„Szkice węglem” to nowela Henryka Sienkiewicza napisana w 1876 roku podczas jego pobytu w Stanach Zjednoczonych, opublikowana po raz pierwszy w ocenzurowanej wersji na łamach „Gazety Polskiej”, a po 1950 roku przywrócona do pierwotnej, bardziej radykalnej formy. Utwór, którego akcja rozgrywa się w XIX-wiecznej wsi Barania Głowa, ukazuje dramat chłopskiej rodziny Rzepów uwikłanej w niesprawiedliwość lokalnej władzy, reprezentowanej przez bezwzględnego pisarza Zołzikiewicza i podporządkowanego mu wójta Buraka. Narracja, prowadzona z perspektywy wszechwiedzącego, często ironicznego narratora, służy refleksji nad mechanizmami społecznego ucisku i bezsilnością jednostki wobec biurokracji i społecznej obojętności. Nowela ma wyraźny wydźwięk społeczny i krytyczny wobec lokalnych elit i instytucji, ukazując degradację moralną władzy i tragiczną sytuację chłopstwa. Dzieło doczekało się adaptacji scenicznej pt. Pan Zołzikiewicz (1881) autorstwa Zofii Mellerowej i Jana Kantego Galasiewicza.