„Don Kichot z La Manchy” autorstwa Miguela de Cervantesa to bez wątpienia jedna z najważniejszych i najbardziej znanych powieści w historii literatury. Opowiada ona o losach tytułowego szlachcica, Don Kichota, który postanowił zostać błędnym rycerzem. Dzieje się tak pod wpływem lektury romansów rycerskich, które inspirują Don Kichota do działania. Jego postać jest satyrą wymierzoną właśnie w podobne dzieła literackie.
Don Kichot to mężczyzna pięćdziesięcioletni, z wyglądu bardzo wysoki, ale równocześnie kościsty. Twarz ma pociągłą i niezbyt urodziwą, nie przypomina zatem młodych, pięknych rycerzy, o jakich sam czyta w romansach i z którymi zapewne się identyfikuje. W dni powszednie nosi świtkę z doborowego samodziału, natomiast w święta wybiera kaftan z przedniego materiału, a także aksamitne spodnie i do tego sandały. Mężczyzna należy do klasy niezbyt zamożnej hiszpańskiej szlachty, a jego cały majątek to chudy koń, małe gospodarstwo, pies rasy chart i stara, zardzewiała już zbroja. W gospodarstwie wraz z nim mieszkają siostrzenica, gospodyni oraz pachołek. Sąsiedzi mają dla niego różne przydomki, takie jak miano Kichada, Kesana bądź Kichona. Don Kichot lubi wstawać wcześnie rano i udawać się na polowania. Z racji swojego urodzenia przez większą część roku nie ma żadnego konkretnego zajęcia, zatem wypełnia sobie czas czytaniem rycerskich romansów, co całkowicie pochłania jego wyobraźnię.
To właśnie lektura takich książek sprawia, że Don Kichot postanawia zostać błędnym rycerzem. W tym celu zaczyna nazywać się mianem Don Kichota z La Manchy, koń zyskuje imię Rosynant, natomiast wieśniaczka Aldonza Lorenzo zostaje damą serca o imieniu Dulcynea, by brzmiało ono bardziej wytwornie. To pokazuje, jak bardzo szlachcic starał się dbać o szczegóły swojego przedsięwzięcia. Potem wyrusza w świat w poszukiwaniu przygód, a jego giermkiem staje się Sancho Pansa, prosty wieśniak, który nie kieruje się w życiu żadnymi wzniosłymi ideałami. Jest on zatem prawdziwym przeciwieństwem Don Kichota. Nadaje on jednak swojemu panu przydomek Rycerza Posępnego Oblicza.
Szlachcic porzuca zatem swój dotychczasowy, monotonny tryb życia właściwy dla swojego pochodzenia i zmienia się w błędnego rycerza, który szuka przygód i chce stawać w obronie pokrzywdzonych. Staje się zatem człowiekiem czynu, chce przeżyć coś więcej i zmienić się w zupełnie inną osobę. Idealizm Don Kichota, jego wiara w szlachetność i moralność, sprawiają, że mężczyzna w swoim otoczeniu zaczyna uchodzić za szaleńca, kogoś, komu odjęło rozum i wobec tego wymaga wsparcia bliskich. Jego przyjaciele zatem pozbywają się książek szlachcica, licząc, że to pomoże mu wrócić do normalności.
Don Kichot stara się kierować w życiu swoimi ideałami, dobrocią, szlachetnością i wrażliwością. Zazwyczaj zachowuje się spokojnie, ale źle reaguje na sprzeciw. Złości się wtedy, staje się popędliwy i wpada w gniew. W takich momentach nie liczy się z tym, że na przykład jego przeciwnik ma przewagę. Ci, którzy okazują rycerzowi pomoc, z pewnością mogą jednak liczyć na jego prawdziwą wdzięczność.
Don Kichot ma o sobie dobre zdanie, jest z siebie dumny i uważa się za dzielnego rycerza. Ma jednak bardzo bujną wyobraźnię, w związku z tym również bardzo wczuwa się w swoją wymyśloną misję i traktuje ją niezwykle poważnie. Próbuje naśladować bohaterów czytanych przez siebie romansów rycerskich. Oznacza to, że chce wyglądać i zachowywać się jak oni, przejmuje nawet ich kwiecisty styl wypowiedzi, z jakim styka się w trakcie lektury. Wszystko to jednak sprawia, że Don Kichot balansuje na granicy tego, co rzeczywiste, a tego, co urojone. Jego świat staje się na poły fantastyczny dzięki elementom takim jak na przykład olbrzymy, które ostatecznie okazują się wiatrakami. Trudno mu zatem odróżnić rzeczywistość od świata znanego z romansów. Na dodatek rycerza cechuje również przesądność, co jeszcze pogłębia jego problem.
Bywają jednak takie momenty, w których Don Kichot okazuje się być zaskakująco rozważnym i bystrym człowiekiem. Potrafi udzielać innym mądrych i pomocnych rad, wyraża też wyższe ideały, które są dla niego bardzo ważne. Jednocześnie chęć naśladowania rycerzy zaślepia go do tego stopnia, że traci on cały swój rozsądek. Nie można się zatem dziwić, że posądzano go o szaleństwo. Inni nie rozumieją go, społeczność zaczyna odrzucać Don Kichota, a on sam wydaje się trwać w konflikcie ze światem, w którym przyszło mu żyć.
Nie da się ukryć, że romantyczne porywy Don Kichota i jego chęć stania się rycerzem wzbudzają sympatię i politowanie w czytelniku. Z drugiej strony jednak jego rozpaczliwe próby stworzenia świata, który byłby zgodny z jego ideałami to też element tragiczny tej postaci. Don Kichot łączy w sobie zatem kontrastowe elementy, dzięki którym staje się bohaterem dynamicznym i złożonym, nie zaś tylko satyrą Cervantesa na gatunek literacki, jakim jest romans rycerski. Z pewnością odbiorca może z Don Kichotem sympatyzować, czy nawet mu współczuć.
Aktualizacja: 2025-03-21 17:13:14.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: kontakt@poezja.org. Bardzo dziękujemy.