Wigilia 1938

[Sylwester_Lasota]

Już tysiąc dziewięćset trzydziesty ósmy

od pańskich narodzin kończy się roczek. 

Tym razem w niedzielę Święta wypadły,

Wigilia wypada zatem w sobotę. 

 

Nasz dom posprzątany i stół nakryty,

jest potraw dwanaście, z kompotem dzbanek,

włożone pod obrus sianko na szczęście 

i wszyscy na pierwszą gwiazdkę czekamy.

 

Jedno dodatkowe miejsce przy stole,

za nim mama, tata i nas pięcioro.

Z sufitu zwisają piękne pająki*

i sześcioramienna gwiazda ze słomy.

 

Śnieg pada za oknem, nastaje ciemność,

przy lampie łamiemy się już kolędą.**

Jeden opłatek jest odmienny - różowy***

dostanie go nasz koń, owce i krowy.

 

Ogień huczy w piecu i rzuca cienie...

Co przyszłość przyniesie? Tego nikt nie wie.

Dom i ta rodzina wydają się skałą,

której żadne wichry zmóc nie zdołają.

 

 

*Zanim przejęliśmy germańską tradycję ubierania drzewka, wiele domów zdobiono przywiązując do sufitu ręcznie wykonane ozdoby. Do ich wytworzenia używane były często słoma, kolorowe papiery/bibuła i inne dostępne, przeważnie naturalne materiały. Te zwisające z sufitu ozdoby w postaci wieńców, krzyżaków i innych form, nazywano pająkami. Co ciekawe pierwsze choinki również początkowo podwiązywano do sufitu.

 

**Tu jest pewna ciekawostka. Jeszcze w moim rodzinnym domu opłatek wigilijny nazywano kolędą. Nigdzie nie nie mogę znaleźć potwierdzenia takiego jego synonimu, więc możliwe, że jest to bardzo wąski lokalizm.

 

***Tak, jeśli ktoś się z tym nie spotkał, to w zestawie jeden z opłatków był przeznaczony dla zwierząt gospodarskich (które w tę noc przemawiały ludzkim głosem) i rzeczywiście gospodarze po wieczerzy wigilijnej szli podzielić się nim ze swoim dobytkiem... może też trochę w nadziei, że któreś z bydlątek do nich w końcu przemówi.

 

 

 

Edytowane 8 godzin temu przez Sylwester_Lasota (wyświetl historię edycji)

[Marek.zak1]

Fajny wiersz, a sporo w nim nieznanych mi ciekawostek. Pozdrawiam. 

[andreas]

Ciekawi mnie bardzo, czy to rzeczywiste wspomnienia Autora z 1938 roku?Pozdrawiam.

[Sylwester_Lasota]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Wspomnienie jednego z moich rodziców. Konkretnie mamy. Chociaż taty też prawdopodobnie były podobne, z tym że jakoś nie zachowały się w mojej pamięci tak jasne opowieści na ten temat z jego strony.

Również pozdrawiam.

[MIROSŁAW C.]

@Sylwester_Lasota

Wiersz plus suplementy na duży plus. Pozdrawiam. 

 

I może dodam...

 

"Kolędowano jeszcze zanim na słowiańskiej ziemi zaczęto obchodzić Boże Narodzenie, bowiem kolęda to czas odwiedzania domostw w barwnych przebraniach i pieśniami na ustach. Zwyczaj ten związany był ze świętem Szczodrych Godów, czyli narodzinami nowego słońca. Działo się to, gdy dzień stawał się najkrótszy w roku i zaczynała się zima. Chwilę potem dzień ponownie stawał się coraz dłuży, stąd właśnie określenie narodziny nowego słońca, które później zostało zastąpione narodzinami Jezusa..."

[Sylwester_Lasota]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Wszystko się zgadza. Do IV wieku Kościół próbował zwalczać pogańskie tradycje i obrzędy. Po tym okresie to się zmieniło. Skuteczniejsze okazało się podporządkowanie ich chrześcijańskim obrzędom. W tym czasie zaczęto też obchodzić Boże Narodzenie, którego termin wybrano raczej symbolicznie niż w związku z historycznymi wydarzeniami. I tak, jak w przytoczonym cytacie, związane było właśnie z celebrowaniem przez ludy pogańskie (nie tylko słowiańskie) przesilenia zimowego. Nasze plemiona dołączyły do świata chrześcijańskiego dopiero w X w., więc mówiąc kolokwialnie, było już dawno pozamiatane, wszystko doskonale pasowało, a starodawna tradycja wpasowała się w obrzędowość chrześcijańską. Dużo jednak jej przetrwało przez wieki. Zabija ją dopiero obecna komercjalizacja i unifikacja Świąt, które zaczynają być oderwane od jakiejkolwiek tradycji. To poczucie trwałości, o którym wspomniałem w wierszu, okazuje się obecnie bardzo pozorne.

Pozdrawiam.

[Jacek_Suchowicz]

wspomnienie ładne

 

w tym roku organista, który roznosił opłatki usłyszał szczekanie psów, spytał ile jest - dwa 

dołożył dwa różowe opłatki ale i tak zjadły je dzieci. Psy zajęły się kośćmi ze świńskich nóżek - były znacznie smaczniejsze

 

"Dom i ta rodzina wydają się skałą"

która przetrwała okres zaborów

właśnie z tej skały Polska powstała

feniks odradza się wciąż z popiołu

 

właśnie dlatego i imię przyjaźni

Niemcy wraz z Rosją pracują czynnie

i za  pomocą różnych fundacji 

pragną rozwalić polską rodzinę

 

Pozdrawiam 

ps w Warszawie jakieś 1,5 miesiąca temu w Alejach Ujazdowskich sam widziałem stoisko z hasłami: "Pozbądźcie się rusofobi." "Rosjanin - Słowianin przyjacielem Polski!"

