Konstanty Ildefons Gałczyński, fot: Kurier Codzienny, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Prośba o wyspy szczęśliwe” powstał w 1930 roku. Odnosi się do pochodzących z mitologii greckiej, Pól Elizejskich. Poeta wyraził chęć ucieczki od przygnębiającej rzeczywistości do krainy wiecznego szczęścia.
Spis treści
Wiersz składa się z dwóch pięciowersowych strof. Liczba sylab w obrębie wersu nie jest stała. Nie pojawiają się również rymy.
Utwór należy do liryki zwrotu do adresata. Podmiot liryczny jest mężczyzną, który zwraca się z prośbą do swojej ukochanej. Chce, aby zabrała go na szczęśliwe wyspy, marzy o wspólnej ucieczce od rzeczywistości. Pojawiają się więc apostrofy („a ty mnie na wyspy szczęśliwe zawieź”, „ty mnie ukołysz i uśpij”, „pokaż mi wody ogromne i wody ciche”, „dużo motyli mi pokaż”).
Warstwa stylistyczna utworu jest dosyć rozbudowana. Zastosowano epitety („wyspy szczęśliwe”, „wiatrem łagodnym”, „snem muzykalnym”, „wody ogromne”, „wody ciche”, „myśli spokojne”), metafory („snem muzykalnym zasyp”, „serca motyli przybliż i przytul”, „myśli spokojne ponad wodami pochyl miłością”), porównania („wiatrem łagodnym włosy jak kwiaty rozwiej, zacałuj”) i personifikacje („rozmowy gwiazd na gałęziach pozwól mi słyszeć zielonych”). Poeta posłużył się również przerzutniami.
Utwór nawiązuje do motywu Pól Elizejskich, znanych z mitologii greckiej. Była to część Hadesu, przeznaczona dla dusz dobrych ludzi. Często przedstawiano Elizjum jako krainę nad Oceanem, gdzie panowała wieczna wiosna. Sprawiedliwi ludzie po śmierci pili wodę z rzeki zapomnienia Lete, dzięki której zapominali o swoim ziemskim życiu. Następnie, udawali się na Pola Elizejskie, gdzie spacerowali po łąkach i słuchali muzyki niewidzialnych lir.
Chrześcijańskim odpowiednikiem Elizjum stał się Rajski Ogród. W utworze pojawia się więc motyw Arkadii, krainy szczęśliwości, gdzie nie istnieją żadne troski. Podmiot liryczny chce uciec od pełnego cierpienia świata i odnaleźć miejsce, gdzie będzie zawsze szczęśliwy i bezpieczny.
Osoba mówiąca zwraca się do ukochanej, ma nadzieję, że zabierze ją na tytułowe „wyspy szczęśliwe”. Być może tą kobietą jest Natalia Awałow, którą Gałczyński poślubił w roku powstania utworu. W wierszu dominują czasowniki w trybie rozkazującym, ale podmiot liryczny nie wypowiada się w agresywny sposób. Łagodnie przedstawia ukochanej kolejne prośby i marzenia.
Wyspy szczęśliwe to miejsce pełne dzikiej roślinności, pełne spokoju i harmonii. Otacza je ocean, który podkreśla izolację od świata zewnętrznego. Osoba mówiąca marzy, aby zerwać ze swoim dotychczasowym życiem, zapomnieć o nim, podobnie jak dusze, trafiające na Pola Elizejskie. Taki obraz rzeczywistości może wynikać z osobistych doświadczeń poety, który zmagał się z ubóstwem i alkoholizmem.
Wiersz ma wymowę oniryczną. Wizja wysp szczęśliwych przypomina marzenie senne. Atmosferę senności tworzą powtarzające się słowa, dotyczące zapadania w sen („ty mnie ukołysz i uśpij”, „snem muzykalnym zasyp”, „we śnie na wyspach szczęśliwych nie przebudź ze snu”). Podmiot liryczny może znaleźć się w krainie wiecznej szczęśliwości wyłącznie we śnie, dlatego nie chce się obudzić. Tylko w tym stanie, człowiek całkowicie odcina się od wszystkich problemów.
Podmiot liryczny marzy, aby już na zawsze odnaleźć spokój i harmonię, u boku ukochanej. Na jawie, kobieta jest dla osoby mówiącej wytchnieniem i wsparciem. Spędzone razem chwile przypominają ucieczkę na wyspy szczęśliwe. Podmiot liryczny prosi ukochaną, aby utuliła go do snu. Jej obecności i marzeniom o krainie wiecznej szczęśliwości towarzyszy uczucie spokoju i błogości.
Podróż do innej rzeczywistości można traktować również jako metaforę miłości zmysłowej. Osoba mówiąca podkreśla szczęście i przyjemność, towarzyszące bliskości ukochanej. Spędzone razem noce pozwalają podmiotowi lirycznemu przenieść się na tytułowe „wyspy szczęśliwe”. Osoba mówiąca jest spragniona spokoju i miłości, które odnajduje w marzeniach lub bliskości ukochanej kobiety. Wyspy szczęśliwe nie są w utworze konkretnym miejscem, ale stanem ducha, gdy człowiek czuje całkowitą harmonię i bezpieczeństwo.
Aktualizacja: 2024-06-26 16:18:35.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.