Przydawka to część zdania. Służy do opisu rzeczownika, w zdaniu towarzyszy często nie tylko podmiotowi, ale również orzeczeniu, dopełnieniu i okolicznikowi.
Przydawka to część zdania, która opisuje właściwości osób, przedmiotów lub zjawisk wyrażonych przy pomocy rzeczownika lub zaimka rzeczownego. Pozwala określić właściwości wyrazu. Przydawka odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie?, ale również: który? z czego? oraz ile?. Forma przydawki w zdaniu pozostaje niezmienna, może jednak zajmować w nim różne miejsce.
Warto pamiętać o tym, że niektóre przydawki mogą być wyrażane również poprzez przymiotniki, imiesłowy przymiotnikowe oraz zaimki przymiotne, a także liczebniki i wyrażenia przyimkowe. To, z jakiej części mowy zbudowana jest przydawka, zależy od jej rodzaju.
Ze względu na swoje funkcje w zdaniu przydawka charakteryzuje się kilkoma rodzajami.
Tego rodzaju przydawka wyrażana jest przy pomocy przymiotnika, zaimka przymiotnego oraz imiesłowu przymiotnikowego. W przypadku przydawek przymiotnych bardzo ważny jest rodzaj i liczba, w jakich występuje. Przydawki przymiotne dzielą się na:
Przydawka dopełniaczowa w zdaniu pełni rolę dopełniacza. Pozostaje ona niezmienna niezależnie od formy, w której występuje wyraz przez nią opisywany. Przydawki dopełniaczowe dzielą się na:
Przydawka mianownikowa określana jest bardzo często przydawką rzeczowną. Wyrażana jest przy pomocy rzeczownika. Ten typ przydawki jest równocześnie przydawką jakościową. Przydawkę rzeczowną wyodrębnić można często przy nazwach określających zawody, jak: „lekarz pediatra”. Niekiedy przydawki mianownikowe zapisywane są z podmiotem przy wykorzystaniu myślnika (np. „człowiek-słoń”).
Przydawki okolicznikowe występują w zdaniu wyłącznie z rzeczownikami, które powstały z czasowników. Pełnią one role okolicznika, a więc odnoszą się do miejsca, czasu lub sposobu wykonywania danej czynności, np. „wyprawa do sklepu”. W podanym przykładzie wyraz „wyprawa” pochodzi od czasownika „wyprawić się”, a więc następująca po nim przydawka „do sklepu” jest przydawką okolicznikową. By poprawnie określić różnicę pomiędzy przydawką okolicznikową a przydawką dopełniaczową niezbędna jest znajomość części zdań takich jak okolicznik i dopełnienie. Pozwoli to na uniknięcie błędów w rozpoznawaniu typów przydawek.
Niektóre przydawki w zdaniach pełnią rolę przydawek charakteryzujących, niektóre natomiast – klasyfikujących. Różnica pomiędzy nimi polega na tym, że przydawki charakteryzujące zawsze stoją przed opisywanym rzeczownikiem (np. „zielona herbata”), natomiast miejsce przydawek klasyfikujących znajduje się po rzeczowniku („herbata zielona”). Z treści obu komunikatów wyczytać można tym samym inną informację. Przydawka charakteryzująca określa, jak wskazuje nazwa, charakter – cechę – opisywanego przedmiotu. Przydawka klasyfikująca informuje natomiast o jego rodzaju. Miejsce przydawki w zdaniu bardzo często określa sens wypowiedzi. Zauważyć można to szczególnie na przykładach ras i gatunków:
Przydawki pełnią w zdaniach ważną rolę. Za ich sprawą komunikaty stają się bardziej precyzyjne i są zrozumiałe dla odbiorcy.
Podczas wyodrębniania przydawek w zdaniu należy pamiętać o tym, że posiadają one różne rodzaje. Niektóre przydawki mogą przysporzyć wiele kłopotu szczególnie wówczas, gdy będą odnosiły się do innych części mowy niż rzeczownik:
Każdemu rodzajowi przydawek towarzyszy inny typ pytań. Przydawki służą określeniu rzeczownika w zdaniu, z tego powodu mogą zajmować w nim różne miejsce i odnosić się do różnych cech, stanów lub czynności. Bardzo ważne jest prawidłowe określanie rodzaju przydawek - pozwala to na przyswojenie wszystkich pytań, do których ta część zdania się odnosi.