Henrik Ibsen jest znany między innymi jako twórca sztuki zatytułowanej „Dzika kaczka”. Opowiada ona historię rodziny Hjalmara Ekdala, która została zbudowana na fałszu i kłamstwie, które pewnego dnia wychodzą na jaw za sprawą Gregersa Werlego, który uważa, że prawda jest najwyższą wartością. W dziele bardzo ważna jest symbolika wielu jego elementów, co ostatecznie przekłada się na jego kompozycję.
„Dzika kaczka” to sztuka, która składa się z dwóch warstw, realistycznej i symbolicznej. Pierwsza jej część, realistyczna, ukazuje przebieg wydarzeń, które mogły się realnie wydarzyć. To opis przeciętnej rodziny z czasów współczesnych Ibsenowi, wywodzącej się z jego kraju. Postaci są opisane w sposób realistyczny, nie są ani jednoznacznie dobre, ani jednoznacznie złe, mają swoje wady i zalety, zachowują się na różne sposoby, co sprawia, iż można uwierzyć w to, że tacy ludzie istnieją naprawdę w realnym świecie. Ibsen zadbał też o pozostałe realistyczne szczegóły, między innymi dotyczące opisywanych strojów czy wystroju wnętrz, w których rozgrywają się kolejne wydarzenia. Nawet obecność dzikiej kaczki na strychu została przez twórcę logicznie wyjaśniona i uzasadniona.
Istnieje jednak też druga warstwa sztuki, czyli symboliczna. Wiele elementów tego dzieła niesie bowiem ze sobą ukryte znaczenie, które kryje się tuż obok wspomnianej już realistycznej natury rzeczy. Najważniejszym takim symbolem jest tytułowa dzika kaczka. W realistycznych elementach kompozycji to ptak, którego stary Werle zranił podczas polowania, a którego z bagna wyciągnął jego pies. Następnie rodzina Ekdalów przygarnia ptaka i przygotowuje dla niego miejsce do życia na strychu, gdzie dzika kaczka siedzi w koszu, jest karmiona i odwiedzana. W symbolicznej warstwie kompozycji dramatu kaczka ta symbolizuje Hjalmara i całą rodzinę Ekdalów. Tak jak ona zanurzyła się w bagnie, a potem trafiła do wygodnej niewoli, tak oni nurzają się w kłamstwie i fałszu, a także nie chcą go opuścić, ponieważ tak jest im wygodniej. Symboliczna warstwa służy zatem do ujawnienia prawdy na temat warstwy realnej, jest jej metaforą i ukazuje faktyczną naturę rzeczy, które opisuje w swoim dziele Ibsen. To sztuczny świat, który funkcjonuje tylko dzięki temu, że wszyscy umawiają się na to, by nie sprawdzać, co się za tym wszystkim kryje, co niszczy dopiero Gregers.
Warstwy symboliczna i realna z jednej strony dzielą utwór na dwie płaszczyzny, a z drugiej przeplatają się ze sobą. Światy te zdecydowanie wpływają na siebie i definiują się wzajemnie, co ostatecznie prowadzi do prawdziwej tragedii w rodzinie Ekdalów. Fałsz pozwala na spokojne życie, które rujnuje ukryta prawda, dotąd znajdująca się w warstwie symbolicznej. Bohaterowie nie są w stanie udźwignąć jej przejścia do warstwy realistycznej, na której opiera się ich życie.
Aktualizacja: 2025-11-19 13:03:59.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.