Tomasz Zan – biografia, wiersze, twórczość

Tomasz Zan urodził się 21 grudnia 1794 roku w Miasocie (dzisiejsza Białoruś). Pierwsze nauki pobierał w gimnazjum, najpierw w Mińsku, później w Mołodecznie. Od 1815 roku studiował na wydziale matematyczno-fizycznym Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego. Na początku tych studiów poznał Adama Mickiewicza, którego został serdecznym przyjacielem do końca życia. W czasach studenckich również zadebiutował literacko.

W czasach studenckich był założycielem lub członkiem różnych organizacji. Do najważniejszego należy Związek Promienistych, którego był założycielem. Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy (bo tak inaczej nazywał się Związek) wyznawała stworzoną przez Zana filozofię , że istnieją pewne niewidzialne siły wokół człowieka, które czynią go dobrym i pięknym gdy jest on pozytywny, natomiast brzydkim i złym gdy wytwarza negatywne emocje. Z uwagi na głoszone treści patriotyczne i wyzwoleńcze organizacja była zmuszona zawiesić swoją działalność niespełna miesiąc po jej założeniu. Na bazie tej organizacji, powstało Towarzystwo Filaretów, na czele którego również stał Zan, aż do czasu masowych aresztowań konspiracyjnej młodzieży akademickiej w 1823 roku, w związku z działalnością patriotyczną. Członek Towarzystwa Szubrawców - organizacji moralnej, której głównym celem była krytyka ciemnoty, hazardu oraz próżności.

W procesie młodzieży wileńskiej w 1824 roku został skazany na rok ciężkiego więzienia w Orenburgu, a następnie na zesłanie. W 1829 roku poznał niemieckiego przyrodnika Aleksandra von Humboldta, którego został asystentem. Razem z Von Humboldtem prowadził liczne badania meteorologiczne. W 1831 roku na zlecenie władz rosyjskich zorganizował wyprawę w stepy dzisiejszego Kirgistanu i na Ural, gdzie po wschodniej jego stronie odkrył złoża złota. Materiały z tej wyprawy oraz geologiczne prace Zana znajdują się do dnia dzisiejszego w orenburskich archiwach.

W 1837 roku przeprowadził się do Petersburga gdzie pracował w tamtejszym Instytucie Geologicznym. W 1841 roku wrócił do Wilna i podjął pracę w Głównym Urzędzie Korpusu Inżynierów Górniczych. Tamteż ożenił się w 1846 roku z Brygidą Świętorzecką, z którą miał czterech synów. W 1847 roku odkupił od Adolfa Dobrowolskiego majątek Kakowczyn i zmienił jego nazwę na Kochaczyn.

W Kochaczynie pozostał do końca życia. Zmarł w 1855 roku na zapalenie opon mózgowych. Został pochowany w Smolnach, gdzie pochowano również jego żonę i dwóch jego synów.

Tomasz Zan – twórczość

Twórczość Tomasza Zana dotykała zagadnień miłości, przyjaźni, patriotyzmu. Często w tekstach poruszał również zagadnienia satyryczne. Najbardziej znane dzieła "Triolety i wiersze miłosne" oraz "Zgon tabakiery", w którym porusza tematy heroikomiczne. Był również inspiracją postaci Tomasza w trzeciej części "Dziadów" Adama Mickiewicza. Postać inspirowana Zanem ukazuje go jako człowieka przywódczego, pełnego zrozumienia i opiekuńczego.

Tomasz Zan – tłumaczenia

Tomasz Zan – zbiory twórczości

Epoka literacka: Romantyzm