Jak postrzegasz metaforyczną wymowę tytułu powieści „Granica” i jej związek z problematyką utworu?

Autorka opracowania: Marta Grandke.

Zofia Nałkowska jest autorką powieści zatytułowanej „Granica”, którą po raz pierwszy wydano w roku 1935, czyli w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Pisarka zawarła tam opowieść o losach młodego i ambitnego Zenona Ziembiewicza, który robił błyskotliwą i szybką karierę. Przerwały ją jednak nieszczęśliwe wypadki, do których doprowadził jego romans z córką kucharki, Justyną Bogutówną. Te wydarzenia są dla Nałkowskiej pretekstem do ukazania wielu problemów trapiących ówczesne społeczeństwo i do przekazania czytelnikom wielu refleksji dotyczących ludzkiej natury.

Granica – metaforyczna wymowa tytułu powieści i jej związek z problematyką utworu

W czasie lektury warto zwrócić tytuł powieści Nałkowskiej. Niesie on bowiem ze sobą wiele znaczeń, które wielokrotnie są rozpatrywane w tekście przez samą autorkę. „Granica” odnosi się bowiem do bardzo wielu kwestii, między innymi do moralności, ludzkiej wytrzymałości, człowieczeństwa i do wielu innych aspektów życia.

W powieści Nałkowskiej można wyróżnić zatem kilka granic. Przede wszystkim są to granice społeczne i podział społeczeństwa. Jest ono pełne nierówności i podzielone na klasy, które nie są traktowane w sposób równy. Nałkowska zaznacza to i pokazuje, jak niesprawiedliwy i trwały jest to podział. Nie ma możliwości przekroczenia tych barier i zmiany grupy, do której się przynależy. Los człowieka określa jego urodzenie i dzieje się to przez całe jego życie. 

Inną granicą jest ta dotycząca moralności. Bohaterowie popełniają coraz to gorsze czyny, które przeczą wyznawanym przez nich wartościom. Przykładem jest Zenon Ziembiewicz, który decyduje się na coraz bardziej nieetyczne decyzje i czyny, mimo swojego dawnego postanowienia bycia dobrym człowiekiem. Pojawia się też kwestia granicy ludzkiej wytrzymałości, bohaterowie Nałkowskiej żyją w skrajnej biedzie, postępują wbrew sobie, zatracają swoją własną tożsamość i sprawdzają, jak daleko jeszcze mogą się posunąć. Nałkowska bada w tekście, dokąd sięgają wszystkie te granice i bariery, jakie powstrzymują człowieka przed różnego rodzaju czynami.

Tytuł powieści „Granica” ma zatem więcej niż jedno metaforyczne znaczenie, które czytelnik odkrywa w trakcie lektury. Oprócz tego tytuł ten jest też oczywiście powiązany z problematyką tego dzieła. Dotyczy ona bowiem zagadnień społecznych, charakteru natury ludzkiej, pojawiają się też kwestie polityczne. Nałkowska porusza problemy ważne dla współczesnych jej czytelników, diagnozuje wiele problemów, które wówczas były istotne i bada, co kryje się w ludziach. Autorka ocenia też pod względem moralnym decyzje podejmowane przez bohaterów powieści i sprawdza, czy nie przekraczają one pewnych granic etyki. Szuka też tego, co kształtuje charakter człowieka, powołując się na determinizm społeczny i środowiskowy. Wiele refleksji Nałkowskiej ma także naturę filozoficzną.

Można zatem przyjąć, że znaczenie tytułu bez wątpienia wiąże się z jego problematyką. Tytuł „Granica” stanowi też podpowiedź interpretacyjną i ścieżkę, jaką może obrać czytelnik, podczas zapoznawania się z historią Zenona Ziembiewicza. Tytuł wskazuje najbardziej istotny dla autorki aspekt i ma też bardzo uniwersalne znaczenie. Odnosi się bowiem do wielu aspektów ludzkiego życia, co trafnie diagnozuje w tekście sama Nałkowska, opisując kolejne, tragiczne wydarzenia.


Przeczytaj także: Granica – czas i miejsce akcji

Aktualizacja: 2024-07-03 16:41:20.

Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.