Tadeusz Różewicz był polskim poetą i prozaikiem, który zadebiutował jeszcze w czasach II wojny światowej, w trakcie której walczył także zbrojnie przeciwko okupantowi. Różewicz w swoich dziełach często wspominał o doświadczeniach, jakie wyniósł z tego strasznego konfliktu i który na zawsze naznaczył jego teksty. Różewicz to poeta kojarzony z prostą, surową formą wierszy, która podkreśla trudną tematykę, jaką podejmuje w nich autor. Dzieła Różewicza stały się jednymi z najbardziej znanych i cenionych komentarzy do czasów II wojny światowej. Podobną funkcję spełnia wiersz zatytułowany przez niego „W środku życia”. Tekst ten ukazał się w roku 1955 i ukazuje wyznanie człowieka, który przetrwał piekło wojny.
Wiersz „W środku życia” to przykład liryki bezpośredniej, podmiot liryczny roztacza bowiem przed odbiorcą swoją osobistą opowieść o tym, co przetrwał w czasach strasznego okrucieństwa, jakie w ludziach wyzwoliła wojna. To także świadectwo człowieka, który ją przetrwał i musi odnaleźć się w zupełnie nowej dla niego rzeczywistości, pozbawionej strachu i przemocy. Różewicz, a co za tym idzie także podmiot liryczny, znalazł się nagle „w środku życia” i musi od nowa nauczyć się, jak funkcjonować pośród rzeczy zwykłych.
Na samym początku utworu podmiot liryczny informuje czytelnika, z czym się wcześniej mierzył. Przez cały utwór musi opowiadać sobie o zwykłych rzeczach, które przez koszmar okrucieństwa i walk zdają mu się być pozbawione znaczenia. Podmiot liryczny nie opisuje wprost i nie nazywa okropieństw, jakich był świadkiem, czytelnik musi domyślić się ich na podstawie skutków, jakie wywarły one na postrzeganiu świata przez podmiot liryczny.
Wiersz ten może być komentarzem do czasów wojny, do tego, co w jej trakcie spotkało społeczeństwo i jak człowiek próbuje sobie poradzić z traumą, jaką pozostawiła ona po sobie w jego życiu. Podmiot liryczny musi co jakiś czas upewniać sam siebie, że życie ludzkie wciąż ma wartość, że ludzie się liczą i każda osoba na świecie jest tak samo ważna. Wojna pokazała mu bowiem, jak nieistotne potrafi być dla innych ludzkie życie i z jaką straszliwą pogardą można je traktować.
Doświadczenia tego typu zmieniły jego życie oraz sposób postrzegania świata. Musi on od nowa nauczyć się funkcjonowania wśród ludzi i wśród zwyczajnych rzeczy. Próbuje sobie przypomnieć, że nóż służy do krojenia chleba, a sam chleb do jedzenia, co nie było taką oczywistością w czasach wojny. Wiersz jest więc próba odbudowania porządku i ładu życia po czasach pełnych chaosu. Podmiot liryczny próbuje uporządkować swoją codzienność, emocje oraz perspektywę, odwołując się do swoich dawnych, przedwojennych doświadczeń. Jest to żmudna nauka, którą musi często powtarzać - tak silny wpływ miało bowiem na niego przeżycie koszmaru wojny.
Utwór nie opowiada więc o wydarzeniach, ale o ich skutkach i konsekwencjach, które zostaną z podmiotem lirycznym na lata. Stanowi więc komentarz do czasu naznaczonego piętnem wojny oraz do tego, jaki wpływ miał on na cały świat. Ludzie doświadczeni traumą nie potrafią już odnaleźć się w powojennej rzeczywistości i muszą od nowa uczyć się funkcjonowania w społeczeństwie. Sam podmiot liryczny jak mantrę powtarza słowa o wartości ludzkiego życia, którego znaczenie zostało zniszczone i zdeptane przez czasy wojny. To poruszający obraz przeżyć wewnętrznych człowieka, który musi mierzyć się z ogromną traumą, która najprawdopodobniej odmieniła go na resztę jego życia.
Różewicz przybliża więc swojemu odbiorcy to, jak wyglądały czasy wojny i komentuje je, ukazując ich skutki i wpływ na życie zwykłego człowieka. W tym wierszu niepotrzebne były krwawe opisy walki czy śmierci oraz przywoływanie zbrodni okupanta. Subtelne aluzje, jakie czyni Różewicz w trakcie opisywania stanu świadomości człowieka doświadczonego wojną, w zupełności wystarczają do zobrazowania sobie, co tak naprawdę wydarzyło się w życiu podmiotu lirycznego i do jakiego stopnia wstrząsnęło to nim i odmieniło całą jego perspektywę i sposób patrzenia na otaczający go świat.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem. Bardzo dziękujemy.