Henrik Ibsen jest znany między innymi jako autor dramatu w trzech aktach, który został zatytułowany „Dom lalki”. Dzieło to przedstawia losy małżeństwa Nory i Torvalda Helmerów, pozornie udanego związku, zwłaszcza od momentu, kiedy mężczyzna awansuje na stanowisko dyrektora banku. Szybko jednak zaczyna się to zmieniać, kiedy Nora jest szantażowana w związku z dawno zaciągniętą pożyczką.
W przypadku tego dramatu niezwykle istotny jest jego tytuł, który brzmi „Dom lalki”. Niekiedy brzmi on także „Nora”. Ta druga wersja jest dość dosłowna i oczywiście wskazuje na główną bohaterkę dzieła, czyli właśnie Norę Helmer. Bardzo interesująca jest jednak ta pierwsza wersja, która odsyła nie tylko do dosłownego znaczenia, ale także do symbolicznej warstwy.
„Dom lalki” to nie tylko określenie zabawki, którą otrzymuje jedna z córeczek Nory. Ten tytuł ma także znaczenie symboliczne, które odnosi się zarówno do głównej bohaterki, jak i do rodziny. Dom lalki może bowiem oznaczać dom Nory. Wtedy ona jest lalką, a cały otaczający ją świat, rodzina, mieszkanie, znajomi to jedynie elementy zabawkowego świata, w którym znalazła się bohaterka. Nora bowiem przez nikogo nie jest traktowana poważnie. Jak lalkę traktował ją jej ojciec, a potem mąż. Nora jest zatem dla niego laleczką, która się stroi, występuje i wygłupia, ale nigdy nie jest partnerką do rozmowy. Nora otrzymuje od męża pieniądze na umeblowanie i urządzenie swojego domku dla lalek, ale w zamian musi przed nim występować, schlebiać mu, zachowywać się sztucznie i nienaturalnie, by ucieszyć męża, który się nią bawi.
Określenie domu lalki wskazuje też, jak sztucznym środowiskiem do życia jest dom Helmerów. Nic tam nie jest prawdziwe, nikt nie zachowuje się poważnie, odpowiedzialnie i naturalnie. Mieszkańcy są tutaj zabawkami, a cała ta dekoracja rozpada się, kiedy pojawia się poważny problem, taki jak właśnie sekret Nory, która zaciągnęła pożyczkę na ratowanie zdrowia męża. On też był wówczas jej lalką, gdyż nie wiedział nawet, jak poważnie choruje i że Nora nie dostała pieniędzy na podróż od ojca. Został zatem oszukany. Nora i Torvald nie traktują się w sposób partnerski, raczej szukają metod na oszukanie siebie i podtrzymywanie kompromisów w małżeństwie, by mogło ono dalej trwać bez większych problemów.
„Dom lalki” to zatem bez wątpienia tytuł symboliczny, który podsuwa czytelnikowi klucz do interpretacji panujących stosunków w domu Helmerów. Alternatywna jego wersja z kolei podkreśla interpretację tego, że tytułową lalką jest właśnie Nora, która urządziła sobie wygodny dom na kłamstwie. Tak jak życie lalek jest sztuczne i wymyślone, tak działa też jej małżeństwo, i to od lat już. Konfrontacja z prawdą dotyczącą pożyczki i z mężem pozwala Norze zrozumieć to wszystko, a dzięki temu także wyzwolić się z tej codzienności i zacząć żyć naprawdę.
Aktualizacja: 2025-11-20 13:22:42.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.