wypełniać boskie przykazania, niezależnie od momentu w roku.
Anna Kamieńska w swojej twórczości wyrażała zainteresowanie religią. Prymas Józef Glemp podczas uroczystości pogrzebowych nazwał ją „prorokinią Anną”. W utworze „Chwila pojednania”, poetka przedstawia swoje poglądy na temat przebaczenia, spójne z wiarą chrześcijańską.
Aktualizacja: 2024-06-26 16:46:53.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.