„Mała apokalipsa” Tadeusza Konwickiego to dzieło, które po raz pierwszy ukazało się w roku 1979. Autor opisał w nim losy pisarza, który zostaje wytypowany jako ofiara samospalenia. Celem tego poświęcenia ma być bunt przeciwko władzom Polski, będących wówczas pod wpływem Związku Radzieckiego. Konwicki opisuje wewnętrzne rozterki swojego bohatera oraz jego podróż przez Warszawę czasów PRL-u. Dzięki temu Konwicki opisuje także rzeczywistość tamtych czasów i przedstawia czytelnikowi sposób, w jaki funkcjonowano w ówczesnej codzienności.
Konwicki dokładnie opisuje w „Małej Apokalipsie” rzeczywistość PRL-u i skutecznie oddaje jej niezwykłe absurdy. W tamtych czasach władzę w kraju sprawowała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, która nie rządziła samodzielnie, pozostawała bowiem w strefie wpływów Związku Radzieckiego.
Konwicki, podobnie jak całe społeczeństwo, żył w dwóch równoległych rzeczywistościach. Jedną z nich wykreowała władza przy pomocy propagandy. Próbowano przekonać ludzi do tego, że w kraju wszystko układa się doskonale, a społeczeństwu żyje się coraz lepiej. Drugą rzeczywistością była szara codzienność, pełna problemów, bez żadnych perspektyw na poprawę czy zmiany. To właśnie dlatego główny bohater ma dokonać samospalenia. Ludzie zmuszeni byli albo do układania się z władzą i wstępowania do partii, albo do beznadziejnej walki z otaczającym ich światem, która kończyła się dla nich biedą, zmęczeniem, utratą nadziei.
Kreacja rzeczywistości PRL-u u Konwickiego zgodnie z tytułem odbywa się na wzór apokalipsy. Bo jest to właśnie codzienność apokaliptyczna - wszystkie znaki zapowiadają jej upadek, chyli się ona ku końcowi, nastąpi osądzenie ludzi i zniszczenie wszystkiego, co ta rzeczywistość sobą reprezentowała. Jest to jednak apokalipsa w skali lokalnej, ograniczającej się do samej stolicy. Konwicki wskazuje, że rzeczywistość zbudowana i utrzymująca się na władzy totalitarnej i reżimie nie jest w stanie przetrwać i ostatecznie musi upaść. Opiera się on bowiem na strachu społeczeństwa i na upadku wartości. W tym świecie każdy w jakiś sposób jest zaangażowany w działania władzy albo tak wystraszony, że nie jest w stanie im przeciwdziałać.
W „Małej apokalipsie” Tadeusz Konwicki kreuje więc wyjątkowo ponury obraz, jaki przedstawiała sobą rzeczywistość PRL-u. Pełna ona była kłamstw, propagandy i prób ukrycia faktu, że społeczeństwo jest wystraszone i pogrążone w szarości i marazmie, a sprzeciw jest tak naprawdę niemożliwy.
Aktualizacja: 2022-09-02 09:42:36.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.