Zbiór opowiadań Brunona Schulza Sklepy cynamonowe to dzieło docenione przez wielu krytyków literackich przede wszystkim za język. Nie jest to realistyczny opis wydarzeń w małym, przeciętnym miasteczku, ale poetycka, oniryczna wizja, w której zacierają się granice między fantazją, snem i rzeczywistością. Na uwagę zdecydowanie zasługuje więc świat przedstawiony w zbiorze opowiadań.
Dzieło ukazało się w 1933 roku i jest doskonałym przykładem tzw. drugiej awangardy. W świecie przedstawionym pojawiają się próby przebudowy rzeczywistości przez artystę, zgodne z awangardowym hasłem „sztuka – życie – działanie”. Przedstawione miasteczko jest wytworem wyobraźni narratora, zdarzenia realistyczne szybko przechodzą w oniryczne wizje. Najlepszym przykładem jest tutaj wędrówka narratora opisana w opowiadaniu Sklepy cynamonowe. Chłopiec przemierza kolejne przestrzenie, jednak nie mamy do czynienia z realistycznym opisem, ale jego uczuciami i wspomnieniami na temat konkretnych miejsc, takich jak szkoła czy jego ulubione sklepy cynamonowe, będące symbolem egzotyki i innego, ciekawszego świata. Realistyczna nie jest tutaj nawet dorożka: dorożkarz zostawia chłopca samego i pozwala mu jechać tam, gdzie zaprowadzi go koń.
W opowiadaniach autor wykorzystał oniryzm: rzeczywistość jest ukazana na kształt snu. W świecie marzeń sennych, podobnie jak w świecie przedstawionym w utworze, nie obowiązują zasady właściwe dla świata realnego. Nie ma tutaj ciągów przyczynowo-skutkowych, nie ma znaczenia prawdopodobieństwo. Różne elementy świata przedstawionego łączą się ze sobą w nieoczekiwany sposób, jak np. w opowiadaniu Noc wielkiego sezonu, kiedy po całym dniu pracy, w sklepie ojca nagle pojawiły się hodowane wcześniej przez niego ptaki. Nie ma tutaj jasnej granicy między tym, co dzieje się naprawdę, a co jest snem lub wytworem wyobraźni narratora. Wszystko zależy od tego, jak zinterpretuje to czytelnik.
Świat przedstawiony nie przypomina zwyczajnego, małego miasteczka, gdzie mieszkańcy znają każdy kąt. Jest tajemniczy, zdolny do metamorfoz, zapewniający wiele zagadek do rozwiązania i rzeczy do odkrycia. Doskonałym przykładem jest tutaj ulica Krokodyla, która na planie miasta była białą plamą. Chociaż teoretycznie narrator wciąż znajduje się w tym samym miasteczku, mamy wrażenie, jakby przemieszczał się między światami. Raz miasteczko jest znanym, przewidywalnym miejscem, gdzie można wybrać się do teatru lub w odwiedziny do ciotki. Za chwilę miasteczko zaczyna jednak przypominać labirynt, w którym narrator i czytelnik łatwo mogą się zgubić: wystarczy jeden błąd na skrzyżowaniu, aby znaleźć się na nieznanej ulicy.
W opowiadaniach poznajemy świat, który już nie istnieje: świat wspomnień dzieciństwa narratora, który w jednej z części zbioru wypowiada się już jako dorosły mężczyzna. Nie dziwią więc fragmentaryczność obrazu, koncentracja na emocjach, zapachach, dźwiękach, bodźcach, które najbardziej zapadły narratorowi w pamięć. Właśnie tak działa nasza psychika: nie pamiętamy każdego dnia z naszej przeszłości, ale wyjątkowe chwile, które z jakiegoś powodu pozostają niezapomniane.
Chociaż opowiadanie jest gatunkiem należącym do prozy, w Sklepach cynamonowych, pojawia się wiele elementów charakterystycznych dla poezji. Nie brakuje środków stylistycznych, szczególnie metafor, rozbudowanych epitetów, porównań, ożywień, personifikacji. Dzięki temu świat przedstawiony nabiera wyjątkowego charakteru: jest niepowtarzalny, podobnie jak wspomnienia z dzieciństwa, których nie da się już odtworzyć w świecie realnym.
Aktualizacja: 2023-07-17 16:06:11.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.