Utwór Stanisława Lema „Jak Erg Samowzbudnik Bladawca pokonał” wchodzi w skład zbioru „Bajki robotów”, opublikowanego w 1964 roku. Jest to cykl groteskowych opowiadań, utrzymanych w konwencji baśni ludowej.
Akcja rozgrywa się w królestwie Boludara, który miał słabość do kolekcjonowania różnych osobliwości. Najcenniejszym eksponatem w jego zbiorach była istota zwana Homos Antropos. Boludar często pokazywał swoją kolekcję gościom, dlatego pewnego dnia zobaczył ją astrowied Halazon. Obiecał złapać żywego Homosa Antroposa, jeśli król da mu w zamian tyle brylantów, ile będzie ważyła zdobycz. Halazon wyruszył więc w drogę, a król zaczął tworzyć klatkę. Dworzanie obawiali się, jakie będą konsekwencje tej decyzji, dlatego wezwali mędrców homologów - Salamida i Thaladona, aby przekonali Boludara, że sprowadzanie Homosa Antroposa do królestwa to zły pomysł. Król nie posłuchał jednak ich rad, a niedługo do krainy przywieziono schwytaną istotę i zamknięto ją w klatce. Homos Antropos, ze względu na swój blady kolor, był nazywany Bladawcem.
Mieszkańcy królestwa obawiali się stworzenia, jednak królewna Elektrina stanowiła wyjątek. Zaciekawiły ją niezwykłe kości, które Bladawiec posiadał w otworze gębowym, czyli zęby. Istota obiecała jej dać jeden z nich, w zamian za kluczyk, służący do cowieczornego nakręcania rozumu. Dziewczynka naiwnie zaufała Bladawcowi, który odebrał jej kluczyk i uciekł na drugą stronę klatki, zostawiając ją z niczym. Następnego dnia, Elektrina całkowicie straciła pamięć. Eksperci stwierdzili, że brakuje jej kluczyka, jednak jego poszukiwania nie przyniosły skutku. Bladawiec oznajmił, że wyjawi, gdzie jest klucz, pod warunkiem, że zostanie uwolniony i otrzyma korab próżniopław. Boludar początkowo się opierał, ale w końcu przystał na warunki Bladawca. Ten jednak oszukał króla i uciekł, nie spełniając obietnicy.
Boludar wezwał najśmielszych wojowników i zaoferował rękę królewny oraz królestwo, za odzyskanie kluczyka. Na dwór przybyli: Strzeżysław Megawat, dwaj Automacieje, Protezy, Arbitron Kosmozofowicz, Palibaba intelektryk z maszyną cyfrową, trzech Selektrytów (Diody, Triody i Heptody), Perpetuan, Matrycy Perforat z cyberowcem Prądasem oraz Erg Samowzbudnik, który przytoczył się w beczułce, ponieważ składał się z rtęci i mógł przybrać dowolny kształt. Po uczcie, śmiałkowie zaczęli wyruszać w drogę. Strzeżysław Megawat udał się na planetę Koldeja, gdzie żył ród Galaretów. Zmarł jednak z przegrzania. Dwaj Automacieje wybrali się do kraju skąpych Radomantów, którzy skusili ich klejnotami, a następnie ukamienowali, ponieważ byli w tajemnicy sprzymierzeni z Bladawcami. Protezy Konstrukcjonista odwiedził kraj Algonków, ale nawałnica meteorów zniszczyła jego korab, zaczął więc dryfować, aż się rozbił. Arbitron Kosmozofowicz wyruszył na planetę Maestrycja, gdzie napadli go Palindromici i pokonali za pomocą lawy.
Palibaba próbował uzyskać informacje, dotyczące krainy Bladawców, od maszyny cyfrowej. Gdy jednak niczego się nie dowiedział, zniszczył urządzenie i udał się do domu, aby zbudować kolejne. Selektryci chcieli wydobyć informacje od Ognionogich, którzy zabili Diody'ego. Triody i Heprody udali się do Królestwa Osmaltyckiego, którym rządził król Astrocydes. Udało im się go pokonać, więc wskazał im drogę do krainy Bladawców. Okazało się jednak, że kłamał, ponieważ sam jej nie znał. Triody został zabity przez antymaterię. Heprody ruszył w dalszą drogę, ale został uwięziony na wieczność między dwoma wirami grawitacji - Bachrydą i Scyntylią. Perpetuan długo szykował się do wyprawy, stworzył nawet własną jazdę, zwaną ślusarią. Przestraszył się jednak, że czeka go śmierć i wrócił do domu. Matrycy Perforat trafił do kraju Pygmeliantów, robocich karzełków, gromadzących wiedzę. Otrzymał od nich przewodnika, ale miał on wiele rąk i pokazywał wszystkie kierunki jednocześnie. Zaginął więc w nieznanej części kosmosu, a do królestwa Boludara wrócił jedynie przerażony Prądas.
Jako ostatni, wyruszył Erg Samowzbudnik. Powrócił do królestwa po ponad roku. Opowiedział, że w tym czasie odwiedził krainę Peryskoków, planetę Klajstrookich, lodową planetę Aberycję, krainę wiecznego milczenia - Alumnię Kriorycką, królestwo Marmeloidów oraz krainę Elektropneumatyków. Aby dostać się do kraju Bladawców, musiał wyważyć drzwi słońca Caput Medusae oraz uruchomić wyrzutnię Astroprocyanum. Erg Samowzbudnik przeszedł też tortury w piekle istot trzęskich. W końcu dostał się do krainy Bladawców, gdzie sprawował nad nimi sąd, aż przywleczono mu Bladawca kluczodzierżcę. Erg Samowzbudnik zabił go, a z jego ciała wyciągnął kamień zdradzający lokalizację kluczyka. Erg Samowzbudnik sprawił, że królewna ponownie przemówiła. Otrzymał więc rękę Elektriny oraz władzę nad królestwem. Prawda była jednak inna - Erg Samowzbudnik posiadał zdolność przybierania dowolnego kształtu i dzięki niej nakręcił królewnę. Żadna z opisywanych przez niego przygód nie miała więc miejsca.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.