„Księga dżungli” to zbiór opowiadań autorstwa Rudyarda Kiplinga, który został wydany pod koniec XIX wieku. W tekstach autor odnosi się do Indii i ich folkloru i wierzeń, a także opisuje tamtejszą dżunglę. Trzy pierwsze opowiadania opisują losy Mowgliego, chłopca wychowanego w dżungli przez wilki, który nie potrafił się odnaleźć wśród ludzi. W związku z tym Kipling porusza też dość zróżnicowaną i pogłębioną problematykę dotyczącą między innymi życia Mowgliego.
Spis treści
Mowgli to chłopiec, który urodził się wśród ludzi, ale został wychowany przez zwierzęta. Z tego powodu we wczesnych latach życia przyswoił sobie zasady życia dżungli, a nie prawa rządzące życiem w ludzkiej społeczności. Mowgli zatem jest człowiekiem, ale nie został wychowany jak człowiek i nie potrafi się tak zachowywać. Pojawia się tu problematyka wychowania i pochodzenia. Zachodzą zatem różnice między pochodzeniem chłopca i jego przynależnością gatunkową, a tym, jak został wychowany. Można pomyśleć, że racji bycia człowiekiem Mowgli potrafi się między nimi odnaleźć, ale wygnany do ludzkiej wioski staje się zagubiony, nie rozumie sensu wielu zachowań ludzi i czynności, na przykład spania w domu i pracy. Mowgli jest przykładem na to, jak ogromny wpływ na każdą istotę ma wczesna socjalizacja i niekiedy nawet przynależność gatunkowa musi się pod nią ugiąć i ustąpić jej pierwszeństwa.
Mowgli wychował się w dżungli, z czym wiąże się kolejny jego problem. W pewnym momencie chłopak zostaje wygnany przez wilki do ludzkiej wioski, gdzie nie czuje się dobrze. Autor porusza tutaj problematykę obcości i tożsamości. Mowgli nie czuje związku z innymi ludźmi, ponieważ został wychowany w dżungli przez wilki i właśnie zgodnie z tym rozwinęła się jego tożsamość. Zwierzęta jednak każą mu wracać do ludzi, ludzie z kolei Mowgliego nie rozumieją i nie czuje się on wśród nich dobrze. Ma zatem problem z odnalezieniem własnego miejsca, wszędzie czuje się obco, a jego tożsamość nie jest jednolita. Powoduje to wewnętrzne rozdarcie bohatera żyjącego w dwóch światach.
W przypadku opowiadań o Mowglim ukazana zostaje też problematyka cywilizacji. Chłopiec wychowuje się w dżungli, zatem jest ona dla niego czymś obcym groźnym, nie potrafi się w niej odnaleźć. Stanowi ona przeciwieństwo dziczy z jej brutalnymi, ale za to jasnymi zasadami. Ludzie w wiosce robią rzeczy, które dla Mowgliego nie są oczywiste, nie rozumie ich, nie widzi w nich sensu. Cywilizacja jest tu zatem przedstawiona w opozycji do dziczy, a jej podstawy, takie jak praca czy mieszkanie w domach, wydają się pozbawione sensu i niezrozumiałe dla chłopca, który wychowywał się poza nią.
Kipling porusza także problematykę związaną z takim tematem jak relacje człowieka i zwierząt. Pokazuje, że Mowgli mógł się wychowywać wśród wilków i żyć w ich stadzie, ale ostatecznie zwierzęta stają się jedną stroną konfliktu, a chłopiec drugą. Zwierzęta są tu w stanie wykazać się empatią, zaopiekować porzuconym dzieckiem, ale wśród nich Mowgli ma też wrogów. Natura jest bowiem okrutna i bezkompromisowa, ale w jej prostocie jest całkowicie zrozumiała i Mowgli zdecydowanie lepiej odnajduje się w niej niż w skomplikowanych, ludzkich zwyczajach. Autor doskonale ukazuje również różnice między człowiekiem i zwierzętami, wskazując równocześnie, jak wiele różni te gatunki, a równocześnie jak wiele je wbrew pozorom łączy.
Dzieło Kiplinga rozgrywa się w Indiach, w tamtejszej dżungli. Autor ukazuje zatem, jak wygląda tamten kraj na podstawie własnych doświadczeń. Opisuje też wygląd dżungli i gatunki zwierząt, jakie ją zamieszkują. W przypadku opisu ludzkich wiosek pojawia się też wspomnienie o miejscowych zwyczajach czy wierzeniach. Z pewnością w dawnych czasach opowiadania Kiplinga mogły stanowić cenny zbiór informacji na temat tego miejsca i jego mieszkańców, opisany dodatkowo barwnym, literackim językiem w ciekawych historiach.
Aktualizacja: 2025-07-28 19:11:23.
Staramy się by nasze opracowania były wolne od błędów, te jednak się zdarzają. Jeśli widzisz błąd w tekście, zgłoś go nam wraz z linkiem lub wyślij maila: [email protected]. Bardzo dziękujemy.