„Bieguni” Olgi Tokarczuk to powieść złożona z wielu historii, które splatają się wokół tematu podróży i ludzkiego losu. Autorka nie prowadzi jednolitej fabuły, lecz ukazuje fragmenty życia różnych postaci, których losy w mniejszym lub większym stopniu związane są z przemieszczaniem się, zagubieniem, poszukiwaniem tożsamości lub próbą uchwycenia sensu istnienia. Wątki te często przeplatają się ze sobą, tworząc mozaikowy obraz świata w ruchu.
Spis treści
Jednym z głównych wątków powieści jest podróż samej narratorki, która stanowi ramę dla innych opowieści. Kobieta przemierza świat, odwiedza różne miejsca i prowadzi refleksje na temat podróży jako fenomenu kulturowego i egzystencjalnego. Wspomina swoje studia, fascynację anatomicznymi gabinetami osobliwości oraz spotkania z ludźmi, którzy podzielają jej wędrownąą filozofię życia. Jej podróż nie ma wyraźnego celu – jest ciągłym procesem poznawania, obserwacji i poszukiwania.
Kunicki to bohater jednej z najbardziej intrygujących historii w powieści. Wyjeżdża na wakacje z żoną i synem, jednak pewnego dnia kobieta wraz z dzieckiem znika bez śladu. Zrozpaczony mężczyzna rozpoczyna intensywne poszukiwania, starając się odkryć, co się wydarzyło. Po jakimś czasie żona i syn wracają, ale ich zachowanie wydaje się Kunickiemu dziwne, jakby byli kimś innym. Dziecko korzysta z pomocy psychologa, pojawiają się problemy małżeńskie. Kunicki zdaje się nie wierzyć w wersję żony, podejrzewa ją o celowe zniknięcie. Wątek ten porusza temat tajemnicy, niepewności oraz tego, jak ludzie mogą zmieniać się pod wpływem podróży i zniknięcia.
Narratorka spotyka na lotnisku w Sztokholmie Aleksandrę – kobietę, która także prowadzi życie w ruchu. Aleksandra opowiada o swoim sposobie funkcjonowania – przemieszczaniu się między miejscami, unikaniu stałych zobowiązań i życiu poza konwencjonalnym społeczeństwem. Wątek ten ukazuje postać współczesnego nomady, dla którego lotniska i dworce stają się domem, a ruch jest jedyną stałą wartością.
Jednym z bohaterów powieści jest doktor Blau, który bada psychologię podróżowania. W swoich wykładach analizuje, dlaczego ludzie odczuwają wewnętrzny przymus przemieszczania się i w jaki sposób wpływa to na ich umysł oraz postrzeganie rzeczywistości. Tokarczuk, poprzez postać Blaua, pokazuje podróż jako proces, który zmienia tożsamość i sposób myślenia człowieka.
Historia Filipa Verheyena, osiemnastowiecznego anatoma, to kolejny istotny wątek powieści. Verheyen bada ludzkie ciało, starając się je zrozumieć i skatalogować. Jego życie zmienia się, gdy traci nogę i zaczyna badać amputowaną część ciała, próbując pojąć mechanizmy działania ciała i jego kruchość. Wątek ten wpisuje się w filozoficzne refleksje Tokarczuk na temat ludzkiej cielesności, jej ograniczeń i prób zachowania ciała w niezmiennym stanie.
W powieści pojawia się także historia słynnego anatoma Ruyscha, który kolekcjonował spreparowane ciała i ich fragmenty. Jego kolekcję wykupił car Piotr I, który był zafascynowany badaniami nad ludzką cielesnością. Wątek ten ukazuje próbę zrozumienia ciała jako obiektu nauki oraz sposób, w jaki ludzie próbują zatrzymać czas i przemijanie poprzez techniczne metody konserwacji.
Annuszka to kobieta, której życie jest podporządkowane opiece nad ciężko chorym synem, Pietią. Jej codzienność to nieustanna walka – nocami czuwa nad dzieckiem, podając mu leki i masując jego ciało, podczas gdy jej mąż, który wrócił po długiej nieobecności, pozostaje obcy i niezaangażowany. Choć ma jeden dzień w tygodniu dla siebie, poświęca go na obowiązki, nie znajdując czasu na odpoczynek. W poszukiwaniu ucieczki od monotonii i przytłaczających obowiązków przemierza miasto, odwiedzając cerkwie, dworce i schroniska, gdzie spotyka ludzi równie zagubionych jak ona. Jej wędrówka, pełna zmęczenia i smutku, nie przynosi jednak ukojenia – podróż staje się nie tyle drogą do wolności, co symbolem wewnętrznego rozdarcia i poczucia bezsilności wobec własnego losu.
Jedna z opowieści zawartych w książce dotyczy historii przewozu serca Fryderyka Chopina z Paryża do Polski. Tokarczuk opisuje tę podróż jako metaforyczny akt zachowania tożsamości i więzi z ojczyzną. Serce Chopina, zamknięte w specjalnym pojemniku, staje się symbolem podróży, która nie jest już wyborem, lecz koniecznością wynikającą z historycznych i kulturowych okoliczności.
Powieść zawiera również historię starszego profesora i jego młodej żony, Karen, którzy podróżują do Aten. W trakcie podróży profesor umiera, a jego ciało staje się przedmiotem biurokratycznych procedur związanych z przewozem zwłok. Wątek ten ukazuje podróż w jej ostatecznym wymiarze – jako drogę do śmierci i przejście z jednego stanu egzystencji do drugiego.
W powieści pojawia się scena wizyty w muzeum, gdzie wystawiane są zakonserwowane ludzkie ciała. Ekspozycja ta wywołuje refleksje na temat ludzkiej cielesności i śmierci, a także sposobów, w jakie ludzie próbują zachować i zrozumieć własną materialność. Wątek ten łączy się z innymi opowieściami o anatomii i badaniu ciała, podkreślając obsesję ludzi na punkcie śmierci i jej przezwyciężenia.
Aktualizacja: 2025-03-09 19:48:44.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.