Wacław Potocki to twórca znany między innymi z powodu eposu zatytułowanego „Transakcja wojny chocimskiej”, który przynależy do literatury staropolskiej. Dzieło to opowiada o zwycięstwie pod Chocimiem w 1621, kiedy to wojska polsko-litewskie starły z się z siłami tureckimi i je pokonały. Tekst zatem stanowi zapis tego starcia i utrwalił jego obraz w literaturze polskiej. Pojawia się w nim wiele ciekawych elementów, na przykład mowa Jana Karola Chodkiewicza.
Wacław Potocki zastosował liczne środki literackie w swoim dziele, co jest też charakterystyczne dla eposu. Autor wykorzystuje zarówno kwiecisty, poetycki język, jak i prostsze, bardziej dosadne określenia. W dziele można wyróżnić też funkcję kontrastu, która pełni w dziele bardzo ważną rolę.
Czym jednak właściwie jest kontrast w literaturze? Nazywa się tak zabieg i technikę stylistyczną, które pozwalają na porównanie ze sobą wybranych elementów. Autor zestawia je ze sobą, wybierając takie części, które zawierają w sobie pewne elementy przeciwieństwa. Pozwala to na podkreślenie tych różnic, zwrócenie na nie uwagi i wzmocnienie znaczenia jednego z nich.
Potocki także posługuje funkcją kontrastu, kiedy opisuje wojska polsko-litewskie i wojska tureckie. Dzięki temu podkreśla i wyróżnia znaczenie moralnych wartości, jakie są istotne dla odbiorcy, ale także wskazuje na wagę zagrożenia, jakie pojawia się w przypadku jego ojczyzny. W jego ujęciu szlachta polska w porównaniu z siłami tureckimi jest mocna, odważna i szlachetna, może zwyciężyć, by obronić chrześcijańskie wartości. Wojska polskie czy ich dowódcy, tacy jak Chodkiewicz, są bowiem pokazani na tle pogańskich Turków, którzy są obcy i są wrogami Polski. Wrogowie są zatem słabi, wyznają niewłaściwe wartości i trzeba ich za wszelką cenę odeprzeć. Uda się to, ponieważ szlachta stoi po właściwej stronie Boga, ojczyzny i honoru.
Potocki kontrastem ukazuje zatem siłę wojsk polskich i chaos towarzyszący tureckiej armii. Ma to na celu poprawienia nastrojów i wzmocnienia motywacji do działania wśród szlachty polskiej i wzbudzenia w nich chęci walki za ojczyznę i religię. Pozwala to też na wprowadzenie elementu napięcia do utworu i wzmocnienie znaczeń, jakie niosą za sobą te porównania. Dzięki temu walczący mają poczuć się lepsi, silniejsi i bardziej zmotywowani do działania. Turcy zaś na ich tle wypadają blado, słabo i bez wątpienia stanowią cel łatwy do odparcia w trakcie ataku.
Aktualizacja: 2025-05-28 22:12:10.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.