„Don Kichot z La Manchy” autorstwa Miguela de Cervantesa opowiada o losach szlachcicach, który wyrusza w świat jako błędny rycerz. Jego giermkiem zostaje prosty wieśniak znany jako Sancho Pansa. Don Kichot jest motywowany chęcią obrony najsłabszych, przy czym do historii przeszła jego słynna walka z wiatrakami, jakie wziął za olbrzymy. W powieści można wyróżnić wiele ciekawych i popularnych motywów literackich.
Spis treści
Podróż, którą odbywa Don Kichot, jest przede wszystkim podróżą wewnętrzną. Mimo że bohater ma już pięćdziesiąt lat, jego duchowa przemiana zaczyna się dopiero w momencie, kiedy wyrusza na swoją pierwszą wyprawę. To właśnie w drodze Don Kichot podejmuje decyzję, by zostać rycerzem, wybiera sobie damę serca, Dulcyneę, i marzy o chwalebnych czynach mających zmienić świat. Każda z napotkanych sytuacji – od wiatraków uznawanych przez niego za olbrzymy, po spotkanie z różnymi postaciami, które stają się częścią jego rycerskiej misji – kształtuje Don Kichota, nadając sens jego życiu. Bez tej podróży jego życie pozostałoby statyczne, a on sam nie miałby nadziei do zrealizowania swoich wyidealizowanych marzeń o rycerskich czynach.
Don Kichot, pod wpływem literatury rycerskiej, pragnie zostać błędnym rycerzem, który będzie walczył o honor, bronił niewinnych i wypełniał misję wyznaczoną przez etos rycerski. Niestety, jego próby stania się takim rycerzem są tragiczne i komiczne zarazem. Zostaje pasowany przez oberżystę, którego bierze za kasztelana, a cała ceremonia odbywa się w karczmie, zamiast w zamku. Don Kichot nie dostrzega tej różnicy, ponieważ jego wyobrażenie o rycerzach jest oparte na idealizowanych obrazach z książek, a nie na rzeczywistości. Rycerz w powieści jest przedstawiony przez Cervantesa w krzywym zwierciadle – zamiast wspaniałego wojownika, mamy postać nie rozumiejącą, że rycerskie ideały już nie mają miejsca w rzeczywistości. W ten sposób Don Kichot staje się karykaturą rycerskiego stanu, którego cechy są prześmiewczo wyolbrzymione.
Jako rycerz, Don Kichot czuje obowiązek walki, a jego zapał do heroicznych czynów nie zna granic. Jednak jego walki są w istocie absurdalne – zamiast stoczyć prawdziwą bitwę, Don Kichot zmierza do walki z wiatrakami, które bierze za olbrzymy. Ten motyw ukazuje jego niezdolność do rozpoznania rzeczywistego zagrożenia i wierność nieosiągalnym ideałom. Zamiast stawiać czoła realnym wyzwaniom, Don Kichot walczy z urojeniami. Jego domniemane męstwo zostaje przekreślone przez to, że walczy o coś, co nie istnieje. Walki Don Kichota stają się symbolem bezcelowej, skazanej na porażkę walki o nierealne marzenia.
Don Kichot angażuje się w obronę słabszych, uciśnionych ludzi, w zgodzie z etosem znanym z książek. Pragnienie pomocy jest silne, jednak rzeczywistość nie spełnia jego wyobrażeń. Bohater nie rozumie, że świat, w jakim żyje, jest zupełnie inny niż ten, który wykreowała literatura rycerska. Jego próby pomocy są często groteskowe i kończą się niepowodzeniem – na przykład, próbując uwolnić chłopów od rzekomego ucisku, sam staje się ich ofiarą. Don Kichot nie dostrzega, że nie ma już miejsca na rycerską sprawiedliwość, a ludzie nie potrzebują ratunku w takim sensie, w jakim on go rozumie.
Don Kichot, zgodnie z rycerskim kodeksem, wybiera sobie damę serca, którą obdarza szlachetnymi uczuciami i której honoru zamierza bronić. Jego wybranką zostaje wieśniaczka Aldonza Lorenzo, której nadaje imię Dulcynea, ponieważ to brzmi bardziej wykwintnie, więc pasuje do jego wyidealizowanego obrazu kobiety. Cała relacja między Don Kichotem a Dulcyneą jest groteskowa – Don Kichot wierzy, że jego ukochana jest wspaniałą damą, podczas gdy ona sama nie rozumie kontekstu, w jakim jest stawiana. Stąd widać, jak literatura rycerska wypacza obraz miłości, czyniąc ją czymś niemalże nierealnym.
Don Kichot potrzebuje kogoś, kto będzie go wspierał i towarzyszył mu w jego podróży. Jego towarzyszem zostaje Sancho Pansa, prosty wieśniak, który początkowo nie ma żadnych ambicji rycerskich, ale zgadza się podróżować z Don Kichotem, ponieważ ten obiecuje mu stanowisko gubernatora wyspy. Sancho Pansa jest całkowitym przeciwieństwem Don Kichota – jest praktyczny, rozsądny i zainteresowany głównie materialnymi korzyściami. Jego postać pełni rolę kontrapunktu dla idealizmu głównego bohatera. Sancho nie traktuje Don Kichota jako prawdziwego rycerza, lecz jest gotów iść za jego obietnicą, licząc na wynikające z tego ewentualne korzyści.
Don Kichota całkowicie pochłaniają romanse rycerskie, które kształtują jego wyobrażenia o świecie i motywują go do działania. Książki stają się dla niego jedynym źródłem prawdy, a Don Kichot nie potrafi dostrzec, że świat, który w nich opisano, już nie istnieje. Motyw książki i romansu pokazuje, jak literatura może wpływać na życie jednostki w sposób destrukcyjny – to właśnie książki powodują, że Don Kichot popada w obłęd, a jego marzenia o rycerskiej chwale prowadzą go na manowce.
Aktualizacja: 2025-03-03 17:10:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.