Renesans przyniósł liczne zmiany w literaturze i sztuce. Artyści ponownie odkryli dorobek starożytnych twórców i garściami czerpali inspiracje z mitologii. Zwrócili się ku klasycznemu pięknu, pełnemu idealnych proporcji i skupiającemu się na tematach zapomnianych w okresie średniowiecza. Klasycyzm renesansowy jako prąd w literaturze i kulturze wpłynął na całą Europę i do dzisiaj jest widoczny m.in. w architekturze z XVII wieku.
Klasycyzm renesansowy powrócił do ideałów sztuki antycznej. Był to prąd, w którym ideały piękna i wartości przypominały starożytne dzieła z kręgu kultury europejskiej. We Francji rozwój klasycyzmu renesansowego przypadł na XVII wiek, natomiast w pozostałych krajach europejskich na XVIII wiek.
W Polsce okres klasycyzmu zakończył się w 1822 roku. Przeciwko założeniom klasycyzmu renesansowego występowali głównie romantycy, którzy chcieli odrzucić rozum, harmonię i miarę na rzecz uczuć i odruchów serca. W klasycyzmie renesansowym powszechnie interesowano się starożytną filozofią. Odwoływali się do niej często poeci, w tym, Jan Kochanowski, na którego twórczość wpłynęły przede wszystkim stoicyzm i epikureizm.
Artyści malarze i rzeźbiarze z kolei chętnie tworzyli dzieła przedstawiające greckich bogów i herosów, np. Zeusa walczącego z lwem, a dzieła Horacego doczekały się parafrazy. Prąd klasycystyczny w renesansie odcisnął piętno na całym Starym Kontynencie, zmieniając całkowicie podejście do sztuki w porównaniu do średniowiecza i baroku. Odrzucił średniowieczne umartwianie się i skupianiu się głównie na religii, a także nadmierny przepych i barokowe koncepty.
W klasycyzmie powszechna była harmonia i prostota wyrazu. Odrzucono nadmierne ozdobniki i skomplikowane formy na rzecz zwięzłości, statyczności i spokoju. Jasność i umiar były cenione w największym stopniu, gdyż odbiorca sztuki nie powinien zbyt długo zastanawiać się nad jej przekazem i intencjami autora. Za najpiękniejsze uznawano starożytne proporcje ciała kobiet i mężczyzn. Rzeźbiarze i malarze eksponowali nagość w licznych aktach, często pojawiały się też motywy erotyczne. Postaci dzieci były z kolei przedstawiane realistycznie i na równi z pozostałymi członkami rodziny.
Prąd klasycystyczny w renesansie czerpał z gatunków znanych z antyku, w tym z pieśni i trenów. W literaturze poruszano tematykę mitologiczną i historyczną, często również skupiano się na codziennym życiu. Stosowano zasadę decorum, dobierając styl wypowiedzi do tematu. W malarstwie szczególne miejsce zajęły portrety, sceny mitologiczne zestawiane niekiedy z motywami chrześcijańskimi, a pusta przestrzeń stała się ważnym elementem obrazu.
Zastosowanie perspektywy lineralnej poprawiło głębię obrazów renesansowych, a symetria całej kompozycji pomogła podkreślić piękno proporcjonalnych ciał. W architekturze pojawiły się elementy znane z antyku: kolumny, przedstawienia postaci mitologicznych, a także ornamenty, które jednocześnie nie zaciemniały klarowności całej bryły budynku.
Polską literaturę klasycystyczną w okresie renesansu reprezentował m.in. Ignacy Krasicki. Krasicki napisał słynne bajki, satyry oraz powieści. Prócz niego polskie dzieła renesansowe tworzył Stanisław Staszic, który napisał "Przestrogi dla Polski" i "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego". W muzyce za przedstawicieli renesansowego klasycyzmu uznaje się przede wszystkim Wolfganga Amadeusza Mozarta, Ludwiga van Beethovena i Josepha Haydna. Malarstwo reprezentowali z kolei: Michał Anioł, Rafael Santi, Leonardo da Vinci i Piętro Perugino.