„Mała apokalipsa” to wydana w roku 1979 powieść autorstwa Tadeusza Konwickiego. Jej bohaterem oraz równocześnie narratorem jest człowiek żyjący w czasach, w których Polska była pod wpływem władz Związku Radzieckiego. Jest on także pisarzem, a pewnego dnia odwiedzają go jego koledzy ze związku literatów. Żądają oni, by główny bohater dokonał samospalenia pod Pałacem Kultury w trakcie partyjnego wiecu w ramach protestu przeciwko panującej w Polsce władzy. Ma to wzbudzić zainteresowanie innych państw sytuacją, w jakiej znajdują się polscy obywatele. Powieść ta przedstawia zmagania narratora z powierzonym mu okrutnym zadaniem. W utworze zawarta jest także wyjątkowo rozbudowana problematyka.
Jednym z tematów, jaki zawarty został przez Konwickiego w powieści, jest los człowieka pod rządami autorytarnymi. Autor pokazuje, jak niewiele znaczy jednostka w kraju rządzonym przez władzę aspirującą do miana totalitarnej. Całe społeczeństwo także zresztą zostaje sprowadzone do potulnej masy, która ma dostosowywać się do zasad ustalonych przez rządzących. Z tym zagadnieniem wiąże się także problematyka przetrwania jednostki w trudnych warunkach. Autor opisuje społeczeństwo, w którym każdy zaczyna walczyć o swoje przeżycie i bezpieczeństwo, które nie jest zapewnione ludziom przez system, w którym żyją. Dlatego koledzy pisarza ze związku literatów są gotowi poświęcić narratora dla większego celu i idei, które ostatecznie mają pomóc im zmienić kraj, w którym żyją, na lepszy i bezpieczniejszy. Problematyka dotyka więc powinności jednostki wobec ogółu i jej poświęcenia się dla innych.
„Mała apokalipsa” to także utwór, który pokazuje konflikt propagandy i rzeczywistości. Autor przedstawia czytelnikom mechanizmy, przy pomocy których władza starała się kształtować codzienność swoich obywateli. Przy pomocy propagandy władza kreowała bowiem zupełnie inny świat niż ten, który widzieli ludzie żyjący w Polsce. Właściwie ich rzeczywistość można podzielić na dwie płaszczyzny - tę, która stworzona została na potrzeby władzy oraz wszechobecnej propagandy oraz na tę faktyczną, której na co dzień doświadczali obywatele. Żyli więc oni niejako w pewnym rozdwojeniu swojej świadomości. Społeczeństwo szybko musiało nauczyć się, jak działa propaganda i jak ją rozpoznawać, co widoczne jest także w powieści Konwickiego.
Konwicki porusza także problematykę tego, jak wyglądał świat w czasach PRL-u. Opisywana przez niego rzeczywistość jest szara, ponura i beznadziejna. Nie ma w nim perspektywy zmian, człowiek otoczony jest przez liczne absurdy codziennego życia w systemie autorytarnym. Problematyka tego świata ukazana jest przez wędrówkę głównego bohatera po Warszawie, w trakcie której próbuje on podjąć decyzję dotyczącą samospalenia. Z jednej strony propaganda pokazuje świat ludzi szczęśliwych, z drugiej strony zaś pokazany jest bohater, który rozmyśla o własnym samobójstwie w ramach niezgody na rzeczywistość, w jakiej żyje.
W „Małej apokalipsie” Konwicki przybliża czytelnikom rolę pisarza i literatury w przedstawionym przez siebie świecie. Ukazana jest tu problematyka niemocy twórczej oraz braku pomysłu na teksty. Pisarz to także osoba w jakiś sposób poważana w społeczeństwie, która powinna dawać innym świadectwo przy pomocy swojego życia. Dlatego to właśnie wśród pisarzy zrodził się pomysł samospalenia, które miało być wyrazem protestu. Literatura to nośnik, przy pomocy którego można przekazywać innym idee oraz dawać wyraz swojej opinii. W proponowanym przez Konwickiego ujęciu pisarze mieli do wyboru walkę z systemem przy pomocy pióra lub wycofanie się z życia publicznego.
Problematyka „Małej apokalipsy” Tadeusza Konwickiego jest więc złożona i dotyka wielu zagadnień powiązanych z życiem w minionym systemie. Przedstawia ona beznadzieję i rozpacz wynikające z egzystencji w systemie pełnym kłamstw oraz bezradność jednostki w obliczu władzy autorytarnej. Dodatkowo Konwicki porusza także temat propagandy i swoistego rozdwojenia opisywanej rzeczywistości na szczęśliwy świat wykreowany przez władzę oraz na ponurą, prawdziwą codzienność.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.