[wierszyki]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

[Sylwester_Lasota]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Dziękuję.

 

Będąc dzieckiem dzieliłem się nią z naszymi pieskami. Zjadały... i prosiły o więcej :))).

 

Dużo w tym prawdy.

 

To chyba świadczy tylko o tym, że wolność w Polsce nie została jeszcze doszczętnie zdruzgotana.

Nie jestem ani rusofobem, ani rusofilem. Mam szacunek dla narodu rosyjskiego z całym jego dorobkiem kulturalnym i niejednokrotnie ciężkimi doświadczeniami historycznymi. Nie mam natomiast szacunku dla Sowietów, pośród których było również wielu Polaków, niestety.

Czy Rosjanie są w tej chwili przyjaciółmi Polaków? To raczej wątpliwe (bardzo delikatnie mówiąc), ale trzeba przyznać, że nasi politycy dość usilnie pracują nad tym żeby dać rosyjskim politykom przesłanki do podsycania w rosyjskim społeczeństwie nienawiści do Polski i narodu polskiego.

Poza tym, jakkolwiek by nie patrzeć na Rosjan, to jednak są najpotężniejszym narodem spośród narodów Słowiańskich i jedynym liczącym się na arenie międzynarodowej. Polska, aczkolwiek daleko w tyle, jest druga w tej grupie narodów. I to chyba też ciągle budzi ich wielki niepokój.

Pozdrawiam.

[Wędrowiec.1984]

@Sylwester_Lasota Kojarzę z własnej młodości prawie wszystko, co zostało tutaj poruszone. Nie kojarzę, by opłatek nazywano kolędą, gdziekolwiek w regionach, z których pochodzę. 

 

Wychowałem się na wsi, wiele opowieści słyszałem, a i różowy opłatek dla zwierząt zawsze był i to fabrycznie pakowany, nie wspominając już nawet o ręcznie robionych ozdobach. 

Edytowane 28 Grudnia 2024 przez Wędrowiec.1984 (wyświetl historię edycji)

[Sylwester_Lasota]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Też mam z tym problem, bo szukałem w internetach i niestety żadnego potwierdzenia nie znalazłem. Opieram się więc jedynie na własnej pamięci. 

Dzięki za komentarz.

Pozdrawiam 

[Sylwester_Lasota]

@Wędrowiec.1984nadal szukam i dogrzebałem się do artykułu, w którym piszą, że kolędą nazywano wigilijne prezenty, a to z kolei nowość dla mnie.

Tutaj link:

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

 

Edytowane 28 Grudnia 2024 przez Sylwester_Lasota (wyświetl historię edycji)

[Wędrowiec.1984]

@Sylwester_Lasota Rozumiem, choć nie zgłębiam tematu. Bardziej zainteresował mnie różowy opłatek.

[Sylwester_Lasota]

Poszukiwań ciąg dalszy. W poniższym fragmencie o ozdobach Bożonarodzeniowych, zwanych również kolędami. To już bliżej, chociaż jeszcze nie potwierdzenie.

 

"Ozdoby z opłatka zawieszone nad stołem wigilijnym miały zapewnić szczęście i powodzenie w nadchodzącym roku. Również światy, którymi dekorowane były zawieszane u sufitu podłaźniczki wykonane były z kolorowego ciasta opłatkowego. Pozostawiano je w izbach, zawieszone u stragarza, w pobliżu ołtarzyka domowego lub przy obrazach z wizerunkami świętych, dopóki nie uległy zniszczeniu co miało miało przedłużać dobroczynne działanie opłatków dla domu, mieszkańców i gospodarstwa. Wierzono, że jeśli muchy nie zjedzą tej ozdoby rok będzie urodzajny. W niektórych regionach ozdoby z opłatka wykonywano wcześniej, bezpośrednio po wizycie księdza z kolędą i dekorowano nimi izby. Na Podlasiu ozdoby te zwano były kolędami. Ozdoby z opłatków znane były od pierwszej połowy XIX w. na terenie całej prawie Polski,"

 

Źródło:

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Edytowane 29 Grudnia 2024 przez Sylwester_Lasota (wyświetl historię edycji)

[poezja.tanczy]

@Sylwester_Lasota

Bo co tradycję, jak się rozchodzi

Tą koalicję, co nie zawodzi

 

Wartościowe pisanie

M.

[Sylwester_Lasota]

Zaloguj się, aby zobaczyć zawartość.

Dziękuję za czytanie.

Pozdrawiam.

[viola arvensis]

@Sylwester_Lasota pieknie! A my w tym roku ( pierwszy raz w zyciu), dostaliśmy również różowy opłatek. 

[Sylwester_Lasota]

Kiedyś na wsi to była norma. Białe dla gospodarzy, różowe dla inwentarza. 

Dopiero w tym roku jakoś tak sobie uświadomiłem, że tej różowej kolendy nie ma ostatnio w zestawie, który otrzymuję.

Dziękuję za czytanie I pozdrawiam.