W małym dworku – opracowanie

W małym dworku” to dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1921 roku (ostatnia scena dopisana w 1925), po raz pierwszy wystawiony w 1923 w Toruniu, to groteskowa tragifarsa będąca parodią mieszczańskiego dramatu realistycznego, szczególnie W małym domku Tadeusza Rittnera. Utwór, osadzony w fikcyjnym dworku w Kozłowicach, ukazuje powrót zmarłej żony Dyapanazego Nibka – Anastazji – w postaci Widma, które ingeruje w życie domowników, prowadząc do serii absurdalnych i tragicznych wydarzeń, m.in. śmierci córek i samobójstwa ojca. Witkacy krytykuje realizm poprzez deformację postaci, luźne relacje przyczynowo-skutkowe i obecność fantastyki – Widmo Anastazji funkcjonuje jak realna postać, nie wywołując zdziwienia u otoczenia. Dramat stanowi realizację postulatu Czystej Formy, wprowadzając widza w oniryczną, alternatywną rzeczywistość, w której groteska i parodia obnażają schematy konwencjonalnej sztuki, a ucieczka z rzeczywistości staje się wyrazem tęsknoty za światem poezji, wolności i piękna.