„Panny z Wilka” to opowiadanie, którego autorem jest Jarosław Iwaszkiewicz. Wydano je w 1933 roku. Opowiada o powrocie Wiktora Rubena do dworu Wilko, gdzie niegdyś spędzał wakacje i romansował z zamieszkującymi go siostrami. Ta wizyta staje się dla niego przyczynkiem do rozważań o własnym życiu i przemijaniu.
Spis treści
Opowiadanie przedstawia historię trzydziestosiedmioletniego Wiktora Rubena, weterana I wojny światowej, który z powodów zdrowotnych musi wziąć urlop od swoich obowiązków w folwarku Stokroć. Wyjeżdża na trzy tygodnie na wieś, aby poprawić samopoczucie. Zatrzymuje się w majątku Wilko, gdzie niegdyś bywał jako korepetytor jednej z mieszkających tam sióstr, z którymi spędzał wakacje i romansował. Ta wizyta przywołuje liczne wspomnienia.
Wiktor dostrzega zmiany, jakie zaszły w pannach z Wilka, co prowadzi go do refleksji nad jego życiem i przemijaniem. Próbując wrócić do nieuchwytnego czaru dawnych dni, przekonuje się, że to niemożliwe. Odnawia relacje z siostrami, lecz nie widzi w nich tego, co kiedyś. Ostatecznie opuszcza folwark i wraca do swoich obowiązków, które go całkowicie pochłaniają.
Akcja opowiadania „Panny z Wilka” toczy się kilka lat po I wojnie światowej, a jego głównym bohaterem jest trzydziestosiedmioletni Wiktor Ruben. Pracuje jako zarządca niewielkiego folwarku Stokroć. Po śmierci przyjaciela lekarz namawia go, by wyjechał na urlop i spędził trzy tygodnie na wsi. Wiktor decyduje się udać do miejsca znanego z dawnych lat — dworu Wilko, w którym niegdyś bywał.
Droga do Wilka staje się dla niego momentem refleksji nad przemijaniem i zmianami. Wspomina dawne czasy i panny, które kiedyś tam mieszkały, zastanawia się, jak potoczyły się ich losy. Przed wojną spędził tu wakacje, pracując jako korepetytor jednej z panien, Zosi. Był silnie związany z tym miejscem i często wspominał je w myślach.
Po przyjeździe do dworku pierwszą osobą, jaką spotyka, jest Tunia. Dziewczynka nie pamięta go dobrze, gdyż przestał bywać w tych stronach, gdy była jeszcze bardzo mała. Wkrótce pojawiają się pozostałe kobiety i serdecznie witają dawnego znajomego. Wiktor rozpoznaje Julcię, która bardzo się zmieniła — dawniej smukła dziewczyna, dziś jest korpulentną kobietą o niskim głosie. Potem widzi Jolę, niegdyś najładniejszą z sióstr, oraz Kazię — najpoważniejszą i najbardziej gospodarną. Ku swojemu zaskoczeniu Wiktor odkrywa, że w Wilku stał się legendą. Otrzymuje też smutną wiadomość: jedna z sióstr, Fela, zmarła. Kobiety opowiadają o swoim życiu, lecz Wiktor nie chce mówić o sobie — uważa, że jego życie jest przeciętne, co go przygnębia.
W młodości sądził, że jego życie potoczy się inaczej — że będzie bardziej złożone i bogate. Często prowadził poważne rozmowy z Kazią, które oboje nazywali „etapami”. Kazia była od początku osobą praktyczną, pozbawioną złudzeń wobec świata.
Zadumany Wiktor przygląda się kobietom i widzi, jak bardzo się zmieniły. Najbardziej w Julci — niegdyś pełnej życia, teraz cięższej i poważniejszej. Wspomina zdarzenie sprzed lat, gdy przez pomyłkę wszedł do jej pokoju. Zamiast się wycofać, położył się obok niej, wiedząc, że dziewczyna nie śpi. Spędzili razem cztery noce, o których nigdy nie rozmawiali, udając, że nic się nie wydarzyło.
Wiktor rozumie, że czar dawnych dni tkwił w młodości i nieświadomym erotyzmie tamtego czasu, w świeżości i obietnicy rozkwitu.
Wiktor odwiedza wujostwo w folwarku Rożki. Wypytuje o panny z Wilka, o sobie mówi niewiele. Przed snem przygląda się swojemu odbiciu — dawniej uważał się za nieatrakcyjnego, teraz widzi, że wygląda na zmęczonego. Ciotka mówi mu, że wszystkie panny były w nim zakochane.
Kolejnego dnia przy obiedzie poznaje męża Julci — Kaweckiego, człowieka nudnego i pozbawionego polotu. Rozmawia też z Zosią, dawną uczennicą, która okazuje mu dystans. Idzie na spacer z Tunią i odwiedza cmentarz, gdzie pochowano Felę. Zaniedbany grób przypomina mu o przemijaniu. Kolejnego dnia wraca tam sam, by uporządkować myśli.
Kilka dni później rozmawia z Jolą, która przyznaje, że nigdy się w nim nie podkochiwała, lecz zawsze uważała go za autorytet. Wiktor podejrzewa, że Jola jest osobą łatwo wchodzącą w związki, lecz jej nie osądza. Zachowuje dystans, choć pociąga go fizycznie.
Rozmowa z Kazią przebiega inaczej. Kobieta uważa, że Wiktor jest przygaszony i zamknięty w sobie. Przyznaje, że kiedyś była w nim zakochana w młodzieńczy sposób, co dawno minęło. Wiktor uświadamia sobie, że chyba nigdy nikogo naprawdę nie kochał.
Mężczyzna spędza czas na spacerach i polowaniach. Dochodzi do wniosku, że tylko z Tunią nie ma żadnych wspomnień. Z tego powodu jej postać zlewa mu się z Felą — całuje dziewczynę, lecz ta reaguje śmiechem, co go dotyka.
Mijają dni, a Wiktor wraca z lasu powozem z Julcią. Próbuje przywołać dawną bliskość, dotyka jej dłoni, lecz nie czuje już dawnych emocji. Ich rozmowa staje się powierzchowna.
Wiktor nocuje kilka dni w Rożkach, rozmyśla o sobie i śni o przeszłości. Po powrocie do Wilka spotyka Zosię, która przyznaje, że nigdy go nie lubiła. Nazywa jego życie „ciuciubabką” — grą pozorów. Wiktor czuje, że jej słowa głęboko go dotknęły.
Poczucie samotności sprawia, że ulega pokusie Joli, lecz dostrzega banalność tej sytuacji i jej spóźnienie. Postanawia wyjechać. Ciotka próbuje go zatrzymać, sugerując, że powinien coś zmienić w życiu, ale on odrzuca tę myśl. Wraca do Stokroci, przekonany, że mimo monotonii musi dalej iść swoją drogą.
Po kilku dniach Wiktor opuszcza Wilko. Czuje jedynie żal, że wszystko bezpowrotnie przemija. Uświadamia sobie, że dawniej nie umiał dostrzec szczęścia, a strach powstrzymywał go przed miłością.
Jola odprowadza go drogą i pyta o jego uczucia. Wiktor nie odpowiada, wiedząc, że jego prawdziwe emocje nie zostaną zrozumiane. Początkowo idzie niepewnie, potem coraz pewniejszym krokiem, myśląc już o powrocie do Stokroci.
Aktualizacja: 2025-11-01 20:17:56.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.