Konstanty Ildefons Gałczyński, fot: Kurier Codzienny, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „O wróbelku” stanowi pochwałę małego, niepozornego ptaka. Poeta w dosadny sposób chce skłonić czytelnika, aby zaczął doceniać wszystkie zwierzęta, nawet te najbardziej pospolite.
Spis treści
Utwór ma budowę regularną, składa się z dwóch czterowersowych strof. Został napisany dziewięciozgłoskowcem. Pojawiają się rymy krzyżowe.
Wiersz należy do liryki bezpośredniej, podmiot liryczny ujawnia swoją obecność. Pojawia się więc czasownik w pierwszej osobie liczby pojedynczej („wołam”). Osoba mówiąca wypowiada się również w imieniu zbiorowości, aby dotrzeć do czytelnika („druh nasz szczery”). Podmiot liryczny angażuje się emocjonalnie w pozornie błahą kwestię, jaką jest ignorowanie roli wróbli przez społeczeństwo.
Warstwa stylistyczna wiersza jest rozbudowana. Pojawiają się epitety („małą ptaszyną”, „istotka niewielka”, „brzydką stonogę”, „druh nasz szczery”), wykrzyknienia („Kochajcie wróbelka, dziewczęta, kochajcie, do jasnej cholery!”) oraz pytania retoryczne („Czyż nikt nie pamięta, że wróbelek jest druh nasz szczery?!”). Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do czytelnika, pojawiają się apostrofy („kochajcie wróbelka, dziewczęta”). Zastosowano też anafory, po dwa wersy rozpoczynają się od słów „wróbelek” oraz „kochajcie”.
Pierwsza strofa zawiera krótki opis wróbelka, do którego podmiot liryczny podchodzi z podziwem. Jest niewielkim ptakiem, który na pierwszy rzut oka może wydawać się pospolity i niepozorny. W rzeczywistości jednak, każde zwierzę jest potrzebne, ponieważ jego istnienie zapewnia równowagę w przyrodzie.
Niedostrzegany przez nikogo wróbelek żywi się owadami, zjada „brzydkie stonogi”. Dzięki temu, rośliny mogą swobodnie rosnąć. Gdyby nagle wyginęły wszystkie wróble, zwiększona ilość szkodników spowodowałaby klęskę. Osoba mówiąca jest więc sfrustrowana podejściem ludzi do niepozornego zwierzęcia.
Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do czytelnika, próbując mu przypomnieć, jak ważną rolę wróbel odgrywa w przyrodzie. Nazywa ptaka „szczerym druhem”. Wróbel nie tylko zjada owady, ale też jest nieodłączną częścią polskiego krajobrazu. Jego powszechne występowanie sprawia jednak, że jest całkowicie ignorowany przez społeczeństwo.
Osoba mówiąca próbuje nakłonić wszystkich, aby kochali wróble, ponieważ na to zasługują. Zwraca się do odbiorców w dosadny, a wręcz wulgarny sposób. Ten zabieg ma celu przyciągnięcie uwagi i zaskoczenie czytelnika.
Utwór opiera się na kontraście między formą, a treścią. Szacunek dla wróbli nie wydaje się bardzo istotną kwestią, której warto poświęcać wiersz. Poeta wypowiada się jednak na ten temat w bardzo dynamiczny, emocjonalny sposób. Stosunek społeczeństwa do wróbli staje się dla niego bardzo ważny, nie może dłużej znosić lekceważącej postawy wobec zwierząt. Podmiot liryczny stara się skłonić czytelnika do rozejrzenia się dookoła siebie i doceniania nawet najbardziej oczywistych elementów rzeczywistości. Codzienne życie składa się z drobiazgów, takich jak obecność wróbli, zjadających owady.
Aktualizacja: 2024-06-26 16:18:35.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.