„Don Kichot z La Manchy” to dzieło autorstwa Miguela de Cervantesa, które opisuje losy szlachcica zaczytanego się w romansach rycerskich. Z tego powodu tytułowy Don Kichot postanawia zostać błędnym rycerzem, znajduje sobie giermka i damę serca, po czym wyrusza w świat, by walczyć z niesprawiedliwością i uciskiem, co nie do końca mu się udaje. W dziele można wskazać jednak wiele ciekawych wątków, które razem tworzą historię błędnego rycerza walczącego z wiatrakami.
Spis treści
Głównym elementem powieści Cervantesa bez wątpienia jest wyprawa Don Kichota, w poszukiwaniu swej tożsamości jako błędnego rycerza. Pragnie przeżyć wiele przygód, a przy tym zdobyć wielką sławę. Wszystko to z powodu jego lektur, czyli romansów rycerskich, które mają na niego ogromny wpływ i kształtują jego postrzeganie świata. Dla Don Kichota wyprawa ta ma wymiar doświadczenia formacyjnego – rycerz zderza się z rzeczywistością, która nie przypomina świata znanego mu z literatury.
W trakcie podróży Don Kichot pasowany jest przez karczmarza na rycerza, a także prosi pewnego wieśniaka, Sancho Pansę, o zostanie swoim giermkiem. Sancho, mimo z gruntu zdroworozsądkowego podejścia do życia, zgadza się na tę rolę, skuszony obietnicą zdobycia własnej wyspy, którą Don Kichot mu przyrzeka. Podczas wyprawy Sancho wielokrotnie pełni funkcję głosu rozsądku, próbując tłumaczyć swemu panu rzeczywisty stan rzeczy, lecz Don Kichot pozostaje nieugięty w swoich fantazjach. Sancho nie podziela urojeń Don Kichota, lecz wciąż pozostaje wiernym towarzyszem, mimo że często pada ofiarą jego nierozsądnych decyzji.
Wiele wątków pobocznych wiąże się z główną częścią powieści, w tym również próby „uleczenia” Don Kichota z jego szaleństwa. Za jego obłęd odpowiadają romanse rycerskie, które ukształtowały jego spojrzenie na świat i sprawiły, że przestał baczyć na rzeczywistość. Jego przyjaciele – pleban i cyrulik – próbują temu przeciwdziałać. Uznają, że winne są książki, dlatego postanawiają się ich pozbyć dla dobra ogółu, spalając je i zamurowując bibliotekę Don Kichota. Mają nadzieję, że brak lektur sprawi, iż odzyska on rozum, lecz ich plan okazuje się nieskuteczny, gdyż bohater ponownie wyrusza na wyprawę. Sancho Pansa początkowo nie rozumie szaleństwa Don Kichota, lecz z czasem zaczyna mu ulegać. Wierzy w obietnicę zdobycia własnej wyspy i choć wciąż nie utożsamia się z wizją świata swojego pana, coraz częściej wykazuje się lojalnością, a nawet zaczyna dostrzegać w Don Kichocie pewien romantyczny idealizm. To właśnie Sancho pozostaje przy Don Kichocie do końca, także w momencie, gdy rycerz odzyskuje zdrowy rozsądek i wyrzeka się dawnych mrzonek tuż przed śmiercią.
Związek Kardenia i Luscindy to jeden z wątków pobocznych w powieści. Kardenio, bogaty szlachcic, zakochuje się w pięknej Luscindzie, lecz na ich drodze staje Don Fernando, który podstępnie uprowadza dziewczynę. Zrozpaczony Kardenio wędruje po górach w przebraniu pasterza, opłakując swoją utraconą miłość. Podczas swojej wędrówki Kardenio spotyka Don Kichota i Sancho Pansę. Sancho jest zdziwiony jego historią i nie rozumie poświęcenia, z jakim Kardenio zatraca się rozpaczy. Jest człowiekiem praktycznym, stąd uważa, że zamiast roztrząsać stratę, powinno się myśleć o przyszłości. Tym samym kontrastuje z Don Kichotem, który idealizuje miłość i przygody rodem z romansów rycerskich. Ostatecznie Kardenio odnajduje swoją ukochaną i dochodzi do szczęśliwego zakończenia, w czym pośrednio pomaga także Don Kichot i jego towarzysze.
Dorota także doświadcza zdrady ze strony Don Fernanda. Kiedy mężczyzna porzuca ją dla Luscindy, kobieta postanawia się zemścić i wyrusza na jego poszukiwania, przebrana za mężczyznę. Podczas swojej podróży spotyka Sancho Pansę i Don Kichota. Don Kichot jest przekonany, że ma do czynienia z księżniczką, która straciła swoje królestwo, podczas gdy Sancho od początku ma pewne wątpliwości. Jest bardziej podejrzliwy, więc znacznie szybciej orientuje się w podstępie Doroty, choć nie sprzeciwia się jej planowi, uznając, że jej losy nie mają większego wpływu na jego własną przyszłość. Sancho kieruje się pragmatyzmem, nie przejmując się romantycznymi intrygami, co ponownie podkreśla różnicę między nim a jego panem.
Walka z wiatrakami to jeden z najbardziej charakterystycznych wątków powieści. Don Kichot, przekonany, że ma do czynienia z olbrzymami, rzuca się do walki, ignorując zdroworozsądkowe argumenty Sancha Pansy, który usiłuje mu wytłumaczyć, że są to zwykłe wiatraki. Sancho, mimo że od początku dostrzega prawdziwą naturę wiatraków, ostatecznie godzi się z szaleństwem swojego pana i pomaga mu podnieść się po porażce. Jest to symboliczna scena ukazująca dynamikę ich relacji – Sancho pozostaje wiernym, choć sceptycznym towarzyszem Don Kichota, nawet wtedy, gdy jego pan rzuca się w zupełnie irracjonalne walki.
Cała podróż Don Kichota wynika z jego obsesji na punkcie romansów rycerskich. Książki te kształtują jego postrzeganie świata i sprawiają, że wierzy on w istnienie i zasadność rycerskiego etosu. Sancho Pansa, choć niewykształcony, nie ulega urokowi tych opowieści. Wręcz przeciwnie – często dystansuje się od urojeń swojego pana. Mimo to stopniowo zaczyna wierzyć, że może osiągnąć korzyści ze służby Don Kichotowi, w szczególności, gdy rycerz obiecuje mu wyspę. Sancho zostaje nawet namiestnikiem jednej z posiadłości, co jest momentem, gdy rzeczywiście zaczyna odgrywać rolę bohatera z rycerskich opowieści. Ostatecznie jednak doświadczenie to uświadamia mu, że władza jest ciężkim brzemieniem, a rzeczywistość różni się od literackich ideałów.
Aktualizacja: 2025-03-06 00:13:51.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.