Akcja powieści Kornela Makuszyńskiego „Szatan z siódmej klasy” koncentruje się wokół motywu tajemnicy. Profesor Gąsowski prosi Adama Cisowskiego o pomoc w rozwiązaniu zagadki znikających drzwi w jego rodzinnym majątku w Bejgole. Chłopak postanawia spędzić wakacje na wsi, aby dowiedzieć się, dlaczego w dworku Gąsowskich skradziono drzwi. Wizyta nieznajomego Francuza rozpoczęła szereg zaskakujących wydarzeń. Zaczęły pojawiać się oferty zakupu domu, a w końcu skradziono drzwi. Bohaterowie domyślają się, że ktoś poszukuje skarbu na terenie dworku.
Cisowski jest nastolatkiem, ale zachowuje się jak detektyw. Rozmawia z mieszkańcami domu i przeszukuje strych. Nie rezygnuje ze śledztwa, nawet gdy zostaje zaatakowany przez rabusiów. Jego zadanie chwilami staje się niebezpieczne. Cisowski rozwiązuje kolejne zagadki, co zbliża go do odnalezienia skarbu. Wykorzystuje przy tym wiedzę z zakresu historii i literatury oraz znajomość języka francuskiego. Adam odkrywa tajemnicę dworku w Bejgole. Odnajduje skarb, ukryty przez Kamila de Berier w dębowej dziupli.
Z tajemnicą wiąże się motyw skarbu. Śledztwo Cisowskiego przypomina opowieści o poszukiwaniach pirackich skarbów. Chłopak odnajduje kolejne wskazówki, których zrozumienie wymaga inteligencji i wszechstronnej wiedzy. Okazuje się, że Kamil de Berier ukrył w dębie wojenne łupy: diamenty i rubiny.
Obecny jest także motyw chciwości. Chęć wzbogacenia się, doprowadza do oszustw i przemocy. Francuz przybywa do Bejgoły, ponieważ znalazł w starej książce list Kamila de Berier. Wynajął nawet zbirów, którzy mieli mu pomóc w jego zdobyciu. Oszuści obrócili się jednak przeciwko Francuzowi, dopuszczając się pobić, kłamstw, a nawet napadów z bronią w ręku. Chciwość zostaje ukarana, mężczyźni zostają zatrzymani podczas bójki o fałszywy skarb, podrzucony przez Adama i Staszka.
W powieści pojawia się motyw geniusza. Adam Cisowski wyróżnia się nieprzeciętnym intelektem oraz przebiegłością. Uczniowie zwracają się do niego o pomoc w codziennych problemach. Chłopak zyskuje także zaufanie profesora Gąsowskiego, który wierzy, że nastolatek pomoże jego rodzinie.
Istotną rolę odgrywa też motyw historii. Tajemnica, związana z dworkiem w Bejgole, ma swój początek w czasach wojen napoleońskich. Cisowski znajduje na strychu zapiski księdza Koszyczka, przedstawiające wydarzenia z 1813 roku. Okazuje się, że wtedy do dworku przybyli ranny oficer Kamil de Berier i młody żołnierz. De Berier przed śmiercią zdołał napisać list do brata i ukryć skarb na terenie dworku. Ze sprawą związane są także wydarzenia z czasów powstania styczniowego. Młody ksiądz został wtedy przeniesiony na drzwiach z dworku w Bejgole na plebanię. Właśnie te drzwi, kryją wskazówkę od Kamila de Berier.
Pojawia się również motyw miłości. Adam Cisowski i Wanda Gąsowska zakochują się w sobie. Pod wpływem piękna dziewczyny, chłopak podejmuje decyzję o wyjeździe na wieś. Uczucie stopniowo się rozwija, chociaż młodzi wprost go sobie nie okazują. Wanda podziwia inteligencję Adama i jest przekonana, że pomoże jej rodzinie. Gdy zostaje ranny w głowę, młoda dziewczyna daje radę samodzielnie przynieść go do domu, gdzie czuwa przy jego łóżku. Wanda martwi się, gdy Adam znika i znajduje się w niebezpieczeństwie. Miłość młodych ludzi w pełni może rozwijać się po rozwiązaniu zagadki. Adam stwierdza, że jego ukochana jest piękniejsza od wszystkich klejnotów.
W powieści obecny jest motyw przyjaźni. Cisowski jest popularny wśród kolegów. Jest sprytny, chętnie pomaga im w codziennych problemach. Odgaduje metodę egzaminowania profesora Gąsowskiego, dzięki czemu chłopcy z łatwością osiągają dobre wyniki w nauce. Pomaga też Jasińskiemu, gdy znika jego pióro. Cisowski rozwiązuje także zagadkę brakujących stu złotych w kasie spółdzielni szóstoklasistów. Adam również może liczyć na pomoc przyjaciół. Staszek Burski ratuje go przed utonięciem w piwnicy oraz pomaga w zorganizowaniu zasadzki na rabusiów.
Aktualizacja: 2022-08-11 20:23:13.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.