Franciszek Bohomolec jest dziś znany między innymi jako autor komedii satyrycznej zatytułowanej „Małżeństwo z kalendarza”. Dzieło to przedstawia losy pana Staruszkiewicza, który pragnie wydać swoją córkę za mąż, ale wybiera jej męża i datę ślubu zgodnie z własnymi przekonaniami oraz według wskazówek i porad z kalendarza, co niemal prowadzi wszystkich do ogromnego nieszczęścia i pomyłki.
Spis treści
„Małżeństwo z kalendarza” to dzieło określane właśnie jako komedia satyryczna. Sama komedia to jeden z trzech gatunków dramatycznych obok dramatu właściwego i tragedii. Komedia cechuje się komizmem, pogodnym nastrojem, wartką i energiczną akcją, a także szczęśliwym zakończeniem dla bohaterów. Jej celem jest przedstawienie komicznych sytuacji, a także ukazanie wad postaci, które pojawiają się w komedii.
Komedia satyryczna to z kolei jeden z podgatunków samej komedii. W takich dziełach komizm jest uzyskiwany między innymi poprzez ośmieszanie aktualnych zjawisk społecznych i politycznych. Cechuje się ona także omawianiem współczesnych autorowi tematów oraz walką z istniejącymi w danym miejscu i czasie modami, konwencjami i obyczajami. Jej typy to komedia polityczna i obyczajowa.
„Małżeństwo z kalendarza” spełnia wszystkie cechy gatunku, jakim jest komedia, a także komedia satyryczna. W dziele pojawia się komizm i dowcip, jak wtedy, gdy Staruszkiewicz bezmyślnie zaprzecza wszelkim argumentom swojej siostry dotyczącym małżeństwa córki; akcja płynie wartko i nie zatrzymuje się na długo, a nastrój, mimo iż osią fabuły jest tragedia Elizy, pozostaje cały czas pogodny. Ostatecznie wszelkie wydarzenia prowadzą do szczęśliwego zakończenia, czyli ślubu Elizy i Ernesta, który odbywa się wbrew wcześniejszym przeciwnościom.
O komedii Bohomolca pisał Mieczysław Klimowicz, który stwierdził, że porusza ona problematykę omawianą uprzednio w „Monitorze”, czyli jednym z pierwszych polskojęzycznych czasopism. Mówiono tam bowiem o roli cudzoziemskich specjalistów w odbudowie Polski oraz o obcych mieszczanach lokujących w niej wielkie kapitały. Pisano też o kwestiach związanych z tolerancją religijną i awansem społecznym. Zgodnie z założeniami komedii satyrycznej dzieło Bohomolca nawiązuje zatem do zagadnień współczesnych autorowi i istotnych dla jego odbiorców. To także komedia obyczajowa, gdyż dotyczy takich spraw jak życie rodzinne i kwestie małżeńskie. Drwi z zaściankowości, uprzedzeń i bezmyślnego przywiązania do tradycji, co nie sprawdza się w zwykłym, codziennym życiu.
Jak widać, „Małżeństwo z kalendarza” to doskonały przykład komedii satyrycznej i reprezentuje sobą najważniejsze jej wyznaczniki gatunkowe.
Aktualizacja: 2025-12-13 13:51:58.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.